Διπλό όπλο της Λευκωσίας απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Η απόφαση της ΕΕ για κυρώσεις και οι νέες γεωτρήσεις
Mε δύο κινήσεις, η Λευκωσία επιχειρεί να αντιμετωπίσει την τουρκική εισβολή στην κυπριακή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, καθώς η ΕΕ ομόφωνα αποφάσισε τη λήψη μέτρων εναντίον εταιρειών και προσώπων που εμπλέκονται στις παράνομες γεωτρήσεις, ενώ συγχρόνως οι ξένες εταιρείες δείχνουν να μην πτοούνται από τις τουρκικές απειλές και συνεχίζουν κανονικά το πρόγραμμα ερευνών και γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ.
Η επιλογή της Τουρκίας να εκδώσει νέες NAVTEX την Τετάρτη, στέλνοντας το «Fatih» και πάλι στον κόλπο της Καρπασίας για παράνομες γεωτρήσεις και το «Oruc Reis» για παράνομες έρευνες σε μεγάλο κομμάτι της κυπριακής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, φέρνει την ΕΕ ενώπιον των ευθυνών της, καθώς πλέον δεν μπορεί να υπεκφεύγει και να δικαιολογεί τις τουρκικές παρανομίες προκειμένου να μην υλοποιηθεί η απόφαση για κυρώσεις.
Οι εξελίξεις στο κοίτασμα «Αφροδίτη», που μπαίνει πλέον σε τροχιά εξόρυξης και εκμετάλλευσης, αλλά και οι κινήσεις των εταιρειών για συνέχιση των γεωτρήσεων από τις αρχές του 2020 είναι εξαιρετικά σημαντικές κινήσεις, λαμβανομένων υπόψη των απειλών της Άγκυρας, που έχουν στραφεί και εναντίον των ίδιων των πετρελαϊκών εταιρειών…
Με την παραχώρηση της άδειας εκμετάλλευσης του κοιτάσματος «Αφροδίτη» –η πρώτη που παραχωρείται από την Κύπρο για το κοίτασμα που είχε ανακαλυφθεί το 2011– στην κοινοπραξία Delek – Shell – Noble Energy προβλέπεται η πώληση του φυσικού αερίου και μεταφορά του στο Idku, έναν από τους δύο αιγυπτιακούς σταθμούς LNG. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της εταιρείας, εντός 18μηνου θα πραγματοποιηθεί τρίτη –επιβεβαιωτική– γεώτρηση και έπειτα θα ακολουθήσει η εξόρυξη του φυσικού αερίου, το οποίο με τις μέχρι τώρα αναλύσεις υπολογίζεται ότι φτάνει τα 4,1 tcf.
Η παραγωγή του φυσικού αερίου προβλέπεται να διαρκέσει 18 χρόνια, με έσοδα για την Κυπριακή Δημοκρατία 9,3 δισ. δολάρια (500 εκατ. τον χρόνο).
Σύντομα θα φτάσει στην κυπριακή ΑΟΖ και το γεωτρύπανο «Tungsten Explorer», το οποίο σύμφωνα με τα κυπριακά ΜΜΕ έχει μισθωθεί από την κοινοπραξία TOTAL/ENI για την πραγματοποίηση γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ εντός του α’ τριμήνου του 2020.
Η κοινοπραξία TOTAL/ENI έχει προγραμματίσει επιβεβαιωτική γεώτρηση στο οικόπεδο 6, στο κοίτασμα «Καλυψώ», και γεωτρήσεις στα οικόπεδα 2, 3, 8, 9, αλλά και στο οικόπεδο 7. Το γεγονός ότι η κοινοπραξία δίνει προτεραιότητα στο οικόπεδο 6, αναμένοντας και την ολοκλήρωση των μελετών των σεισμογραφικών δεδομένων για το οικόπεδο 7, δημιούργησε αρκετό θόρυβο και ανησυχία ότι η κοινοπραξία υπαναχωρεί λόγω της τουρκικής πίεσης και του γεγονότος ότι ήδη εντός του οικοπέδου 7 βρίσκεται και επιχειρεί παράνομη γεώτρηση το τουρκικό γεωτρύπανο «Yavuz».
Όμως έχουν δοθεί διαβεβαιώσεις από την κοινοπραξία ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο και ότι ο προγραμματισμός των ερευνών συνεχίζεται κανονικά, αλλά η προτεραιότητα δίνεται στην επιβεβαιωτική γεώτρηση στο οικόπεδο 6, σε σημείο που βρίσκεται δίπλα στο οικόπεδο 7, που σύμφωνα με εκτιμήσεις εκτείνεται το κοίτασμα το οποίο έχει εντοπισθεί.
Ιδιαίτερα σημαντικό για την Κύπρο είναι ότι προχωρά και η κοινοπραξία ExxonMobil – Qatar Petroleum για δύο επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις στο οικόπεδο 10, επιβεβαιωτικές του κοιτάσματος «Γλαύκος».
Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων υιοθέτησε τη Δευτέρα ομόφωνα τις νομικές πράξεις για την επιβολή περιοριστικών μέτρων της ΕΕ κατά της Τουρκίας εξαιτίας των παράνομων γεωτρήσεων και δραστηριοτήτων της τελευταίας στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με το πλαίσιο που εγκρίθηκε θα είναι δυνατή η επιβολή κυρώσεων έναντι προσώπων ή οντοτήτων που ευθύνονται για τις παράνομες δραστηριότητες γεώτρησης για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο ή εμπλέκονται σε αυτές.
Οι κυρώσεις θα αφορούν την απαγόρευση εισόδου των προσώπων στην ΕΕ και στη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων των προσώπων ή των οντοτήτων, ενώ επίσης θα απαγορεύεται σε πρόσωπα και οντότητες από την ΕΕ να θέτουν κεφάλαια στη διάθεση όσων περιλαμβάνονται στους καταλόγους των κυρώσεων.
Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι η απόφαση καλύπτει όχι μόνο τις παράνομες γεωτρήσεις αλλά και τις παράνομες έρευνες, για τις οποίες δεν έχει δοθεί άδεια από την Κυπριακή Δημοκρατία και καλύπτουν τα χωρικά ύδατα, την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα της Κύπρου αλλά και τις περιοχές που δεν είναι οριοθετημένη η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα. Επίσης, εκτός από τα πρόσωπα ή τις οντότητες που συμμετέχουν στις παράνομες γεωτρήσεις αλλά και τα συνδεόμενα με αυτά, τρίτα πρόσωπα και οντότητες.
Το επόμενο βήμα θα είναι η κατάθεση από την Κύπρο του συγκεκριμένου καταλόγου των προσώπων και των εταιρειών που έχουν εμπλακεί ή συνδέονται με τις παράνομες γεωτρήσεις και αμέσως μετά θα ξεκινήσει η διαδικασία για τους απαραίτητους νομικούς ελέγχους από τις υπηρεσίες της Κομισιόν, ώστε να μπορεί να σταθεί η υπόθεση και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, εφόσον προσφύγουν σε αυτό όσοι μπουν στη λίστα των κυρώσεων.
Τα νομικά μέτρα που έχει πάρει και έχει απειλήσει να πάρει η Κυπριακή Δημοκρατία εναντίον πληρωμάτων και τεχνικών καθώς και των εταιρειών που ειδικεύονται σε θαλάσσιες γεωτρήσεις στέρησαν από την Τουρκία τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει σύντομα και με επιτυχία γεωτρήσεις με τα δύο δικά της πλωτά γεωτρύπανα, καθώς όλες οι ξένες εξειδικευμένες εταιρείες δεν ήθελαν να εμπλακούν σε μια νομική διαμάχη όπου τα «χαρτιά» της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν ισχυρά.
Η αντίδραση της Τουρκίας ήταν και πάλι σε υψηλούς τόνους, με τον Ερντογάν να υπενθυμίζει ότι η Τουρκία μπορεί να ανοίξει τις πύλες της για 4 εκατομμύρια πρόσφυγες και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών να προειδοποιεί ότι η Τουρκία δεν θα υποχωρήσει από τη διασφάλιση των συμφερόντων της στην Ανατολική Μεσόγειο, βάσει του Διεθνούς Δικαίου καθώς και των συμφερόντων της «Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου». Η Άγκυρα χαρακτήρισε μάταιες τις αντιδράσεις της ΕΕ, προειδοποιώντας ότι κανείς δεν πρέπει να πιστεύει ότι η Τουρκία δεν θα συνεχίσει τις έρευνες και γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Λευκωσία, ενισχυμένη και από την απόφαση της ΕΕ, αναμένει τώρα την κρίσιμη τριμερή συνάντηση του Βερολίνου, αν και οι προσδοκίες είναι χαμηλές. Ο κ. Ακιντζί φαίνεται να είναι υπό προθεσμία, χωρίς να έχει τη στήριξη της Άγκυρας, βαδίζει προς τις «εκλογές» της άνοιξης αποδυναμωμένος και δεν έχει τη δυνατότητα να κάνει ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Η Άγκυρα μάλλον δεν έχει διάθεση να εμπλακεί σε συνομιλίες πριν λήξει η εκκρεμότητα των «εκλογών» στα Κατεχόμενα, όπου ελπίζει να εκλεγεί ένας από τους εκλεκτούς της, ο Τατάρ ή ο Οζερσάι. Εκτός αν γίνει δεκτή η απαίτησή της για προκαταβολική αποδοχή ζητημάτων που αφορούν την ουσία της εσωτερικής πτυχής (εκ περιτροπής προεδρία, βέτο στις αποφάσεις, πολιτική ισότητα κ.ά.) από τους Ελληνοκυπρίους και σύγκληση πενταμερούς για συζήτηση και αναζήτηση νέας βάσης λύσης του Κυπριακού, κάτι που θα σημάνει πιθανότατα και εγκατάλειψη του πλαισίου που έχει διαμορφωθεί από το ΣΑ του ΟΗΕ και τις Συμφωνίες Κορυφής.
Κάτι που η Λευκωσία δεν πρόκειται να αποδεχθεί, ούτε φυσικά τη συμπερίληψη ξεχωριστού κεφαλαίου για το φυσικό αέριο στις συνομιλίες, όπως επιδιώκει η τουρκική και τουρκοκυπριακή πλευρά.
Με αφορμή μάλιστα το διάγγελμα του Μουσταφά Ακιντζί για την επέτειο κήρυξης του ψευδοκράτους, ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης επεσήμανε ότι θα έπρεπε να μην επικαλείται μόνο τα «νόμιμα δικαιώματα» της τουρκοκυπριακής κοινότητας, αλλά να επιδεικνύει ενδιαφέρον και για την υπεράσπιση των νόμιμων δικαιωμάτων της ελληνοκυπριακής κοινότητας, που παραβιάζονται εδώ και 45 χρόνια, ως αποτέλεσμα της εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής.
Ο Πρόεδρος της Κύπρου προειδοποίησε ότι δεν μπορεί να γίνουν δεκτές συνθήκες κηδεμόνευσης, γίνεται αποδεκτή η πολιτική ισότητα, αλλά η «εμμονή σε αξιώσεις που δημιουργούν προνόμια που δεν συναντώνται σε συντάγματα του όποιου άλλου κράτους-μέλους των ΗΕ ή και της ΕΕ δεν αποτελεί διασφάλιση νόμιμων δικαιωμάτων, αλλά είναι δημοκρατική παραδοξότητα και θα οδηγήσει σε μια μη λειτουργική και σε μια μη βιώσιμη λύση». Και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απορρίπτει πλήρως τις αξιώσεις για διαπραγμάτευση, ουσιαστικά, του φυσικού αερίου, δηλώνοντας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί να δεχθεί να τεθούν κυριαρχικά δικαιώματά της υπό διαπραγμάτευση.
Φωτό: euronews.com