Η ρετρό νεοφιλελεύθερη ατζέντα δεν άντεξε ούτε έξι μήνες
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
-Ένας σύντομος τραγικός απολογισμός
Πριν ακόμη από τις εκλογές του Ιουλίου του 2019 ήταν προφανές στους περισσότερους ότι κανένα από τα κόμματα που διεκδικούσαν την κυβερνητική εξουσία δεν είχε κάποια ατζέντα διεξόδου από την κρίση. Αυτό επιβεβαιώνεται σήμερα. Δεν πέρασαν ούτε έξι μήνες από την εκλογική αναμέτρηση και το κόμμα που τις κέρδισε, η Νέα Δημοκρατία, βλέπει τη ρετρό νεοφιλελεύθερη ατζέντα του να καταρρέει.
Ας θυμηθούμε τι έλεγαν: 1) Στο πεδίο της οικονομίας μιλούσαν για πακτωλό επενδύσεων, αποτέλεσμα της μείωσης της φορολογίας, του βελτιωμένου επενδυτικού κλίματος και του περιορισμού των δημοσιονομικών πλεονασμάτων. 2) Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής μάς έλεγαν για ανάκτηση του διεθνούς ρόλου της χώρας και της κυρίαρχης θέσης της στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο. 3) Στο πεδίο της καθημερινότητας μιλούσαν για ευταξία και νομιμότητα.
Ποια είναι τα πεπραγμένα: Στο πεδίο της οικονομίας οι επενδύσεις είναι στα χαρτιά. Ακόμη και το περιβόητο Ελληνικό, παρά τις σκανδαλώδεις διευκολύνσεις προς τον διαμεσολαβητή –και όχι επενδυτή– Lamda Development, δεν φαίνεται να ξεκινάει. Τα πλεονάσματα παραμένουν στο 3,5% και ο στόχος οικονομικής μεγέθυνσης του 2,8% για το 2020 αμφισβητείται και από την Κομισιόν και από την Τράπεζα της Ελλάδας (μιλούν για 2,3%).
Την ίδια ώρα τα σύννεφα για επικείμενη όξυνση της οικονομικής κρίσης σε παγκόσμια κλίμακα πυκνώνουν. Το βασικό παρεμβατικό μέτρο της κυβέρνησης είναι το λεγόμενο σχέδιο «Ηρακλής» για τις τράπεζες, που από τη μια θα επιβαρύνει το δημόσιο χρέος τουλάχιστον κατά 14 δισ. ευρώ –δώρο στα «κοράκια»– και από την άλλη θα βγάλει τα σπίτια του κόσμου στο σφυρί.
Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής είχαμε αρχικά την κατάρρευση του σχεδίου ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των Δυτικών Βαλκανίων υπό την αιγίδα της ελληνικής αστικής τάξης. Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απορρίψει την αίτηση ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας έβαλε τέλος τόσο στις έωλες φαντασιώσεις των βορείων γειτόνων μας, όσο και στις ορέξεις των εγχώριων διαπλεκόμενων.
Ακολούθησε η κατάρρευση του ονείρου της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων αερίου του Αιγαίου και της Κύπρου, για να καταλήξουμε στο ανέκδοτο του αγωγού EastMed, το μνημόνιο κατασκευής του οποίου δεν έχει υπογράψει ούτε η Ιταλία. Σαν να μην έφτανε αυτό, ήρθε το φιάσκο της επίσκεψης στις ΗΠΑ για να ακολουθήσει η επισημοποίηση της απομόνωσης της ελληνικής αστικής τάξης και των πολιτικών της εκπροσώπων με τον αποκλεισμό και από τη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι στην εν λόγω Διάσκεψη έχει προσκληθεί η Τουρκία, η οποία δεν είναι καν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όμως και στο πεδίο της καθημερινότητας τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Η προσπάθεια της Νέας Δημοκρατίας να ενσωματώσει την εκλογική πελατεία της Ακροδεξιάς κάτω από το δόγμα «νόμος και τάξη» φαίνεται να γυρίζει μπούμερανγκ. Σημαντικά τμήματα της κοινωνίας που είχαν ουδετεροποιηθεί κάτω από την απογοήτευση της κυβερνητικής πολιτικής που άσκησε ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν εξοργιστεί από την πρακτική της σημερινής κυβέρνησης και της αστυνομίας.
Το κυριότερο όμως είναι ότι οι πρακτικές της κυβέρνησης αποκτούν πλέον χαρακτηριστικά εκτροπής από την αστική νομιμότητα. Η τελευταία κίνηση αστυνομικών να μηνύσουν τους δικαστές που τους έλεγξαν είναι ένα μόνο παράδειγμα. Είχαν προηγηθεί οι έφοδοι σε σπίτια μέσα στη μαύρη νύχτα, η σύλληψη φοιτητή το βράδυ έξω από το σπίτι του, επειδή το πρωί της ίδιας μέρας συμμετείχε σε κινητοποίηση για το άσυλο, ο ξυλοδαρμός φοιτητριών έξω από την ΑΣΟΕΕ, ο ξυλοδαρμός και το ξεβράκωμα ενός νέου στα Εξάρχεια και η χυδαία εξύβριση από αστυνομικό δεκαεξάχρονης κοπέλας, κόρης βουλευτή του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Σίγουρα τα παραδείγματα δεν είναι τα μόνα.
Κοντολογίς, αυτό που φαίνεται να έχει απομείνει στην κυβέρνηση είναι η στήριξη κάποιων διαπλεκόμενων καναλαρχών, που κάνουν ό,τι μπορούν για να περισώσουν τα προσχήματα της επίσκεψης στις ΗΠΑ και του αποκλεισμού από τη Διάσκεψη του Βερολίνου. Από κοντά και ο ΣΥΡΙΖΑ, που αφού αποφάσισε να αντιπολιτευτεί την κυβέρνηση στην επιλογή του προσώπου του Προέδρου της Δημοκρατίας, έφτασε στο τέλος να δηλώσει τη στήριξή του στην εκλεκτή του κ. Μητσοτάκη κ. Σακελλαροπούλου. Μια απόφαση που υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό τα κανάλια που στηρίζουν τη Νέα Δημοκρατία.
Το τελευταίο είναι η απόδειξη ότι ο μόνος τρόπος κατασίγασης της λαϊκής δυσαρέσκειας είναι η καλλιέργεια της πεποίθησης ότι «όποιος και να έρθει τα ίδια θα κάνει». Το τελευταίο μπορεί να ισχύει για τη ΝΔ, τον ΣΥΡΙΖΑ και το επίσημο πολιτικό σύστημα, γενικότερα όμως, από την εμπειρία των τελευταίων χρόνων, ξέρουμε πόσο μπορεί να στριμώξει την εκάστοτε εξουσία η λαϊκή δράση και σε αυτήν προσβλέπουμε.