Στον ρυθμό του Brexit
Του
ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ
Το ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον διαδραματίζει αναμφισβήτητα κεφαλαιώδη ρόλο στη χάραξη και τη δυνατότητα υλοποίησης της εθνικής πολιτικής μας. Είναι μια παράμετρος, που η παράβλεψή της ισοδυναμεί με αδιαφορία για την πραγματικότητα. Και τα παθήματα, όπως η Ιστορία μας έχει διδάξει, είναι ιδιαίτερα πικρά όσες φορές το επιχειρήσαμε.
Στο σύγχρονο πλαίσιο, τα νέφη γύρω από την παγκόσμια οικονομία πυκνώνουν ολοένα και περισσότερο. Ο εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ με την Κίνα γίνεται όλο και πιο έντονος, όπως και η αναθεώρηση της οικονομικής πολιτικής του Προέδρου Τραμπ έναντι της Ευρώπης. Οι συνέπειες θα είναι περισσότερο εμφανείς στο εξαγωγικό εμπόριο και την ευρωπαϊκή υπερδύναμη, τη Γερμανία. Την κατάσταση επιτείνει η ημερομηνία-ορόσημο της 31ης Οκτωβρίου, όταν ολοκληρώνεται και η προθεσμία για την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Χωρίς ωστόσο μέχρι σήμερα να έχουν βρεθεί λύση και πυξίδα για τον τρόπο που η αποχώρηση αυτή θα γίνει, αν γίνει, με βάση το υφιστάμενο χρονοδιάγραμμα. Μια κατάσταση εγγενούς αβεβαιότητας, που πληγώνει το εμπόριο και τις συναλλαγές, δημιουργεί νευρικότητα και επηρεάζει το σύνολο της Ευρώπης και τη χώρα μας, που προσδοκά πολλά από τον νέο προϋπολογισμό και την εφεκτικότητα των ευρωπαϊκών θεσμών στην υλοποίηση των οικονομικών μας δεσμεύσεων και την εξεύρεση πόρων για την αναζωογόνηση της οικονομίας μας και την πολυπόθητη ανάπτυξη.
Το βασικό αγκάθι στη συμφωνία αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας είναι η ρύθμιση του καθεστώτος συναλλαγών της Βόρειας Ιρλανδίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατά τους οπαδούς της βρετανικής αποχώρησης και ιδίως μεταξύ αυτών που υποστηρίζουν την αποχώρηση ακόμα και χωρίς συμφωνία, δεν μπορεί να είναι ανεκτή η πραγματοποίηση συναλλαγών μέσω της Βόρειας Ιρλανδίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, επί τη βάσει όρων και θεσμικού πλαισίου που θα αποφασίζεται από τα κοινοτικά όργανα, χωρίς τη συμμετοχή της Μεγάλης Βρετανίας και χωρίς τη δυνατότητα να διαμορφώνει η χώρα τους αδέσμευτα τις διμερείς εμπορικές της συμφωνίες με τρίτες χώρες.
Και αυτό μάλιστα να συνεχίζεται επ’ αόριστον. Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ξεκαθαρίσει στον Μπόρις Τζόνσον, τον νέο άγγλο πρωθυπουργό, ότι δεν τίθεται ζήτημα να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία αποχώρησης, στην οποία είχε καταλήξει με την Τερέζα Μέι και η οποία της στοίχισε την πρωθυπουργία.
Οι όποιες αλλαγές θα μπορούσαν ενδεχομένως να γίνουν στο κείμενο της πολιτικής διακήρυξης που συνοδεύει τη συμφωνία και θα μπορούσαν να αποτυπωθούν ακόμα και στις επόμενες 30 ημέρες, κατά το ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα που ανέφερε η καγκελάριος Μέρκελ. Σε κάθε περίπτωση, οι αλλαγές αυτές δεν μπορούν να ναρκοθετήσουν τη σταθερότητα στην Ιρλανδία και την ακεραιότητα της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, όπως τόνισε ο Πρόεδρος Μακρόν.
Από την πλευρά του, ο Μπόρις Τζόνσον, προκειμένου να διασώσει το γόητρό του, μιλάει για την ανάγκη να υπάρξει ένα σύνορο μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δεν θα αφορά φυλάκια και συρματοπλέγματα, αλλά διαδικασίες επαλήθευσης για την τήρηση και την εφαρμογή των δασμών και φόρων.
Μια καταφυγή στις σύγχρονες τεχνολογίες, που αποσκοπεί στο να χρυσώσει το χάπι, χωρίς ωστόσο να έχει προηγούμενο εφαρμογής και επαλήθευσης της λειτουργικότητας και αποτελεσματικότητάς της. Και ενώ οι συζητήσεις δεν δείχνουν να έχουν αποτέλεσμα, η αναφορά του πρωθυπουργού Τζόνσον στο αυστραλιανό σύστημα για τη μετανάστευση και τον τερματισμό της ελεύθερης διακίνησης επιτείνει τη νευρικότητα αλλά και την ανασφάλεια των ευρωπαίων πολιτών για τη δυνατότητα και το καθεστώς παραμονής τους στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο ενδεχόμενο αποχώρησής του από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία.
Ακόμα και το 95% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δηλώνει αδυναμία να προσαρμοστεί σε ένα νέο σύστημα πρόσληψης και απασχόλησής τους, γεγονός που προοιωνίζεται σοβαρές ελλείψεις στην αγορά εργασίας.
Το ενδεχόμενο, ωστόσο, να αποχωρήσει η Μεγάλη Βρετανία χωρίς προηγούμενη συμφωνία απαιτεί έγκριση της Βουλής. Και η μεγάλη πλειοψηφία της δείχνει να είναι αρνητική. Και τον σκόπελο αυτό ακούγεται ότι ο Μπόρις Τζόνσον θα τον ξεπεράσει μέσα από την τεχνητή αμφισβήτηση και πτώση της κυβέρνησής του και την προκήρυξη έκτακτων εκλογών, που θα αδρανοποιήσουν τη δυνατότητα του κοινοβουλευτικού βέτο. Παρακινδυνευμένο σενάριο, που απηχεί μια βαθιά πολωμένη κοινωνία. Η παράταση της προθεσμίας αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας πέραν της 1ης Νοεμβρίου φαίνεται να είναι το πιθανότερο σενάριο.