Μείζον διεθνές forum για καταγγελία της τουρκικής παραβατικότητας σε Αιγαίο και Κύπρο…

Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Πρέσβη ε.τ.

Η προσεχής 74η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών

Tρίτη 24 Σεπτεμβρίου αρχίζουν στη Νέα Υόρκη –έδρα του ΟΗΕ– οι εργασίες της 74ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, που αδιαλείπτως συνέρχεται κάθε Σεπτέμβρη από το 1945, έτος ιδρύσεως του Οργανισμού στο San Francisco. Η Γενική Συνέλευση είναι ένα από τα έξι κύρια όργανα των Ηνωμένων Εθνών, στην οποία σήμερα συμμετέχουν 193 κυρίαρχα κράτη-μέλη, από τα 51 αρχικά-ιδρυτικά, μεταξύ των οποίων ήταν και η Ελλάδα.

Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών κάθε θέμα ή πρόβλημα παγκοσμίου ενδιαφέροντος που φέρεται προς συζήτηση από τα κράτη-μέλη και εγγράφεται στην ημερήσια διάταξη αποτελεί αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης.

Οι αποφάσεις, που συνήθως λαμβάνονται κατά πλειοψηφία, παρά το γεγονός ότι δεν είναι δεσμευτικές και εκτελεστές, δύνανται να παραπεμφθούν στους ειδικευμένους οργανισμούς ή να προκαλέσουν την επέμβαση του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΣΑ), που αποτελεί το μόνο όργανο στο οποίο παρέχεται η δυνατότητα επέμβασης, ακόμη και πολεμικής φύσης, αν κριθεί ότι από τις συμπεριφορές ενός ή περισσοτέρων κρατών διασαλεύεται η ειρήνη ή απειλείται η ασφάλεια μίας ή περισσοτέρων χωρών-μελών.

Στις αρμοδιότητες της Γενικής Συνέλευσης συμπεριλαμβάνεται και η απόφαση εισδοχής νέων χωρών-μελών και η υποβολή προτάσεων για τροποποιήσεις του Καταστατικού Χάρτη. Προ ετών είχε συζητηθεί το ενδεχόμενο για αύξηση των μελών του ΣΑ, χωρίς όμως να δοθεί καμιά συνέχεια.

Ανεξάρτητα πάντως από τη στέρηση εκτελεστικών εξουσιών, η Γενική Συνέλευση δεν παύει να αποτελεί ένα μοναδικό διεθνές φόρουμ, στο οποίο μία χώρα ή περισσότερες μαζί μπορούν να εγείρουν θέματα γενικότερου ενδιαφέροντος ή να καταγγείλουν ενέργειες ή συμπεριφορές άλλων χωρών-μελών που κρίνονται ότι αποτελούν απειλή για την ασφάλειά τους ή τη γενικότερη περιφερειακή ή παγκόσμια ειρήνη. Ιστορικής σημασίας παραμένει η επέμβαση του ΟΗΕ στην Κορέα, όπως και στο Κον­γκό, ενώ εξακολουθεί και σήμερα η αποστολή ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ σε περιοχές που επικρατεί ανασφάλεια. Ειρηνευτικές δυνάμεις εξακολουθούν να σταθμεύουν και στην Κύπρο, η παραμονή των οποίων ανανεώνεται συνεχώς.

Το οξύμωρο είναι πως απέναντί τους βρίσκονται και οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής, που ουδόλως ενοχλούνται από την παρουσία της ειρηνευτικής δύναμης του διεθνούς οργανισμού… Στις εναρκτήριες εργασίες των Γενικών Συνελεύσεων, κατά κανόνα, παρεμβαίνουν οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων, με πρώτο ομιλητή τον εκάστοτε Πρόεδρο των ΗΠΑ, που φιλοξενούν τον διεθνή οργανισμό. Χωριστές παρεμβάσεις γίνονται και από τους υπουργούς Εξωτερικών ή τους αναπληρωτές τους.

Για τον νεοεκλεγέντα έλληνα πρωθυπουργό θα είναι η πρώτη παρουσία και ομιλία ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης, ενώ ο προκάτοχός του είχε παραστεί ανελλιπώς κατά τα χρόνια της πρωθυπουργίας του. Ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης θα απευθύνει τον λόγο του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης την 26η Σεπτεμβρίου και σε άλλη ημερομηνία προβλέπεται και η παρέμβαση του υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Δένδια.

Λόγω της ιδιαίτερης βαρύτητας και σημασίας του Προσφυγικού – Μεταναστευτικού, στη Νέα Υόρκη θα μεταβεί και ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, υπεύθυνος για τη Μεταναστευτική Πολιτική κ. Γ. Κουμουτσάκος. Στην παρέμβασή του ο έλληνας πρωθυπουργός αναμένεται να αναφερθεί, εκτός από την έκθεση των γενικών θέσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, την εποικοδομητική στάση της Ελλάδος στις σχέσεις μας με τους γείτονες, τον σεβασμό στους διεθνείς κανόνες και τη νομιμότητα, τη συμμετοχή και συνεργασία για τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή, και στην εκκρεμότητα του Κυπριακού, το οποίο, παρά τις επανειλημμένες καταδικαστικές αποφάσεις από τον ΟΗΕ, παραμένει ανεπίλυτο. Επίσης, αναμένεται να καταγγείλει ενώπιον των κρατών-μελών του ΟΗΕ την τουρκική παραβατικότητα στο Αιγαίο και την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων στην υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ σε Ελλάδα και Κύπρο, τα οποία πηγάζουν από διεθνείς συνθήκες ή έχουν συναφθεί στα πλαίσια του διεθνούς οργανισμού.

Ασφαλώς, οι παρεμβάσεις των αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων των χωρών-μελών εκφράζουν εθνικές θέσεις. Ωστόσο καταγράφονται και σχολιάζονται διεθνώς και δημιουργούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις, που στη συνέχεια επιβοηθούν τις διπλωματικές επαφές, διμερείς ή πολυμερείς.

Προσεχώς, εκτός των καθιερωμένων εργασιών και παρεμβάσεων στην ετήσια Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, σημαντικό διπλωματικό γεγονός και εξέλιξη αποτελεί η ανάληψη καθηκόντων των νέων θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ιδιαίτερα της προέδρου και των αντιπροέδρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ήδη η εκλογή της γερμανίδας προέδρου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και υψηλόβαθμου μέλους του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος είχε προκαλέσει πολλές αντιδράσεις και σχόλια, κυρίως όσον αφορά την έλλειψη εμπειρίας και γνώσεων επί ευρωπαϊκών θεμάτων, που είναι πιθανόν να ενταθούν. Αλλά όπως λέγανε και οι αρχαίοι μας πρόγονοι «αρχή άνδρα (σ.σ.: ή γυναίκα) δείκνυσι».

Τα θέματα που θα απασχολήσουν προσεχώς την ΕΕ, όπως αναγγέλθηκαν από τη νέα πρόεδρο, είναι μείζονος σημασίας και θα κριθούν κατά την πορεία των σχετικών συζητήσεων. Η ΕΕ, κατά γενική ομολογία και διαπίστωση, έχει περιπέσει σε βαθύ λήθαργο και η απουσία της από τη διεθνή σκηνή είναι πλέον από εμφανής, σε μία περίοδο μάλιστα κατά την οποία εντείνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ – Κίνας και η Ρωσία του Πούτιν παρακολουθεί σαρκάζοντας.

Θετικό και ευχάριστο για την Ελλάδα είναι το γεγονός της επιλογής του έλληνα επιτρόπου κ. Σχοινά για τη θέση ενός εκ των δέκα αντιπροέδρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέχρι πρότινος εκπροσώπου αυτής στις Βρυξέλλες. Ο επίσημος διορισμός και η ανάθεση καθηκόντων των αντιπροέδρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα αποφασισθεί μετά την προβλεπόμενη ακρόαση και την τελική εγκριτική ψήφο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που αναμένεται να ζητηθεί στις 21 Οκτωβρίου.

Έλληνες αξιωματούχοι σε διεθνείς οργανισμούς είναι αρκετά σπάνιο φαινόμενο. Και τούτο όχι ασφαλώς λόγω έλλειψης προσόντων, αλλά επειδή προτιμούνται οι υπήκοοι μεγάλων ή ισχυρών χωρών ή ουδετέρων, εκείνων δηλαδή που έχουν λιγότερα ή ελάχιστα προβλήματα, εσωτερικά ή διεθνή. Το υπουργείο Εξωτερικών παρείχε πάντοτε διπλωματική υποστήριξη σε υποψηφιότητες ελλήνων υπηκόων για θέσεις σε διεθνείς οργανισμούς. Καλό θα ήταν να γίνεται καλύτερη ενημέρωση για διεθνείς προκηρύξεις και πλέον μεθοδευμένη υποστήριξη των υποψηφιοτήτων.