Γ. Ποταμιάνος: Κοινωνική πολιτική του κράτους και όχι των τραπεζών η προστασία της πρώτης κατοικίας
Του
ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ
-Μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για «μη ευάλωτους» δανειολήπτες από 1/1/2020
Νέα τακτική «επιθετικών» ρυθμίσεων, στο πλαίσιο λειτουργίας του ν. 4605/2019 για την πρώτη κατοικία, θα ακολουθήσουν οι τράπεζες, με στόχο τη δραστική μείωση των «κόκκινων» στεγαστικών δανείων.
Στη συνάντηση με τις διοικήσεις των τραπεζών, στο πλαίσιο της τέταρτης αξιολόγησης, οι «θεσμοί» έδωσαν σαφές σήμα για αυστηρή εφαρμογή (από 1/1/2020) των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης κατά των δανειοληπτών με μη εξυπηρετούμενα δάνεια, οι οποίοι θα βρίσκονται εκτός καθεστώτος προστασίας. Οι εκπρόσωποι των «θεσμών» ζήτησαν απελευθέρωση των πλειστηριασμών και δημιουργία ενός ενιαίου Πτωχευτικού Κώδικα, που θα καλύπτει όλες τις περιπτώσεις δανειοληπτών που βρίσκονται σε αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων τους και προσφεύγουν σε διάφορα «πλαίσια» παροχής προστασίας.
Είναι γνωστό ότι από τη στιγμή που το νέο πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας τέθηκε σε ισχύ, τον Φεβρουάριο του 2019, από την προηγούμενη κυβέρνηση, ο SSM/ΕΚΤ απαιτούσε από τις τράπεζες να τρέξουν με ταχύτερους ρυθμούς τους πλειστηριασμούς. Διότι μετά την ψήφιση του ν. 4605/2019 ο SSM δεν αναγνωρίζει τη σκοπιμότητα συγκεκριμένου ορίου προστασίας ακινήτων από πλειστηριασμούς, όπως το όριο 80.000 ευρώ που οι τράπεζες εφάρμοζαν μέχρι τότε. Οι τράπεζες έθεσαν ως άμεσο στόχο την προώθηση του ν. 4605/2019 και άρχισαν να προσεγγίζουν ενεργητικά δανειολήπτες, για να υποβάλουν αίτηση στην πλατφόρμα του ν. 4605/2019.
Τώρα ήρθε η στιγμή της αξιολόγησης αυτών των αιτήσεων και οι «θεσμοί» ζητούν από τις τράπεζες οριστικό ξεκαθάρισμα των «κόκκινων» δανειοληπτών μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2019. Προτάσσουν τον ηθικό κίνδυνο που απορρέει από την παρατεταμένη ισχύ προστασίας «κόκκινων» δανειοληπτών και ζητούν αυστηρή εφαρμογή πλειστηριασμών από 1/1/2020 για όσους δεν θα εμπίπτουν στο καθεστώς προστασίας ή δεν θα προχωρήσουν σε ρύθμιση του δανείου τους.
Προκειμένου να γίνει κατανοητό το εύρος των κοινωνικών επιπτώσεων της κατάργησης του ορίου των πλειστηριασμών, σημειώνεται ότι το 70% των στεγαστικών δανείων που διαθέτουν οι τράπεζες αφορά ακίνητα αξίας κάτω των 150.000 ευρώ και αντιστοιχούν στο 90% των δανειοληπτών της στεγαστικής πίστης.
Πρακτικά, η απελευθέρωση του ορίου προστασίας από πλειστηριασμούς πλήττει εννιά στους δέκα δανειολήπτες με στεγαστικό δάνειο που δεν εξυπηρετείται, απειλώντας με πλειστηριασμό δάνεια ύψους 24,5 δισ. ευρώ.
Επικρατεί πλέον η άποψη πως για τους πραγματικά αδύναμους δανειολήπτες θα πρέπει το προστατευτικό δίχτυ να είναι αντικείμενο κοινωνικής πολιτικής του κράτους και όχι θέμα των τραπεζών. Οι τελευταίες θα στραφούν στην ενεργοποίηση των νομικών μέσων για την είσπραξη οφειλών που απορρέουν από τις υποχρεώσεις που ανέλαβαν οι δανειολήπτες. Με τον τρόπο αυτό βέβαια, λόγω έλλειψης πόρων του προϋπολογισμού, υπάρχει ο κίνδυνος να αγνοηθεί η μείωση των εισοδημάτων που επέβαλαν τα Μνημόνια.
Έγινε επίσης σαφές στις τράπεζες ότι πρέπει να ρίξουν το κύριο βάρος τους στη χρηματοδότηση της ανάκαμψης και στην ενίσχυση της κερδοφορίας τους. Προς αυτήν την κατεύθυνση, έθιξαν και το θέμα της μείωσης του λειτουργικού κόστους, που αφορά και τη μείωση του προσωπικού τους.
Την ίδια στιγμή οι εκπρόσωποι των «θεσμών», στις συναντήσεις τους με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και το ΤΧΣ, έθεσαν στην κορυφή της ατζέντας το σχέδιο «Ηρακλής», για συστημική αντιμετώπιση του προβλήματος των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων. Υπενθυμίζεται πως η Ελλάδα με το σχέδιο αυτό θα προσφέρει στις τράπεζες, μέσω νέων κρατικών εγγυήσεων, 9 δισ. ευρώ.