Πυκνώνουν τα σύννεφα για το μέλλον του ΕΦΚΑ
-Θα κρίνει πολλά για την τύχη του η αναμενόμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας
-Επί τάπητος και ο «τεμαχισμός» του σε τρία Ταμεία
Την ώρα που ο ΕΦΚΑ μετρά από την ημερομηνία ιδρύσεώς του (1/1/2017) τον τέταρτο κατά σειρά διοικητή του (Διονύσης Καλαματιανός, Αθανάσιος Μπακαλέξης, Λάμπρος Σέμπος, Χρήστος Χάλαρης), πυκνώνουν τα μαύρα σύννεφα σε ό,τι αφορά το ενιαίο της υπόστασής του αλλά και το μέλλον που του επιφυλάσσεται.
Όπως έχουμε γράψει, αναμένεται σύντομα, ενδεχομένως και εντός Αυγούστου, η δημοσιοποίηση της αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας, μετά την προσφυγή στην οποία έχουν προβεί σε βάρος του ΕΦΚΑ διάφορες επαγγελματικές ομάδες. Με προσφυγή τους στο ΣτΕ, αγρότες, ελεύθεροι επαγγελματίες αλλά και αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες ζητούν να κηρυχθεί αντισυνταγματική η σχετική διάταξη του περιβόητου «νόμου Κατρούγκαλου», με την οποία ορίζεται ως υποχρεωτική η υπαγωγή των συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ.
Εάν το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της χώρας κρίνει τελικώς ότι πράγματι η συγκεκριμένη διάταξη του νόμου αυτού είναι αντισυνταγματική και ότι απαιτείται η ασφάλιση των συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων σε ξεχωριστά ασφαλιστικά ταμεία, όπως δηλαδή γινόταν και προ ιδρύσεως ΕΦΚΑ, τότε προφανώς και μιλάμε για μια απόφαση που ανατρέπει συθέμελα την ασφαλιστική μεταρρύθμιση την οποία είχε επιβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ με τον ν. 4387/2016 και άρα για ενταφιασμό του λεγόμενου Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο αυτονόητα θα ξανανοίξει τον φάκελο για το Ασφαλιστικό, επιτρέποντας έτσι στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας να προχωρήσει σε μια συνολικότερη θεώρηση του δημόσιου ασφαλιστικού συστήματος της χώρας, πιθανώς στηριζόμενη και στη δημιουργία τριών ταμείων κύριας ασφάλισης, όπως άλλωστε είχε δρομολογηθεί και από την κυβέρνηση Σαμαρά, τον Δεκέμβριο του 2014, που η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, που προέκυψε τον Γενάρη του 2015, ανέτρεψε με τη δημιουργία του ΕΦΚΑ.
Μέχρι τώρα, η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, με δηλώσεις τόσο του υπουργού Εργασίας κ. Βρούτση, όσο και του υφυπουργού κ. Μηταράκη, δείχνει να είναι προετοιμασμένη για κάθε ενδεχόμενο ως προς την απόφαση του ΣτΕ. Έγκυροι νομικοί κύκλοι, που δείχνουν να γνωρίζουν τα περί της αποφάσεως του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, υποστηρίζουν ότι οι δικαστές, συναισθανόμενοι και την κοινωνική ευθύνη που φέρουν, δεν πρόκειται με την απόφασή τους αυτή να ανατρέψουν μια κατάσταση πραγμάτων που ισορροπεί εντελώς οριακά, επιφέροντας έτσι δραματικές αλλαγές στο δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας.
Οπότε, θεωρείται ως πιο συμβατό σενάριο η απόφαση του ΣτΕ, ιδίως μετά και τις αλλαγές που υπήρξαν ως προς το ύψος των καταβαλλόμενων εισφορών (που πλέον είναι μικρότερες για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους επιστήμονες), να είναι μια απόφαση που απλά θα θέτει το ζήτημα της διαφοροποιημένης και διακριτής ασφάλισης των συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων, χωρίς όμως να θέτει και ζήτημα για την ασφάλισή τους αποκλειστικά και μόνο από δικό τους ξεχωριστό ασφαλιστικό ταμείο.
Έτσι, ουσιαστικά θα διασωζόταν τουλάχιστον το περίβλημα της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης του «νόμου Κατρούγκαλου» και ο ΕΦΚΑ θα μπορούσε να εξακολουθεί να υφίσταται –έστω και κατ’ επίφαση–, με την υποχρέωση να υπάρξουν κάποιες επιμέρους νομοθετικές αλλαγές αλλά και ένα νέο οργανόγραμμα, το οποίο θα ανταποκρινόταν στα δεδομένα της δικαστικής αποφάσεως.
Μια τέτοια εξέλιξη θα καθιστούσε κενή περιεχομένου τη δημιουργία του ΕΦΚΑ, αφού ο κεντρικός πυρήνας της ύπαρξής του είναι η θέσπιση ενιαίων κανόνων για όλους τους ασφαλισμένους, κάτι που εκ των πραγμάτων πλέον δεν θα υφίσταται, διότι, πολύ απλά, ούτε για Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης θα μπορούμε να μιλάμε, αλλά ούτε και για κοινούς κανόνες για το σύνολο των ασφαλισμένων.
Γι’ αυτό και δικαιολογημένα ανησυχεί για τις εξελίξεις η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, παρότι προετοιμάζεται ήδη από την περίοδο της αντιπολίτευσης για το ενδεχόμενο να σκάσει στα δικά της χέρια η απόφαση-βόμβα του ΣτΕ σχετικά με την τύχη του ΕΦΚΑ.