Αντ. Αργυρός: Τώρα που κατέρρευσε το παραμύθι…

Του
ΑΝΤΩΝΗ Π. ΑΡΓΥΡΟΥ
Δικηγόρου ΑΠ, Αν. Νομικού
Συμβούλου Πανεπιστημίου Αθηνών

Τώρα που το νερό μπήκε στ’ αυλάκι και έχουν καταρρεύσει οι πλείστοι ισχυρισμοί, που κάποιοι εντέχνως διέδιδαν, σχετικά με το Ασφαλιστικό, επιτέλους το δικαστήριο απεφάνθη. Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του «νόμου Κατρούγκαλου» (ν. 4387/2016).

Οι εν λόγω αποφάσεις αφορούν πάνω από 3,4 εκατ. πολίτες, μεταξύ των οποίων 2.750.000 συνταξιούχους, οι οποίοι προσμένουν δικαίωση. Οι προσφεύγοντες στο ΣτΕ ζητούσαν να ακυρωθούν, ως αντίθετοι στο Σύνταγμα –στο πρώτο πρόσθετο πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα του ΟΗΕ, όπως και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης–, τόσο ο ασφαλιστικός ν. 4387/2016, όσο και σχετικές αποφάσεις του υπουργού Εργασίας. Είναι γεγονός ότι ολόκληρος ο ελληνικός λαός ανέμενε επί μακρόν τις ιστορικές αυτές αποφάσεις.

Σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ:

1) Το κράτος πρέπει να εγγυάται τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος σε περίπτωση προβλήματος και ανάγκης.

2) Είναι αντισυνταγματικό το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων, κυρίως για τις μεγάλες συντάξεις και τους συνταξιούχους που έχουν εργαστεί πολλά χρόνια – ειδικότερα το ανώτατο πλαφόν αναπλήρωσης 46,8% για 42 χρόνια ασφάλισης.

3) Είναι αντισυνταγματική η διάταξη για τον υπολογισμό των επικουρικών συντάξεων – ειδικότερα κρίθηκε α­ντισυνταγματική η περικοπή των επικουρικών συντάξεων άνω των 1.300 ευρώ.

4) Η Πολιτεία οφείλει άμεσα να νομοθετήσει εκ νέου για τις επικουρικές συντάξεις, καθώς κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι σχετικές διατάξεις, ενώ έκρινε αντισυνταγματικό τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες (μπλοκάκια) σε σύγκριση με τους μισθωτούς απασχολούμενους.

5) Δυστυχώς, κρίθηκε συνταγματική, κατά οριακή πλειοψηφία, 13 υπέρ έναντι 12 ψήφων, η διάταξη που ορίζει ως βάση για τον επανυπολογισμό των συντάξεων την 31η Δεκεμβρίου του 2014. Η απόφαση δεν είναι για πανηγυρισμούς, αλλά δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως πρόφαση για λύσεις του ποδαριού σε ένα τόσο μεγάλο εθνικό ζήτημα. Χρειάζεται άμεσα δουλειά και σοβαρή μελέτη.

Το Ασφαλιστικό αποτελεί κομβικό ζήτημα στην κυβερνητική πολιτική και είναι γεγονός ότι με την υπόθεση του ν. 4387/2016 χάθηκε πολύτιμος χρόνος και πόροι. Όμως το πρώτο ζήτημα, και πριν ακόμα από την προσαρμογή του Ασφαλιστικού στη νέα κατάσταση που προέκυψε με την απόφαση του ΣτΕ, είναι η άμεση οργάνωση και στελέχωση του ΕΦΚΑ, που σήμερα αποτελεί το εθνικό πρότυπο της γραφειοκρατίας, της αναλγησίας και της κακής –μέχρι ανύπαρκτης– οργάνωσης των υπηρεσιών του.

Την τραγικότητα και την ανυπαρξία της κρατικής μηχανής στον ευαίσθητο αυτό φορέα επιτείνει η έλλειψη σωστής μηχανοργάνωσης. Το μόνο που κατάφερε η ενοποίηση των Ταμείων ήταν η υποβάθμιση των συντάξεων και η «απαλλοτρίωση» της περιουσίας και των καταθέσεων των Ταμείων, που προήλθαν από τους κόπους και τις εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων (αναφέρομαι ενδεικτικά στο ΝΑΤ).

Η εγκατάλειψη της περιουσίας των Ταμείων (πολλά από τα ακίνητά τους καταρρέουν ασυντήρητα, κενά ή υπό κατάληψη) εγγίζει τα όρια των ποινικών ευθυνών, γιατί στερεί πόρους από το κράτος και επιβαρύνει υπέρμετρα τις δημόσιες δαπάνες. Η κατάσταση δεν επιτρέπει ούτε καθυστέρηση ούτε ολιγωρία. Ας μην παραπεμφθεί και αυτό το ζήτημα στις ελληνικές καλένδες…