Ν. Στραβελάκης: Προσχέδιο προϋπολογισμού 2020: Τα πράγματα θα ήταν αστεία, αν δεν ήταν τραγικά
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Τη Δευτέρα της προηγούμενης βδομάδας η κυβέρνηση κατέθεσε το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2020. Σε άλλες συνθήκες, θα ήταν το γεγονός της εβδομάδας, όμως επισκιάσθηκε από τις τραγικές εξελίξεις στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας και τα πολλά και ατυχή που είπε η κυβέρνηση για το Προσφυγικό. Φυσικά η ελληνική κυβέρνηση δεν είπε κουβέντα για την εγκληματική ανάμειξη των ιμπεριαλιστών, ιδιαίτερα των Αμερικάνων, σε αυτήν την τραγωδία.
Από επικοινωνιακή σκοπιά, έχω την εντύπωση ότι το «σήκωμα» του Μεταναστευτικού από την κυβερνητική πλευρά δεν είχε να κάνει μόνο με την προσπάθεια κάλυψης της στάσης Αμερικανών και Ευρωπαίων στη Συρία και τη Μέση Ανατολή, είχε να κάνει και με τα προβλήματα της οικονομικής της ατζέντας. Τα τελευταία αποτυπώνονται ανάγλυφα στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, όπως θα φανεί στη συνέχεια.
Το προσχέδιο ξεκινά με την παραδοχή της αποτυχίας του προϋπολογισμού του 2019. Συγκεκριμένα, στην επιστολή προς τα μέλη της διαρκούς επιτροπής προβλέπει για το τρέχον έτος ρυθμό μεγέθυνσης 1,5% έναντι 2,3% που ήταν η αρχική πρόβλεψη. Παρ’ όλα αυτά, για το 2020 η κυβέρνηση εκτιμά ρυθμό μεγέθυνσης 2,86%, που είναι ο ελάχιστος ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης που επιτρέπει την πραγματοποίηση πρωτογενούς πλεονάσματος 3,56%, που είναι και ο στόχος του προϋπολογισμού. Κάτι ιστορίες για τον περιορισμό του πλεονάσματος στο 2,5% και το 2%, που υποσχόταν προεκλογικά η κυβέρνηση, έχουν εγκαταλειφθεί από το προσχέδιο.
Στην εισηγητική έκθεσή τους βέβαια οι κ. Σταϊκούρας και Σκυλακάκης προσπαθούν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις με την επίκληση του από μηχανής θεού της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής, του οικονομικού κλίματος. Θεωρούν ότι λόγω του ενθουσιασμού που έχει φέρει η άνοδός τους στα πράγματα σε νέους, γέρους, φτωχούς και πλούσιους, τελικά τα μεγέθη θα είναι καλύτερα από τα προβλεπόμενα, ξεκινώντας από το 2019. Φυσικά όλα αυτά είναι προφάσεις και δικαιολογίες για την προφανή υπαναχώρηση της κυβέρνησης από προεκλογικές εξαγγελίες τόσο για ρυθμούς μεγέθυνσης του 4%, όσο και για περιορισμό των πρωτογενών πλεονασμάτων.
Όμως οι παλινωδίες είναι πολύ σοβαρότερες και αφορούν την ουσία του σχεδίου. Στις σελίδες 8 – 10 ο αναγνώστης διαπιστώνει με έκπληξη ότι οι κ. Σταϊκούρας και Σκυλακάκης, παρόλο που εκτιμούν ρυθμό μεγέθυνσης 1,5% για το 2019, στην επιστολή προς τη διαρκή επιτροπή της Βουλής όσον αφορά τις εκτιμήσεις του προσχεδίου ανεβάζουν την πρόβλεψη στο 2%.
Με αυτήν την βελτιωμένη εκτίμηση έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 θα είναι 3,68% και άρα δεν θα υπάρξει δημοσιονομικό κενό το τρέχον έτος. Είναι προφανές ότι με μεγέθυνση 1,5% το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι χαμηλότερο από 3,5%, με τραγικές συνέπειες για την κοινωνία. Τα πράγματα θα ήταν αστεία, αν δεν ήταν τραγικά και η κυβέρνηση οφείλει να δώσει σοβαρές εξηγήσεις για το κενό του 2019.
Αλλά και η εκτίμηση για την οικονομική μεγέθυνση το 2020 δεν είναι καλύτερη. Οι συντάκτες του προσχεδίου φαίνεται να συναινούν ότι η όποια μεγέθυνση της εγχώριας κατανάλωσης πρόκειται να υπάρξει λόγω της μείωσης της φορολογίας θα είναι αναιμική. Συνεχίζουν εκτιμώντας ότι και το διεθνές κλίμα δείχνει ασθενέστερους ρυθμούς μεγέθυνσης για το 2019, κάτι που δυσχεραίνει τον οικονομικό ορίζοντα για το 2020.
Όμως, αφού επισημαίνουν ότι στις αναπτυγμένες οικονομίες το ΔΝΤ εκτιμά επιβράδυνση του ρυθμού μεγέθυνσης κατά 1,7%, καταλήγουν ότι η ελληνική οικονομία, σε πείσμα των δεδομένων, θα αναπτυχθεί με 2,86%. Μάλιστα πυλώνας της μεγέθυνσης θα είναι οι εξαγωγές και ο τουρισμός, παρόλο που οι σειρήνες του πολέμου ηχούν στην περιοχή μας. Επαναλαμβάνω ότι τα πράγματα θα ήταν αστεία, αν δεν ήταν τραγικά.
Θα κλείσω αναφέροντας μόνο ένα σημείο για τις λεπτομέρειες του προϋπολογισμού που αφορά τον ΕΝΦΙΑ. Στο σχέδιο εκτιμάται ότι τα έσοδα από τον φόρο θα είναι μειωμένα μόλις κατά 30 εκατ. ευρώ, λόγω «βελτίωσης της εισπραξιμότητας από τη μείωση των συντελεστών» (σελ. 21). Δηλαδή, το σχέδιο βασίζεται στην εκτίμηση ότι επειδή μειώθηκε κατά 200 ευρώ ο ΕΝΦΙΑ κάποιος θα πάει να τον πληρώσει, ενώ πριν δεν τον πλήρωνε.
Συνολικά, το μόνο που αποδεικνύει το σχέδιο προϋπολογισμού του 2020 είναι η αποτυχία των μνημονιακών πολιτικών συνολικά. Το καινούργιο που φέρνει είναι οι γελοίες δικαιολογίες και προσδοκίες που
επικαλούνται οι συντάκτες του.