Φθηνά… αγόρασαν οι Αμερικανοί τις νέες βάσεις
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Τα δώσαμε όλα χωρίς να πάρουμε τίποτα, ούτε καν τα δύο αντιτορπιλικά
-Η απάντηση του Ερντογάν στη χείρα φιλίας του Μητσοτάκη ήταν η αύξηση των μεταναστευτικών ροών
-Έκανε πίσω σε όλα η κυβέρνηση
-Για πρώτη φορά δεν πέταξαν ελληνικά F-16 πάνω από τη Λευκωσία την ημέρα Ανεξαρτησίας της Κύπρου
Βαραίνει το κλίμα στα ελληνοτουρκικά, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη να διατηρηθούν ήρεμα νερά, ακόμη και με μονομερείς κινήσεις καλής θέλησης. Όλα τα στοιχεία τις τελευταίες ημέρες συγκλίνουν στο ότι επιλογή της Άγκυρας είναι η κλιμάκωση της έντασης σε όλα τα επίπεδα, ενώ υπήρχε η προσδοκία ότι η άφιξη του αμερικανού ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο στην Αθήνα θα έδινε απάντηση στις απειλές ασφάλειας που αντιμετωπίζει η χώρα μας.
Η «απάντηση» του Ερντογάν στη χείρα φιλίας που έτεινε ο Κ. Μητσοτάκης ήταν απογοητευτική και άκρως ανησυχητική: Άνοιγμα της στρόφιγγας των μεταναστευτικών ροών, επικίνδυνες παρενοχλήσεις ελληνικών μαχητικών από τουρκικά στη διάρκεια της άσκησης «Παρμενίων», αποστολή του «Yavuz» και πάλι εντός κυπριακής ΑΟΖ, και μάλιστα εντός του οικοπέδου 7, αναμόχλευση μειονοτικού ζητήματος στη Θράκη και εξαιρετικά υψηλή και απειλητική ρητορική, σε επίπεδο που κάθε άλλο παρά συμβαδίζει με το «θετικό κλίμα» στο οποίο συμφώνησαν οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν στη συνάντησή τους στη Νέα Υόρκη.
Η Αθήνα τις τελευταίες ημέρες προέβη σε μονομερείς κινήσεις καλής θέλησης προς την Τουρκία. Απέφυγε να δώσει πειστική απάντηση στους ισχυρισμούς του τούρκου Προέδρου για παραβιάσεις δικαιωμάτων των μελών της ελληνικής μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη. Απέφυγε να δηλώσει ξεκάθαρα ότι δεν μπορεί και δεν πρόκειται να τεθεί σε συζήτηση, στη βάση της αμοιβαιότητας, το θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, καθώς δεν είναι θέμα διμερές, αλλά ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θρησκευτικών ελευθεριών και ότι σε κάθε περίπτωση δεν θα πρέπει να προσδοκά η Τουρκία ανταλλάγματα στη Θράκη.
Η Αθήνα, σε όλα τα επίπεδα, βρέθηκε ισχυρός συνήγορος της Τουρκίας στο αίτημά της για αύξηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για τη διαχείριση του Μεταναστευτικού. Εδώ διαπιστώνεται μια λανθασμένη ανάλυση των κινήτρων και των προθέσεων του Ταγίπ Ερντογάν. Προφανώς, το πρόβλημα δεν είναι εάν θα δοθούν τώρα 2, 3 ή 6 δισ. δολάρια στην Τουρκία, καθώς ο τούρκος ηγέτης χρησιμοποιεί ως πολιτικό εργαλείο το Μεταναστευτικό για να επιτύχει δικούς του στόχους στη Συρία και να κρατάει στο χέρι ισχυρές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Ακόμη πιο προβληματικό όμως ήταν το μήνυμα που έστειλε η Αθήνα την 1η Οκτωβρίου, ημέρα Εθνικής Ανεξαρτησίας της Κύπρου, όπου για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια δεν πέταξαν πάνω από τη Λευκωσία ελληνικά F-16. Μια κίνηση προφανώς συμβολική, που έστελνε το μήνυμα όμως ότι το δόγμα «η Κύπρος πέφτει μακριά από την Ελλάδα» έχει εγκαταλειφθεί πλήρως και απολύτως. Βεβαίως, για τις πτήσεις αυτές υπήρχαν πάντοτε αντιδράσεις όχι μόνο από την Άγκυρα, που σε αρκετές περιπτώσεις είχε παρενοχλήσει τα ελληνικά μαχητικά, αλλά και από τους Αμερικανούς, που θεωρούν ότι τέτοιες κινήσεις βαραίνουν το κλίμα στο νησί.
Ωστόσο κανείς δεν δείχνει να ενοχλείται με τις συνεχείς ασκήσεις της τουρκικής αεροπορίας στις περιοχές που ελέγχει το ψευδοκράτος, ούτε με τις συχνές πτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από την κατεχόμενη Κύπρο…
Η κυβέρνηση, όπως ακριβώς και η προηγούμενη, μπορεί να νιώθει… ανακούφιση, όσο βλέπει τα τουρκικά γεωτρύπανα και ερευνητικά σκάφη να πλέουν και να κινούνται εντός της κυπριακής υφαλοκρηπίδας, αλλά δεν γίνεται αντιληπτό ότι έτσι απλώς γίνεται όλο και πιο ευάλωτη η Ελλάδα στις διαθέσεις του κ. Ερντογάν, ο οποίος ανά πάσα στιγμή και εφόσον θεωρεί ότι έτσι εξυπηρετούνται οι στόχοι του μπορεί να φέρει την Ελλάδα προ τετελεσμένων, που θα είναι δύσκολο να ανατραπούν χωρίς τον κίνδυνο σοβαρής κλιμάκωσης.
Η επίσκεψη Πομπέο στην Αθήνα έχει σημασία, περισσότερο γιατί πλέον είναι ο μόνος συνεργάτης του Προέδρου Τραμπ που έχει απομείνει να ασχολείται με την εξωτερική πολιτική και συνεπώς η απευθείας επαφή μαζί του έχει την αξία της. Όμως η επίσκεψη ενός αμερικανού ΥΠΕΞ, χωρίς να υποβαθμίζεται ως γεγονός, δεν είναι αυτή που θα λύσει τα προβλήματα ασφάλειας της χώρας, που εστιάζονται κυρίως στην τουρκική αναθεωρητική πολιτική.
Η Ουάσινγκτον, παρά τις συγκρούσεις και τις αψιμαχίες, δεν εγκαταλείπει την Τουρκία, ούτε έχει πρόθεση φυσικά να καλύψει τις στρατηγικές «ανάγκες» της, που εξυπηρετούνται από σοβαρές και μεγάλες υποδομές στο τουρκικό έδαφος, με όσα προβλέπει η Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας που επρόκειτο να υπογράψει χθες ο κ. Πομπέο με τον έλληνα ομόλογό του Νίκο Δένδια.
Η παραχώρηση νέων διευκολύνσεων στο Μαράθι της Σούδας, στο Στεφανοβίκειο, στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και στη Λάρισα είναι μικρού μεγέθους και σημασίας για την ανάπτυξη των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή. Βεβαίως δίνουν τη δυνατότητα στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να ασκούνται δίπλα στους Αμερικανούς με προηγμένης τεχνολογίας όπλα και υλικό, οι υποδομές που θα επισκευαστούν ή θα ανεγερθούν από τους Αμερικανούς θα χρησιμοποιούνται και από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, όμως δεν υπάρχει κανένα σοβαρό, στρατηγικής σημασίας, αντάλλαγμα γι’ αυτήν την ανανέωση της Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας.
Προφανώς, η παρουσία όλο και περισσότερων αμερικανών στρατιωτών για όλο και πιο μεγάλα διαστήματα σε διαφορετικά γεωγραφικά σημεία της χώρας προσφέρει μια θεωρητικού είδους κάλυψη, καθώς δεν πρόκειται φυσικά να εκδηλωθεί επιθετική κίνηση σε περιοχές όπου ασκούνται οι Αμερικανοί.
Ηχηρό «όχι»…
Όμως το αίτημα, που πιεστικά θέτει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, για παραχώρηση δύο αντιτορπιλικών από το πλεονάζον υλικό του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού έχει μπει στο ράφι από τους Αμερικανούς, ενώ βεβαίως να θυμίσουμε ότι και η εκπαίδευση των Αμερικανών που θα σταθμεύσουν στην Ελλάδα θα γίνεται πάντοτε στο πλαίσιο των πάγιων θέσεών τους, βάσει των οποίων δεν αναγνωρίζουν τον ελληνικό εναέριο χώρο των 10 ν.μ. και θεωρούν ότι είναι σε ισχύ η δέσμευση αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών.
Χωρίς να μηδενίζεται η παρουσία του Μάικ Πομπέο στην Αθήνα, σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, είναι σαφές ότι και η προηγούμενη και η τωρινή κυβέρνηση δεν εξασφάλισαν τα ανταλλάγματα που ήθελαν γιατί προφανώς οι Αμερικανοί δεν θέλουν να ενοχλήσουν περισσότερο την Τουρκία αλλά και γιατί αυτή θεωρούν ότι είναι η στρατηγική υπεραξία των διευκολύνσεων που παρέχει η Ελλάδα.
Εξάλλου το προσεχές διάστημα και οι Αμερικανοί θα… μετρηθούν ως εταίροι και σύμμαχοι, εφόσον ο Ταγίπ Ερντογάν κλιμακώσει περαιτέρω την επιθετική πολιτική του στη Μεσόγειο, που δεν αφορά πλέον μόνο την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο αλλά και την Ελλάδα.
Φωτο: tanea