Νεωτερισμοί και αντιφάσεις της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Του
ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ

Μετά από σύντομο διάστημα κυοφορίας και αφού ρυθμίστηκαν οι τελευταίες εκκρεμότητες ως προς τις προτάσεις των κρατών-μελών, η πρόεδρος παρουσίασε τη σύνθεση και τις αρμοδιότητες των επιτρόπων της νέας Κομισιόν.

Ως προς τη διάρθρωση, τη γεωγραφική κατανομή, τις ιδεολογικές καταβολές και την εκπροσώπηση των δύο φύλων, εμφανίζεται να υπάρχει μια πρωτόγνωρη συμμετρία. Ισομερής η συμμετοχή ανδρών και γυναικών, μοιρασμένοι ουσιαστικά οι επίτροποι στις τρεις συνιστώσες των ευρωπαϊκών πολιτικών οικογενειών, που στηρίζουν τη νέα Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα δηλαδή, τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Φιλελεύθερους Μακρονιστές, όπως και η γεωγραφική εκπροσώπηση της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης στις θέσεις των αντιπρο­έδρων και στη σπουδαιότητα των χαρτοφυλακίων που τους ανατέθηκαν.

Ιδιαίτερα σημαντική και ξεχωριστή επιτυχία η τοποθέτηση σε θέση αντιπροέδρου του Επιτρόπου που υπέδειξε η Ελλάδα. Είναι μια κατάκτηση και αναβάθμιση. Εύλογα είναι τα ερω­τηματικά ως προς τη δήθεν αδυναμία ορι­σμού τρίτου αντιπροέδρου –τη στιγμή μάλιστα που ορίστηκαν οκτώ–, που ουσιαστικά τορπίλισε τη συμμετοχή του Αντώνη Σαμαρά. Θα ήταν ενδιαφέρον να βρεθεί τι μεσολάβησε και ποιοι ήταν οι «κομιστές» των αναληθών, όπως φάνηκε, παραμέτρων.

Ο τίτλος του χαρτοφυλακίου του αντιπροέδρου –περί Προστασίας του Ευρω­παϊκού Τρόπου Ζωής– αν μη τι άλλο δημιουργεί συνειρμούς ως προς το διακύβευμα, που είχε προταχθεί κατά τον Ψυχρό Πόλεμο και που συνίστατο στην προστασία του αμερικανικού και δυτικού τρόπου ζωής έναντι του κομμουνιστικού κινδύνου. Με βάση τις αναλογίες και δεδομένης της εποπτείας του αντιπροέδρου στις θεματικές της Μετανάστευσης και Ασφάλειας, όπως και της Εκπαίδευσης και της Απασχόλησης, ο υπαρξιακός κίνδυνος για την ευρωπαϊκή ταυτότητα και τρόπο ζωής προέρχεται από την πλημμυρίδα των μεταναστευτικών ροών και την εγκληματικότητα. Ριζική λοιπόν αναμόρφωση προτεραιοτήτων.

Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι και η σουηδή επίτροπος ορίστηκε αρμόδια για τη θεματική των Εσωτερικών Υποθέσεων, χωρίς ειδική μνεία στη Μετανάστευση, που αποτελούσε μέχρι και σήμερα το δεύτερο συν­θετικό κάθε σχετικής αναφοράς. Μια ατυχής, όπως αποδείχθηκε, επιλογή, που πρόδηλα η Ευρώπη θέλει να αφήσει πίσω.

Εξαιρετικά σημαντική είναι η απόφαση για δημιουργία γενικής διεύθυνσης για την άμυνα και το διάστημα. Γίνεται πράξη το αυξημένο ενδιαφέρον της κοινοτικής πολιτικής για τον συγκεκριμένο τομέα. Παράλληλα δημιουργείται και το λειτουργικό πλαίσιο για τη διοχέτευση των κονδυλίων και τη χρηματοδότηση των δράσεων, που στοχεύουν στη θωράκιση και αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητας της Ευρω­παϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας. Ένας τομέας που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν ταμπού. Είναι μια εξέλιξη σπουδαία για τη χώρα μας, που τόσα έχει επενδύσει στον τομέα και πρέπει να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που δημιουργούνται.

Η ανάθεση του χαρτοφυλακίου, που περιλαμβάνει και την εσωτερική αγορά, το διάστημα, την τεχνητή νοημοσύνη και την κυβερνοασφά­λεια, στη γαλλίδα επίτροπο, δεν ξενίζει, καθώς ήδη ο Μακρόν έχει δηλώσει ότι το διάστημα αποτελεί κορυφαίο τομέα ενδιαφέροντος για τους Γάλλους, όπως και το σύνολο των νέων τεχνολογιών και του πλαισίου ανάπτυξης της νέας ψηφιακής οικονομίας. Μια αποφασιστική επίδειξη δύναμης από τη Γαλλία, που δεν αφή­νει αμφιβολίες για την κατανομή επιρροής, ρόλου και δυνάμεων.

Άξιο ιδιαίτερης μνείας είναι και το γεγονός ότι το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο της οικονομίας δόθηκε στην Ιταλία. Τη χώρα που αμφισβητεί στην πράξη τους κανόνες της δημοσιονομικής σταθερότητας. Ενδεχόμενα η επιλογή να αποτελεί και «ένα κλείσιμο του ματιού» σε χαλάρωμα των δημοσιονομικών κανόνων, έναντι του προ­τάγματος της ανάπτυξης.

Και στον τομέα αυτόν όμως υπάρχει εγγενής αντίφαση, δεδομένης της σπουδαιότητας που αποδίδεται στον τομέα της κλιματικής αλλαγής και που περιλαμβάνει δράσεις φιλικές προς το περιβάλλον, σε σχέση ιδίως με τις πηγές ενέργειας. Κατά το παρελθόν είχε θεωρηθεί ότι η προσήλωση σε περιβαλλοντικές ανησυχίες και εμμονές δεν διευκόλυνε πολιτικές ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Θα είναι ενδιαφέρουσα η προσπάθεια ανεύρεσης των αναγκαίων ισορροπιών.

Σε σχέση με τους συνήθεις υπόπτους, Ουγγαρία και Πολωνία, χρειάζεται προσοχή στα χαρτοφυλάκια που τους δόθηκαν. Η γεωργία, που δόθηκε στον προτεινόμενο από την Πολωνία επίτροπο, αφορά τον σχεδιασμό και τις περικοπές στην Κοινή Αγροτική Πολιτική και το ενδιαφέρον που οι ανατολικές χώρες έχουν στη διασφάλιση και ενίσχυση της φόρμουλας των επιδοτήσεων για τους καλλιεργητές και τα μεγάλα αγροκτήματά τους. Συγχρόνως υπάρχουν και τα προσκόμματα της εθνικής τους νομο­θεσίας στην απόκτηση γαιών από τους Δυτικούς. Χρειάζεται εγρήγορση ως προς τα «δώρα» που θα τους προταθούν από τον «δικό τους» επίτρο­πο, σε σχέση με τα συμφέροντα των ελλήνων γεωργών.

Αλλά και σε σχέση με την Ουγγαρία απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή, καθώς της ανατίθεται το χαρτοφυλάκιο της Διεύρυνσης και ενώ ο Ορμπάν διακηρύσσει με κάθε τρόπο και μέσο την ανάγκη επίσπευσης των διαδικασιών έντα­ξης των Δυτικών Βαλκανίων, περιλαμβανομένων φυσικά των Σκοπίων και της Αλβανίας. Είναι αδήριτη ανάγκη να αποφευχθούν εκπτώσεις ως προς το κοινοτικό κεκτημένο και τα εθνικά μας συμφέροντα.