Πέτρος Μάρκαρης: Η Πόλη όπου μεγάλωσα δεν υπάρχει πια…

«Εμένα με σημάδεψε η τουρκική γραμματεία. Και θα σας πω και κάτι προσωπικό. Όταν πήγαινα στο Αυστριακό Λύκειο, είχα μια τουρκάλα καθηγήτρια, τη Μαχμεντέτ, μια αδύνατη κοπέλα που μόλις είχε διοριστεί, η οποία όμως ήταν αστέρι, εξαίρετη φιλόλογος, και είχε πάθος με τη λογοτεχνία. Μια μέρα με πλησιάζει και μου λέει ‘‘πάρε αυτά τα βιβλία, θέλω να τα διαβάσεις’’. Και πράγματι, τα διάβασα. Μου ζήτησε κατόπιν να της πω τι κατάλαβα. Το έκανα. Και όταν αποπειράθηκα να της τα γυρίσω πίσω μου είπε ‘‘κράτα τα, εσένα θα σου χρειαστούν πιο πολύ, θα πιάσουν τόπο’’.

Χρόνια πολλά αργότερα, μια ξαδέρφη μου που πήγαινε στο ίδιο σχολείο με μένα και είχε κρατήσει επαφές μαζί της τής είπε ‘‘θυμάστε εκείνον τον μαθητή σας, τον Μαρκαριάν, ε, λοιπόν, να ξέρετε ότι έγινε ένας πολύ γνωστός και αγαπητός συγγραφέας’’. Και η Μαχμεντέτ τής αποκρίθηκε ‘‘μα τι άλλο θα γινόταν αυτός!’’».

«Η Πόλη όπου μεγάλωσα εγώ δεν υπάρχει πια, τελείωσε… Η κόρη μου, φέρ’ ειπείν, λατρεύει μιαν άλλη πόλη, όχι αυτήν που λάτρεψα εγώ. Ερχόταν ο μανάβης με το γαϊδουράκι και κατέβαινε η μάνα μου να ψωνίσει. Έβγαινε τότε η γειτόνισσα, η μαντάμ Σάρα, και τη ρωτούσε στα λαντίνο, στην ισπανοεβραϊκή γλώσσα, αν είχε μαϊντανό. Η μάνα μου της έλεγε στα ελληνικά πως ναι, είχε, κι εκείνη την παρακαλούσε στα τούρκικα να της πάρει. Τρεις φράσεις, τρεις γλώσσες. Αυτή ήταν η Πόλη. Έτσι ζούσαμε. Όμως εγώ δεν νοσταλγώ τίποτα. Τη σιχαίνομαι τη νοσταλγία γιατί ωραιοποιεί το παρελθόν. Δεν ήταν όλα γλυκά κι ωραία. Η αίσθηση όμως εκείνης της συνύπαρξης παραμένει μέσα μου ανεκτίμητη».

Υπογραφή: Πέτρος Μάρκαρης, συγγραφέας