ΣΥΝΤΟΜΟ ΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟ
(φωτογραφία: Isolde Ohlbaum)
Συγγραφέας
Peter Handke
Μετάφραση
Μαρία Αγγελίδου
ΝΟΜΠΕΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ 2019
ΕΝΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣΜΟΥ
ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΑΥΣΤΡΙΑΚΟΥ ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΑ
Με μια πρώτη ανάγνωση το μυθιστόρημα μας δίνει την εντύπωση ταξιδιωτικής περιγραφής· ο αφηγητής, ένας Αυστριακός που μόλις χώρισε απ’ τη γυναίκα του, διασχίζει την Αμερική κατά πλάτος. Με τις τσέπες του γεμάτες ταξιδιωτικές επιταγές (traveller’s cheques), ξεκινά από την ανατολική ακτή, από το Πρόβιντενς, και, περνώντας από τη Νέα Υόρκη και τη Φιλαδέλφεια, φτάνει στη Δυτική Ακτή, στο Μπελ Αιρ του Λος Άντζελες. Η γυναίκα του ακολουθεί ξέχωρα την ίδια διαδρομή, για να συναντηθούν προς το τέλος στον Ειρηνικό – και η ένταση μεταξύ τους κορυφώνεται και καταλαγιάζει στις τελευταίες μόλις σελίδες.
Δεν πρόκειται όμως μόνο για ένα ταξίδι στη ΝΕΑ ΗΠΕΙΡΟ. Ταυτόχρονα ο συγγραφέας μας μιλάει, χωρίς υπαινιγμούς, και για μια προσωπική περιπλάνηση στον υποκειμενικό χώρο των αναμνήσεών του, για μια διστακτική και συνάμα ηθελημένη εξερεύνηση «αυτού του χρόνου και του άλλου», για τα πρώτα του βήματα στον καινούργιο κόσμο της ψυχής του, «μετά το χωρισμό». Τα όρια που χωρίζουν αυτούς τους δύο κόσμους δεν είναι ξεκάθαρα. Τα τοπία τους ωστόσο περιγράφονται με λεπτομέρεια και επιμονή.
Ο ίδιος αγωνίζεται να πεισθεί για την πραγματικότητα του καινούργιου κόσμου, που όμως του παρουσιάζεται σαν δοκιμαστικός, σαν πειραματικός. Ο Χάντκε λέει ότι γι’ αυτό το λόγο διάλεξε την Αμερική. Όπως ο ίδιος διασχίζει λοιπόν τη νέα και μακρινή αυτή άγνωστη χώρα, έτσι και η προσπάθειά του ν’ αλλάξει τον εαυτό του διασχίζει το βιβλίο απ’ άκρη σ’ άκρη.
Το μυθιστόρημα εντάσσεται στη μεγάλη παράδοση της γερμανόφωνης λογοτεχνίας της περιπλάνησης, όπου ο ήρωας διαμορφώνεται και ανακαλύπτει τον εαυτό του κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Το μυθιστόρημα του Πέτερ Χάντκε δημοσιεύτηκε το 1972. Το βιβλίο έχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία. Ο χωρισμός του Χάντκε από τη γυναίκα του είναι πρόσφατος. Το ίδιο και το ταξίδι του στην Αμερική. Η αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο: ένα εγώ που παραμένει ανώνυμο. Ο ίδιος ο Χάντκε λέει: «Οι ψυχικές διαθέσεις και οι εξελίξεις που περιγράφονται στο βιβλίο είναι αυτοβιογραφικές. Η εξωτερική ιστορία όμως είναι φανταστική, αν εξαιρέσουμε κάποιες ασήμαντες λεπτομέρειες».
> Η έκδοση συνοδεύεται από σημείωμα της μεταφράστριας, Χρονολόγιο και Βιβλιογραφία.
Απόσπασμα βιβλίου
Φτάνοντας στο ξενοδοχείο Ουαίηλαντ Μάνορ, τέλος του Απρίλη, ο υπάλληλος μου έδωσε μαζί με το κλειδί μου κι ένα γράμμα. Ο οδηγός του ασανσέρ κρατούσε ήδη ανοιχτή την πόρτα και με περίμενε να σκίσω το φάκελο, που κάποιος είχε κλείσει βιαστικά και πρόχειρα. Το γράμμα ήταν σύντομο κι έλεγε: «Είμαι στη Νέα Υόρκη. Μην ψάξεις για μένα, σε παρακαλώ. Θα ήταν καλύτερα να μη με βρεις».
[…] Τα σκούρα τζάμια των λεωφορείων Γκρέυχάουντ έδιναν ομοιόμορφο τόνο σ’ όλα τα τοπία. Πότε πότε συναντούσαμε διόδια κι ο οδηγός σταματούσε κι έριχνε στο αυτόματο το ποσό που χρειαζόταν… Όσο πλησιάζαμε στη Νέα Υόρκη, οι διαφημίσεις, τα τεράστια πλακάτ στο πλάι του δρόμου άλλαζαν σιγά σιγά: όλο και λιγότερο λόγια, όλο και περισσότερες εικόνες.
[…] Η πρώτη εντύπωση που είχα απ’ την Τζούντιθ: γιατί δεν μπορούσα να την ξαναφέρω στη μνήμη μου; Δοκίμασα: μια γλυκιά στοργή, που μου ’δωσε μια αίσθηση ανάλαφρη σαν να πετούσα. Δεν ήταν αυτό το μέτρο που θα ’πρεπε να ρυθμίζει τις σχέσεις μας; Το είχα ξεχάσει. Τώρα κοιτάζαμε ο ένας τον άλλον με παραμορφωμένα πρόσωπα.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Πέτερ Χάντκε γεννήθηκε το 1942 στην Καρινθία της Αυστρίας. Η μητέρα του ήταν σλοβενικής καταγωγής, ο πατέρας του Γερμανός στρατιώτης.
Σπούδασε νομικά στο Γκρατς, αλλά διέκοψε τις σπουδές του το 1966, όταν δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο “Σφήκες”.
Την ίδια χρονιά ανέβηκε στη Φρανκφούρτη σε σκηνοθεσία Κλάους Πάιμαν το θρυλικό θεατρικό του “Βρίζοντας το κοινό”. Χαλκέντερος συγγραφέας, ο Χάντκε δημοσίευσε έκτοτε δεκάδες μυθιστορήματα, νουβέλες και θεατρικά έργα και θεωρείται πια ένας από τους κλασικούς μοντέρνους του 20ού αιώνα. Μετέφρασε επίσης ξένους συγγραφείς στα γερμανικά, μεταξύ άλλων τραγωδίες του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Η φιλοδοξία του ήταν να δημιουργήσει μια σύγχρονη επική γραφή που θα απελευθερώνει την πραγματικότητα από τα τετριμμένα σχήματα πρόσληψης. Τιμήθηκε με πολλά διεθνή βραβεία.
Τάχθηκε κατά της διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας και κυρίως κατά της αποκλειστικής ενοχοποίησης των Σέρβων για τον πόλεμο.
Για το έργο του τιμήθηκε με τα βραβεία Μπύχνερ (1973) και Κάφκα (1979). Το 2019 του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας “για το επιδραστικό έργο του που με γλωσσική αυθεντικότητα διερεύνησε τα περιφερειακά ζητήματα και την ιδιαιτερότητα της ανθρώπινης εμπειρίας”, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας.
Από το 1991 ζει στη Σαβίλ της Γαλλίας, κοντά στο Παρίσι.
Πηγή βιογραφικού συγγραφέα: biblionet.gr
Κατηγορία: Ξένη Πεζογραφία, Μυθιστόρημα
ISBN: 978-960-505-423-6