Η ρομποτική χειρουργική δίνει πνοή ελπίδας στον τομέα της οφθαλμολογίας!
Η επιστήμη της ιατρικής πλέον προχωρά με αλματώδη βήματα προς την εξέλιξη και βελτίωση των ξεπερασμένων τρόπων διάγνωσης και θεραπείας σοβαρών ασθενειών. Στην αυγή του 21οι αίωνα βιώνουμε πλέον την επανάσταση της ρομποτικής χειρουργικής και εγκομιζόμαστε πλήρως των βέβαιων προτερημάτων που μας προσφέρει. Η ενδοσκοπική αυτή τεχνική βρίσκεται στο δρόμο της εξέλιξης ακόμα και στον τομέα της οφθαλμολογίας.
Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική στην οφθαλμολογία προσφέρει ασύγκριτη ακρίβεια και ασφάλεια χρησιμοποιώντας ειδικά ρομποτικά συστήματα ελεγχόμενα από ηλεκτρονικούς υπολογιστές και καθοδηγούμενα από το έμπειρο χέρι των χειρούργων.
Ο διακεκριμένος οφθαλμίατρος χειρουργός κος Ιωάννης Μάλλιας, μετά την παρακολούθηση του σεμιναρίου Floretina στην Φλωρεντία μας παρουσιάζει την συμβολή του πολλά υποσχόμενου ρομποτικού συστήματος στον τομέα της οφθαλμολογίας.
Κύριε Μάλλια, τι ακριβώς είναι η ρομποτική χειρουργική στην οφθαλμολογία;
Πρόκειται για μια επαναστατική μέθοδο χειρουργικής της ωχράς κηλίδας, του αμφιβληστροειδούς και του υαλώδους σώματος, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί με τεράστια επιτυχία σε σοβαρές παθήσεις του οπισθίου θαλάμου του οφθαλμού οι οποίες χρήζουν χειρουργικής επέμαβσης. Στην ουσία πρόκειται για ένα ρομπότ του οποίου οι κινήσεις καθοδηγούνται πλήρως από τον χειρουργό, σαν να ήταν η προέκταση του χεριού του!
Στην ουσία πρόκειται για μία τρισδιάστατη χειρουργική επέμβαση την πορεία της οποίας μπορούν να παρακολουθούν οι ασθενείς, οι γιατροί ακόμα και οι εκπαιδευόμενοι. Ο χειρουργός φορά γυαλιά 3D αντί να κοιτά μέσα από το μικροσκόπιο και ολόκληρη η πορεία της επέμβασης παρατηρείται από μια οθόνη υψηλής ανάλυσης.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις στον οφθαλμό απαιτούν εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια στο όριο που αυτό καθιστάται ικανό μιας και είναι έντονος ο περιορισμός των κινήσεων αφού ο «χώρος δράσης» είναι εξαιρετικά μικρός. Τα ρομποτικά συστήματα ήρθαν για να λύσουν αυτό το τεράστιο πρόβλημα σταθερότητας και ακρίβειας των οφθαλμιάτρων. Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα είναι η παρατήρηση της δομής του υαλοειδούς σώματος και του αμφιβληστροειδούς σε πολύ υψηλή ανάλυση και με μεγάλη μεγέθυνση, κάτι το οποίο επιτρέπει τους χειρουργικούς ελιγμούς και χαρίζει μεγαλύτερη άνεση στον χειρουργό.
Το ρομποτικό σύστημα είναι έτσι σχεδιασμένο ώστε να μπορεί να λειτουργεί ομαλά πάνω στο ειδικό τραπέζι χειρισμού του χειρουργείου ενώ το όριο περιορίζει τις κινήσεις στις απολύτως ασφαλείς. Ο χειρουργός διατηρεί άμεση επαφή με τον ασθενή εξαιτίας της υβριδικής διάταξης. Το όργανο ελαχιστοποιεί τις κινήσεις των ματιών κρατώντας σταθερή την κάνουλα (καθετήρας). Με λίγα λόγια, οι χειρουργικές κινήσεις στις οφθαλμολογικές επεμβάσεις μέσω της ρομποτικής καθίστανται όχι μόνο στοχευμένες αλλά και πλέον ασφαλείς.
Πού μπορεί να εφαρμοστεί η χρήση ρομποτικού μηχανισμού στην οθφαλμιατρική;
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για peeling ILM της έσω αφοριστικής μεμβράνης του αμφιβληστροειδούς, σε ιδιοπαθή οπές της ωχράς κηλίδας, αφαίρεση επιαμφιβληστροειδικής μεμβράνης, σε αποκολλήσεις του αμφιβληστροειδούς, στην παραγωγική υαλοειδοαμφιβληστροειδοπάθεια και γενικότερα σε οτιδήποτε αφορά τον οπίσθιο θάλαμο, το υαλώδες σώμα, τον αμφιβληστροειδή και την ωχρά κηλίδα.
Τί προτερήματα έχει η ρομποτική συγκριτικά με το χειρουργικό χέρι;
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα αυτής της ελάχιστα επεμβατικής μεθόδου είναι η αξεπέραστη ακρίβεια. Οι στοχευμένες κινήσεις και η μείωση των κραδασμών των χεριών δίνουν την βάση για μια ιδανική χειρουργική επέμβαση της οποίας κύριο χαρακτηριστικό είναι η χειροκίνητη σταθερότητα που αγγίζει τα 100-150 μm με την ακρίβεια του συστήματος ν’ ανέρχεται στα 1-10μm. Ας μην ξεχνάμε πως απαιτούνται πολλά χρονια εκπαίδευσης και ενασχόλησης για την επίτευξη μιας άριστης χειρουργικής επέμβασης. Τα ρομποτικά συστήματα είναι σύμμαχοι των χειρούργων και βοηθούν στην επιτυχή έκβαση ακόμα και των πιο απαιτητικών και δύσκολων περιστατικών.
Το μεγαλύτερο όμως πλεονέκτημα των «ρομπότ» είναι το μήνυμα ελπίδας που φέρνει σε εκατομμύρια ασθενείς οι οποίοι πάσχουν από ασθένειες του αμφιβληστροειδούς στις οποίες δεν έχει ακόμα βρεθεί επαρκής θεραπεία και τα ποσοστά τύφλωσης είναι αρκετά υψηλά. Η ενδοσκοπική τεχνική παρέχει υψηλό επίπεδο ακρίβειας στην μεταφορά καινοτόμων φαρμάκων γονιδιακής θεραπείας και κυτταρικών προϊόντων.
Όλη αυτή η πολλά υποσχόμενη χειρουργική μέθοδος έχει αρχίσει να εφαρμόζεται;
Στις αρχές του 2016 πραγματοποιήθηκε η πρώτη οφθαλμολογική χειρουργική επέμβαση με την βοήθεια ρομπότ η οποία στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία! Αναμένονται κλινικές μελέτες οι οποίες θα επιβεβαιώσουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια που παρέχει η ρομποτική.
Τελικά, το ρομπότ θ’αντικαταστήσει το ανθρώπινο χέρι;
Φυσικά και όχι. Ασφαλώς προσφέρει μέγιστη σταθερότητα και αξεπέραστη ασφάλεια ακόμα και στα πιο δύσκολα περιστατικά αλλά το χέρι του χειρουργού κρίνεται αναγκαίο. Ο συνδυασμός της επιστημονικής εξέλιξης με τις γνώσεις και την εμπειρία του χειρούργου θα απογειώσουν επιτυχώς την πορεία των χειρουργικών επεμβάσεων και θα χαρίσουν πολλά χαμόγελα στους πάσχοντες. Η τεχνολογική εξέλιξη του εξοπλισμού της πληροφορικής ανοίγει νέους ορίζοντες και δίνει πολλές δυνατότητες στην αντιμετώπιση περιστατικών τα οποία πριν αρκετά χρόνια φάνταζαν αδιανόητα δύσκολα και περίπλοκα. στον τομέα της οφθαλμολογίας η μεγέθυνση της δομής των ιστών, η υψηλής ανάλυσης εικόνα, και η αξιοσημείωτη ακρίβεια των χειρουργικών ελιγμών είναι τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της τρισδιάστατης χειρουργικής επέμβασης στον αμφιβληστροειδή.