Έτοιμο το εθνικιστικό κόμμα VMRO να εκμεταλλευθεί τις «τρύπες» της Συμφωνίας

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Πληρώνουμε τα «σπασμένα» των Πρεσπών

-Η κυβέρνηση να αντιδράσει τώρα, αντί να είναι θεατής

Ενώπιον των συνεπειών της κακής Συμφωνίας, την οποία διαπραγματεύθηκε και υπέγραψε με τα Σκόπια η προηγούμενη κυβέρνηση, βρίσκεται τώρα η Αθήνα, με αφορμή όχι μόνο το βέτο του Εμανουέλ Μακρόν, όπως λανθασμένα προβάλλεται από πολλές πλευρές, αλλά από την προοπτική ανόδου στην εξουσία μιας κυβέρνησης που είχε εναντιωθεί στη Συμφωνία των Πρεσπών και στην αλλαγή ονομασίας της γειτονικής χώρας.

Και οι εκλογές μπορεί να έχουν εξαγγελθεί για τον Απρίλιο, αλλά σε κάθε περίπτωση εντός του 2020 θα γίνονταν εκλογές στα Σκόπια, καθώς, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, ούτε μια απόφαση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων θα ήταν αρκετή για να διασωθεί ο κ. Ζάεφ, τον οποίο θα διαδεχθεί πιθανότατα μια κυβέρνηση του εθνικιστικού VMRO.

Οι τρύπες τις οποίες άφησε ανοικτές με τη διαπραγμάτευση της Συμφωνίας των Πρεσπών η προηγούμενη κυβέρνηση είναι τώρα ορατές, καθώς προκύπτουν ζητήματα που αφορούν την ορθή και εντός των προθεσμιών εφαρμογή της Συμφωνίας σε ό,τι αφορά τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει έναντι της χώρας μας αλλά και το γεγονός ότι τα παράθυρα που άνοιξε στον «Μακεδονισμό» η Συμφωνία των Πρεσπών θα αποτελέσουν ένα, πολύ επικίνδυνο για τα ελληνικά συμφέροντα, όπλο στα χέρια μιας κυβέρνησης VMRO.

Πολύ συζήτηση έγινε για το άρθρο 1, παρ. 10(β), όπου με το εφεύρημα της «πολιτικής μεταβατικής περιόδου» η ελληνική πλευρά έσπευσε να αποδεχθεί ότι η αλλαγή όλων των εγγράφων και του υλικού που έχουν εκδοθεί και χρησιμοποιούνται στο εσωτερικό, φέροντας το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας» ή «Μακεδόνας» ή «μακεδονική εθνικότητα», κ.ά., θα γίνεται… πέντε χρόνια μετά το άνοιγμα του α­ντίστοιχου ενταξιακού κεφαλαίου!

Δηλαδή, εάν για κάποιον λόγο οι ενταξιακές συνομιλίες δεν ξεκινήσουν ποτέ, όλα αυτά τα έγγραφα θα παραμείνουν αναλλοίωτα. Αλλά ακόμη κι αν ξεπερασθούν τα εμπόδια και πάρει το πράσινο φως, το 2020, η συγκεκριμένη χώρα για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, μπορεί να χρειασθούν τρία ή και πέντε χρόνια για να ανοίξουν όλα τα κεφάλαια, κάτι που σημαίνει ότι με την πολιτική μεταβατική περίοδο η πλήρης αντικατάσταση των εγγράφων αυτών θα γίνει τη… μεθεπόμενη δεκαετία!

Λανθασμένη είναι και η κριτική που γίνεται, σύμφωνα με την οποία με το άρθρο αυτό πλήττεται το erga omnes, το οποίο έχει υιοθετηθεί, υποτίθεται, με τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Στη Συμφωνία των Πρεσπών, από τη στιγμή που η τότε ελληνική κυβέρνηση αποδέχθηκε τη χρήση των όρων «Μακεδονία» και «μακεδονικός», αποκήρυξε η ίδια το erga omnes, περιορίζοντάς το αποκλειστικά και μόνο στη χρήση της ονομασίας από τους επίσημους φορείς του κράτους. Η Συμφωνία των Πρεσπών έκανε αναφορά σε αυτό το νοθευμένο erga omnes απλώς για να βρεθεί η ισορροπία που αναζητούσαν οι κ. Κοτζιάς και Ντιμιτρόφ, προκειμένου να δοθεί στην άλλη πλευρά το μεγάλο αντάλλαγμα της «μακεδονικής ταυτότητας» και του δικαιώματος διευρυμένης χρήσης των όρων «Μακεδονία» και «μακεδονικός».

Όμως όλος ο τρόπος με τον οποίο στήθηκε η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν για να δοθούν κίνητρα στη σκοπιανή πλευρά και η Αθήνα στηρίχθηκε στην καλή πίστη του κ. Ζάεφ και του κ. Ντιμιτρόφ.

Όμως ο πυρήνας της Συμφωνίας στα χέρια μιας κυβέρνησης που θέλει να παίξει το εθνικιστικό χαρτί θα αναδειχθεί σε τεράστιο πρόβλημα για την Ελλάδα.

Ο κ. Ζάεφ και ο κ. Ντιμιτρόφ στις επίσημες δηλώσεις τους χρησιμοποιούν τη νέα ονομασία, ενώ στοιχειωδώς σε βασικές υποχρεώσεις που προέβλεπε η Συμφωνία τήρησαν τα χρονοδιαγράμματα. Όμως ακόμη και επί διακυβέρνησης Ζάεφ έχουν υπάρξει πολλές καθυστερήσεις και προσπάθειες παράκαμψης των υποχρεώσεων που έχουν αναληφθεί. Ο Οργανισμός Τουρισμού συνεχίζει να ομιλεί περί «μακεδονικών μνημείων», η κοροϊδία με τα αγάλματα συνεχίζεται, με τις ταμπέλες που τοποθετήθηκαν να έχουν καταστραφεί και να μην έχουν αντικατασταθεί (μια ρύθμιση που ήταν έμπνευση των ελλήνων διαπραγματευτών και μόνο ως αφελής μπορεί να χαρακτηρισθεί), μια σειρά από εκδηλώσεις που οργανώνονται από επίσημους ή ημιεπίσημους φορείς αναφέρονται σε «μακεδονική» βιομηχανία, τουρισμό, γεωργία, κινηματογράφο κ.λπ.

Μια προσπάθεια η οποία οδηγεί στην καθιέρωση μιας φόρμουλας διπλής ονομασίας, όπου στους επίσημους φορείς του κράτους χρησιμοποιείται η νέα ονομασία «Βόρεια Μακεδονία», αλλά σε όλες τις άλλες χρήσεις διατηρείται το «Μακεδονία».
Ήδη το αντιπολιτευόμενο κόμμα VMRO, που είχε έρθει πρώτο στις τελευταίες εκλογές, αλλά ο κ. Ζάεφ τελικά σχημάτισε κυβέρνηση με τη βοήθεια των αλβανικών κομμάτων, έχει ήδη ως σύνθημα της εκλογικής πλατφόρμας του την «Ανανέωση της ‘‘Μακεδονίας’’». Και χωρίς φυσικά να έχει δηλώσει ότι θα ακυρώσει τη Συμφωνία, είναι προφανές ότι θα επιδιώξει να εκμεταλλευθεί κάθε τρύπα που άφησε η διαπραγμάτευση προκειμένου να διευρύνει και να κατοχυρώσει τη χρήση των όρων «Μακεδονία» και «μακεδονικός» σε όσο το δυνατόν περισσότερα πεδία.

Η Αθήνα και η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι εκ των πραγμάτων σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, καθώς δηλώνουν ότι θα σεβαστούν τη Συμφωνία, την οποία θεωρούν αρνητική για τα συμφέροντα της χώρας, επιβεβαιώνοντας έτσι την πεποίθηση ότι μάλλον είχε ανακουφισθεί η ΝΔ όταν ο κ. Τσίπρας υπέγραφε τη Συμφωνία, χωρίς να αφήσει το «πικρό ποτήρι» για τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Όμως ο χειρισμός της υπόθεσης από δω και πέρα μπορεί να έχει υψηλό κόστος για την κυβέρνηση, καθώς θα δέχεται την εκ του ασφαλούς κριτική της αντιπολίτευσης, όπως και έγινε με τις δηλώσεις του κ. Τσίπρα, ο οποίος τόνισε ότι είναι οι κυβερνητικοί χειρισμοί ή η απουσία χειρισμών που δημιουργούν τον κίνδυνο εκτροχιασμού της Συμφωνίας εις βάρος της Ελλάδας.

Ασκήθηκε μάλιστα κριτική στην κυβέρνηση επειδή δεν ανέτρεψε την απόφαση του γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος έθεσε βέτο στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Ενώ είναι σαφές ότι δεν μπόρεσαν να μεταπείσουν τον γάλλο Πρόεδρο ούτε το Βερολίνο ούτε η Ουάσινγκτον.

Πάντως, εν όψει και της αβεβαιότητας των εξελίξεων στα Σκόπια, η κυβέρνηση θα πρέπει να είναι πιο προσεκτική στις δηλώσεις της και να μη δηλώνει εκ προοιμίου ότι είναι δεδομένη η θετική στάση της στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της «Βόρειας Μακεδονίας» με την ΕΕ, αλλά να διαμηνύει σε όλους ότι αυτό θα συνδεθεί με την πλήρη εφαρμογή των υποχρεώσεων της άλλης πλευράς και τη μη κακόπιστη εκμετάλλευση ερμηνειών της Συμφωνίας, ώστε να αλλοιωθεί ο πυρήνας και το πνεύμα της Συμφωνίας των Πρεσπών…