ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ, ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ ΚΑΙ ΣΑΛΑΜΙΝΑ, ΑΠΟΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΟΣΜΟ
Με μια Διεθνή Επιστημονική Ημερίδα, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίου Προκοπίου Παυλοπούλου, και με τη συμμετοχή κορυφαίων επιστημόνων από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια στον κόσμο, ξεκίνησαν οι εκδηλώσεις του Ιδρύματος «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» για την Επέτειο 2.500 χρόνων από την Μάχη των Θερμοπυλών και την Ναυμαχία της Σαλαμίνας, τη Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2020, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος».
Θέμα της Επιστημονικής Ημερίδας ήταν «Θερμοπύλες και Σαλαμίνα: Αποτιμώντας τη σημασία τους στον σύγχρονο κόσμο» και τελούσε υπό την αιγίδα του Πρόεδρου της Δημοκρατίας.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά τη διάρκεια της ομιλίας του
Την κήρυξη των εργασιών της Ημερίδας κήρυξε με την εισαγωγική ομιλία του, με θέμα «Το Διαχρονικό Μήνυμα των Μηδικών Πολέμων», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κύριος Προκόπιος Παυλόπουλος: «2.500 χρόνια μετά, η Μάχη των Θερμοπυλών και η Ναυμαχία της Σαλαμίνας, από κοινού με την Μάχη του Μαραθώνα, αείροο και ασίγαστο «αναβρυτήριο» διαυγών ιστορικών και πολιτισμικών «ναμάτων», διαχέουν, αδιαλείπτως και προς κάθε κατεύθυνση, το ίδιο μήνυμα, από τότε που έκριναν την έκβαση των Μηδικών Πολέμων. Την έκβαση, η οποία σήμανε την νίκη των αμυνόμενων Ελλήνων εναντίον των επιτιθέμενων Περσών και, ταυτοχρόνως, την νίκη της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας απέναντι στον αυταρχισμό και στον δογματισμό του περσικού δεσποτισμού. Αυτή η νίκη χάραξε, έκτοτε, το όριο μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Και το χάραξε, με την έννοια ότι ο σκοτεινός δεσποτισμός εξ Ανατολών δεν μπόρεσε να κυριαρχήσει στον τότε γνωστό κόσμο, αφήνοντας το περιθώριο στην Δύση να διαμορφώσει, με βάση την Αρχαία Ελλάδα, τον Πολιτισμό του Ελεύθερου Πνεύματος, της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας και των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Στην ουσία, το ως άνω όριο μεταξύ Ανατολής και Δύσης λειτούργησε και λειτουργεί ως «προκεχωρημένο φυλάκιο» υπεράσπισης του Ανθρώπου, στον αγώνα του για την προστασία της αξίας του και για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, υπό όρους Αλληλεγγύης και Δικαιοσύνης. Σ’ έναν αγώνα ο οποίος διεξήγετο και θα διεξάγεται, πάντα, μέσα σε μια ελεύθερη «κοινωνία» και όχι, κατ’ ουδένα τρόπο, σε μια περίκλειστη και εκ καταγωγής εχθρική προς την Ελευθερία «κοινότητα»» ανάφερε ανάμεσα σε άλλα ο κύριος Παυλόπουλος.
H Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη κατά τη διάρκεια της ομιλίας της
Η Πρόεδρος της Τιμητικής Κοσμητείας κυρία Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη στην ομιλία της τόνισε: «2500 χρόνια πριν, στην αναμέτρηση ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι νίκησε το φως. Στη Νίκη αυτή, δεν μέτρησε το πλήθος, αλλά ο Άνθρωπος. Κι η αυτοθυσία των γενναίων στις Θερμοπύλες που έδωσαν τη ζωή τους για να σταματήσουν τον εχθρό, που έφερνε μαζί του έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο, έγινε Σύμβολο Νίκης: νίκης της Αυταπάρνησης, της Αφοσίωσης και της Αγάπης προς την Πατρίδα. Έγινε Θυσία, – ποτέ ήττα! – «υπέρ βωμών και εστιών». Από την άλλη πλευρά, η νίκη στη Σαλαμίνα ήταν το αποκορύφωμα της στρατηγικής των Αρχαίων Ελλήνων. Με πρωταγωνιστή τον Θεμιστοκλή αποτελεί τη σπουδαιότερη ναυτική επιχείρηση της αρχαιότητας που έγινε θρύλος, αποτέλεσε δίδαγμα για τους λαούς, αφετηρία της παγκόσμιας ναυτικής ιστορίας και, κατά τους ιστορικούς, γενέθλιο του Δυτικού πολιτισμού. Η ελληνική επικράτηση, παρά τον ασύγκριτα μικρότερο αριθμό των Ελλήνων, άνοιξε τον δρόμο για την ιστορική εξέλιξη των ελληνικών Πόλεων σε ένα κλίμα δημιουργικότητας και ανεξαρτησίας, που έδωσε πρότυπο και έμπνευση για αιώνες. Έδωσε την ευκαιρία στον Χρυσό Αιώνα του Περικλή να ανθίσει. Η Αθήνα παρήγαγε τότε μερικά από τα σημαντικότερα και πιο διαχρονικά πολιτιστικά έργα που στη συνέχεια διαδόθηκαν και επηρέασαν ολόκληρη την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Τότε δημιουργήθηκε ο Παρθενώνας και απαράμιλλα σε τέχνη αριστουργήματα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Στον τόπο αυτό γεννήθηκε η ελευθερία του λόγου. Εδώ γεννήθηκε η δημοκρατία, η οποία για 2.500 χρόνια παραμένει το ιδανικότερο πολίτευμα στον κόσμο και η μακροβιότερη κληρονομιά που άφησε στην ανθρωπότητα ο Χρυσός Αιώνας του Περικλή. Όλα αυτά δεν θα είχαν συμβεί αν δεν υπήρχε η καθοριστική νίκη των Ελλήνων στη Σαλαμίνα. Υποκλινόμαστε ταπεινά μπροστά σε αυτή την βαρυσήμαντη κληρονομιά και με βαθύ αίσθημα ευθύνης. Στόχος μας είναι η Επέτειος αυτή να μιλήσει στις σημερινές κοινωνίες και ειδικά στη νέα γενιά με σύγχρονους όρους, με πνεύμα ανοιχτό και με σεβασμό στις πανάρχαιες αξίες που αποτελούν ακόμα και σήμερα μέρος της ταυτότητάς μας».
Χαιρετισμό στην εκδήλωση πραγματοποίησαν η Πρώτη Κυρία της Κύπρου κυρία Άντρη Αναστασιάδη και η Υπουργός Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη.
«Δυόμιση χιλιάδες χρόνια μετά, οι δυο επικές αυτές μάχες συνεχίζουν να προάγουν τις πανανθρώπινες αξίες της ειρήνης, της αλληλεγγύης της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Αξίες που μπόρεσαν να ανθίσουν μετά τη μεγάλη νίκη των Ελλήνων και να γίνουν τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού. Αξίες οι οποίες καθοδηγώντας διαχρονικά τα βήματα του λαού μας, ανάγονται στις μέρες μας σε υψίστης σημασίας, λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ως Έθνος» σημείωσε η κυρία Αναστασιάδη.
Από την πλευρά της η κυρία Μενδώνη αναφέρθηκε στη σημασία των Περσικών Πολέμων και την καταλυτική επίδραση που είχαν στις ιστορικές και πολιτιστικές εξελίξεις: «Μετά τα Περσικά γεννήθηκαν έννοιες ανεξίτηλες και θεσμοί που έμελλαν να διαρκέσουν για πολλά χρόνια θέτοντας τις βάσεις του Δυτικού πολιτισμού».
Ο Ομότιμος Καθηγητής της Έδρας Κοραή Νεοελληνικής και Βυζαντινής Ιστορίας, Γλώσσας και Φιλολογίας στο King’s College London κύριος Roderick Beaton πραγματοποίησε ομιλία με θέμα «Οι Περσικοί Πόλεμοι, η εφεύρεση της Ευρώπης και η αρχή της ιστορίας».
Ο Καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge κύριος Paul Anthony Cartledge μίλησε με θέμα: «Η Καλύτερη Ώρα της Αρχαίας Ελλάδος: Σαλαμίνα 2.500 σε Δημοκρατική Προοπτική», ο Καθηγητής Στρατηγικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά κύριος Αθανάσιος Πλατιάς μίλησε με θέμα: «Η υψηλή στρατηγική του Θεμιστοκλή», ο κύριος Γιώργος Πρεβελάκης Ομότιμος Καθηγητής Γεωπολιτικής Πανεπιστήμιο Pantheon-Sorbonne πραγματοποίησε ομιλία με θέμα: «Τα Ξύλινα Τείχη. Γεωπολιτικές προκλήσεις και ιστορικά διδάγματα». Ο κύριος Άγγελος Χανιώτης, Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας και Κλασσικών Σπουδών, Institute of Advanced Studies, Princeton μίλησε με θέμα: «Πες μου ποιες επετείους γιορτάζεις για να σου πω ποιος είσαι».
Τον συντονισμό της εκδήλωσης και την παρουσίαση των συμπερασμάτων έκανε ο κύριος Λουκάς Τσούκαλης, Καθηγητής, Διεθνών Υποθέσεων, Sciences Po, Παρίσι, Ομότιμος Καθηγητής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πρόεδρος ΕΛΙΑΜΕΠ.
Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, Σίσσυ Παυλοπούλου
Το παρών έδωσαν, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Επικρατείας κύριος Παναγιώτης Πικραμμένος, ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης, η κυρία Σίσσυ Παυλοπούλου, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας κύριος Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο Υπουργός Υγείας κύριος Βασίλης Κικίλιας, ο Υπουργός Τουρισμού κύριος Χάρης Θεοχάρης, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδας κύριος Συμεών, ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντριστράτηγος Χαράλαμπος Λαλούσης, ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Στυλιανός Πετράκης, η Co Chair του Διεθνούς Οργανισμού Nizami Ganjavi και πρώην Πρόεδρος της Λετονίας κυρία Vaira Vike Freiberga, ο πρώην Αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας κύριος Ismail Serageldin, ο πρώην Πρωθυπουργός κύριος Λουκάς Παπαδήμος με τη σύζυγό του κυρία Shanna Παπαδήμου, ο Sir Magdi Yacoub, ο Γενικός Γραμματέας της Προεδρίας της Δημοκρατίας κύριος Γιώργος Γεννηματάς, ο πρώην Υπουργός κύριος Αλέκος Φλαμπουράρης καθώς και πρώην Αρχηγοί Κρατών, μέλη του Διεθνούς Οργανισμού Nizami Ganjavi, βουλευτές, εκπρόσωποι του ακαδημαϊκού και επιστημονικού κόσμου, φορέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Κεντρική φωτό: Αθανάσιος Πλατιάς, Roderick Beaton, Paul Cartledge, Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, Άγγελος Χανιώτης, Γιώργος Πρεβελάκης, Ismail Serageldin