Game changer το LNG για την ελληνική αγορά αερίου
Ραγδαίες οι εξελίξεις στην ελληνική αγορά του φυσικού αερίου το 2019, όπου οι αθρόες εισαγωγές ευκαιριακών φορτίων στη Ρεβυθούσα τείνουν να μετατρέψουν το LNG στην πρωταγωνιστική πηγή προμήθειας της αγοράς. Η τάση αυτή ανατρέπει τα δεδομένα και εξελίσσεται σε game changer, μεταλλάσσοντας τον χαρακτήρα της αγοράς που ξέραμε μέχρι σήμερα, με μεγάλους κερδισμένους τους έλληνες καταναλωτές.
Το πρώτο βήμα έγινε με την ολοκλήρωση της αναβάθμισης του τερματικού σταθμού της Ρεβυθούσας. Συγκεκριμένα, στα μέσα του 2018 τέθηκε σε λειτουργία η τρίτη δεξαμενή αποθήκευσης στη Ρεβυθούσα με δυναμικότητα 95.000 κυβικά μέτρα, αυξάνοντας τον αποθηκευτικό χώρο LNG κατά 73%. Έτσι, η πύλη εισόδου του LNG είναι μεγαλύτερη και με δυνατότητα πλέον που επιτρέπει να εξυπηρετηθούν περισσότεροι προμηθευτές την ίδια στιγμή αλλά και κατά πολύ μεγαλύτερα φορτία.
Η αναβάθμιση συνέπεσε με την ιδιαίτερα ευνοϊκή συγκυρία στην αγορά του LNG. Νέες ποσότητες αμερικανικού LNG βγήκαν στην αγορά, ενώ η αναιμική ζήτηση στις περιοχές της Άπω Ανατολής κατέστησε διαθέσιμες ποσότητες στη λεκάνη της Μεσογείου ήδη από τις αρχές του 2019. Οι τιμές αυτών των ποσοτήτων ήταν ιδιαίτερα χαμηλές, στα επίπεδα των αγορών αερίου της Δυτικής Ευρώπης, οπότε και οι έλληνες αγοραστές άδραξαν την ευκαιρία ώστε να δώσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις προμήθειές τους.
Έτσι, αγοραστές όπως ο Όμιλος Μυτιλιναίου, η ELPEDISON, η ΔΕΠΑ, η ΔΕΗ, ο ΗΡΩΝ και η MOTOR OIL φρόντισαν να βάλουν στο χαρτοφυλάκιό τους αέριο πολύ χαμηλού κόστους. Οι προμηθευτές (Shell, BP, Total, Engie και Qatar Gas) είχαν τη μερίδα του λέοντος στην τροφοδοσία των ελλήνων αγοραστών. Επίσης, είναι άξιο αναφοράς ότι για πρώτη φορά την εγκατάσταση της Ρεβυθούσας, εκτός των ελλήνων αγοραστών, χρησιμοποίησαν και αγοραστές από τη Βουλγαρία, όπου προώθησαν μέσω αγωγού στη γειτονική χώρα την ποσότητα που παρέλαβαν.
Έτσι, το LNG αναδείχτηκε σε πρωταγωνιστή τροφοδοσίας το 2019, ανατρέποντας μια ισορροπία ετών, όπου το αέριο προερχόμενο από τους αγωγούς τροφοδοτούσε κατά κύριο λόγο την αγορά (μέσω των σημείων διασύνδεσης με Βουλγαρία, κυρίως ρωσικό αέριο, αλλά και με Τουρκία). Σύμφωνα με στοιχεία από τον ΔΕΣΦΑ, το 2018 μόνο το 21% ήταν προμήθεια από LNG (και 79% από αέρια αγωγού), ενώ το 2019 το 54% ήταν προμήθεια από LNG, περιορίζοντας την προμήθεια αερίων αγωγού στο 46%.
Σε απόλυτους αριθμούς, το 2019 η ελληνική αγορά προμηθεύτηκε περί τα 2,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα μέσω LNG, ήτοι, αύξηση 1,8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα σε σχέση με το 2018. Αντίστοιχα, οι προμήθειες αερίων αγωγού μειώθηκαν περί τα 1,4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα σε σχέση με πέρυσι. Το τελευταίο ασκεί σημαντική πίεση στους προμηθευτές μέσω αγωγών, καθώς αναγκάζονται να προσφέρουν αντίστοιχα ανταγωνιστικές τιμές ώστε να μπορέσουν να αναχαιτίσουν τις εισαγωγές ευκαιριακών φορτίων LNG.
Ας δούμε όμως τι σημαίνουν οι χαμηλές προμήθειες για τους έλληνες καταναλωτές. Οι ευκαιριακές προμήθειες LNG έδωσαν στρατηγικό πλεονέκτημα στις μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο. Ήδη με την αύξηση του κόστους των δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα οι μονάδες αερίου μπόρεσαν να ανταγωνιστούν τις ρυπογόνες λιγνιτικές μονάδες. Τώρα που οι μονάδες αερίου μείωσαν το κόστος καυσίμου τους, μέσω των εισαγωγών ευκαιριακού LNG, απέκτησαν ένα επιπλέον ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Μπορούν δε να ανταποκριθούν ουσιαστικά στις εισαγωγές χαμηλού κόστους ηλεκτρικής ενέργειας από τον Βορρά. Παράλληλα, οι ενεργοβόροι βιομηχανικοί καταναλωτές μπόρεσαν να ικανοποιήσουν το πάγιο αίτημά τους για εισαγωγές στα επίπεδα τιμών της Δυτικής Ευρώπης, από όπου προέρχεται σημαντικό μέρος του ανταγωνισμού που δέχονται.
Συγχρόνως, οι πάροχοι φυσικού αέριου σε μικρούς καταναλωτές φρόντισαν να αγοράσουν αέριο σε τιμές ευκαιριακού LNG. Το τελευταίο ήταν προς όφελος των εμπορικών καταναλωτών και των νοικοκυριών.
Σημειώνεται ότι η αγορά της διανομής διανύει το δεύτερο έτος απελευθέρωσής της, με τους παρόχους να ανταγωνίζονται για να λάβουν κατά το δυνατό μεγαλύτερο μερίδιο στην προμήθεια των νοικοκυριών, κάτι που εξαρτάται από τη δυνατότητά τους να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές στους υποψήφιους πελάτες.
Το 2020 αναμένεται να συνεχιστεί αυτή η τάση, καθώς με συνολικά 65 δεσμευτικές αιτήσεις προς τον ΔΕΣΦΑ για εκφορτώσεις στην ελληνική αγορά ήδη διαφαίνεται ότι οι έλληνες προμηθευτές παίρνουν θέση για να συνεχίσουν να γεύονται το πλεονέκτημα που προσδίδει στα χαρτοφυλάκιά τους το ευκαιριακό LNG.
Φωτό: nautilia.gr