«Κόλπο» με νέο Σχέδιο Ανάν για το φυσικό αέριο στήνει ο Ερντογάν
Η Τουρκία έχει στρατηγική, ενώ εμείς…
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Νέα δεδομένα επιχειρεί να δημιουργήσει η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο χρησιμοποιώντας ως όπλο την απειλή δημιουργίας κρίσης, προκειμένου να ξεκινήσουν συνομιλίες που θα εξομοιώνουν το ψευδοκράτος με την Κυπριακή Δημοκρατία. Μάλιστα, πρώτο θέμα στην ατζέντα θα είναι όχι μόνο ο διαμοιρασμός του φυσικού αερίου αλλά και η συνδιαχείριση των θαλασσίων ζωνών της Κυπριακής Δημοκρατίας, η de facto, δηλαδή, επιβολή λύσης «δύο κρατών» στο Κυπριακό.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Τουρκία και το μεγαλεπήβολο σχέδιό της να… ανταγωνισθεί κολοσσούς όπως οι ExxonMobil και Total είναι πολλά και ήδη βλέπει ότι η όλη προσπάθεια, που της έχει στοιχίσει πάνω από 1 δισ. δολάρια για την αγορά ερευνητικών σκαφών, γεωτρύπανων και συνοδευτικών σκαφών, δεν οδηγεί πουθενά. Για το δεύτερο γεωτρύπανο μάλιστα, το «Γιαβούζ», δεν έχει κατορθώσει ακόμη η Τουρκία να βρει τον ανάλογο εξοπλισμό και τα βοηθητικά σκάφη που είναι αναγκαία για να γίνει η γεώτρηση.
Η απειλή της Κυπριακής Δημοκρατίας για έκδοση διεθνών ενταλμάτων σύλληψης και άσκησης διώξεων σε εταιρείες που θα συμμετείχαν σε παράνομες γεωτρήσεις στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα και στα κυπριακά χωρικά ύδατα αποδείχθηκε αποτελεσματική, καθώς ξένες και κυρίως ευρωπαϊκές εταιρείες αποφεύγουν να εμπλακούν σε μια νομική διαμάχη που μπορεί να τις φέρει στο στόχαστρο και της ΕΕ. Όμως εξίσου δύσκολο είναι και για τους ιδιώτες, είτε αφορά πλήρωμα είτε επιστημονικό-τεχνικό προσωπικό, οι οποίοι δεν ρισκάρουν να βρεθούν με ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης, το οποίο βεβαίως έχει ισχύ σε όλο σχεδόν τον κόσμο.
Η Τουρκία πάντως προσπαθεί με κάθε τρόπο να κρατήσει ψηλά την ένταση με δηλώσεις της ηγεσίας, από τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου μέχρι τον υπουργό Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, και επιχειρεί… τονωτικές ενέσεις με τη δημοσίευση φωτογραφιών, στις οποίες τα δύο γεωτρύπανα βρίσκονται υπό την… προστασία τουρκικής φρεγάτας και ενώ F-16 πετούν σε χαμηλό ύψος πάνω από αυτά.
Πρόθυμος ο Αναστασιάδης…
Η κυπριακή κυβέρνηση –με αρκετή δόση υπερβολής– με πρωτοβουλία του Νίκου Αναστασιάδη έσπευσε να δηλώσει πρόθυμη για νέο γύρο συνομιλιών, θέτοντας μεν ως προϋπόθεση τη διακοπή των τουρκικών γεωτρήσεων στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα, ενώ όμως είναι σαφές ότι θα επιχειρηθεί το πρώτο θέμα στην ατζέντα να είναι το φυσικό αέριο και δεν θα έχει προηγηθεί η στοιχειώδης συμφωνία ή συναίνεση για τη βάση στην οποία θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις και εάν θα γίνει αποδεκτό το πλαίσιο του Κραν Μοντανά.
Ο κ. Αναστασιάδης προφανώς θέλει να καθησυχάσει τους δύσπιστους εκ των συμμάχων και εταίρων και επισημαίνει ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα σπεύσει να εκμεταλλευθεί το φυσικό αέριο και να εγκαταλείψει έτσι τις προσπάθειες για λύση. Και θεωρεί ότι το κάνει εκ του ασφαλούς, καθώς στην παρούσα φάση από την τουρκοκυπριακή πλευρά, στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης μεταξύ του αποδυναμωμένου Ακιντζί και του εκλεκτού της Άγκυρας Οζερσάι, θα είναι δύσκολο να συμφωνηθεί η επανέναρξη των συνομιλίων. Όμως να θυμίσουμε απλώς τι είχε συμβεί τον Ιανουάριο του 2004, όταν όλη η κυπριακή ηγεσία και ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος πήγαν στη Νέα Υόρκη, επενδύοντας στην αδιαλλαξία και την αρνητική στάση του Ντενκτάς, και όμως βρέθηκαν προ εκπλήξεως και έτσι έφυγαν με συμφωνία για πενταμερείς συνομιλίες στο Μπούργκενστοκ, που κατέληξαν στο Σχέδιο Ανάν.
Ήδη η τουρκική αλλά και η τουρκοκυπριακή πλευρά στις ανακοινώσεις και σε δηλώσεις προβάλλουν και πάλι προτάσεις, όπως οι πιο παλιές της περιόδου Έρογλου, που προβλέπουν ως εναλλακτική που θα οδηγήσει σε αποκλιμάκωση της έντασης τη δημιουργία Δικοινοτικής Επιτροπής, που θα αναλάβει τη διαχείριση του ζητήματος του φυσικού αερίου και τη δίκαιη κατανομή των πόρων.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η πρόταση αυτή θα προβλέπει και την εμπλοκή των εταιρειών που ήδη έχουν πάρει μέρος στην αδειοδότηση οικοπέδων στην κυπριακή ΑΟΖ και τελικά θα προβληθεί ως η πλατφόρμα που, μέσω του φυσικού αερίου και του φυσικού πλούτου του νησιού, θα οδηγήσει στην πιο στενή σχέση και διασύνδεση των δύο κοινοτήτων και συνεπώς πιο κοντά στη… λύση του Κυπριακού και συνεπώς και στις καλύτερες σχέσεις της Κύπρου και της Ελλάδας με την Τουρκία.
Πάντως το ενεργειακό παιγνίδι έχει περιπλέξει την κατάσταση καθώς δεν είναι αυτονόητο ότι ο εκβιασμός της Τουρκίας θα πιάσει τόπο. Σημαντικές χώρες εξέδωσαν ανακοινώσεις με τις οποίες ουσιαστικά αποδοκιμάζουν τις επιθετικές κινήσεις της Άγκυρας και την παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, ανεξαρτήτως εάν ορισμένες από αυτές το κάνουν προσπαθώντας συγχρόνως να στείλουν και καθησυχαστικά μηνύματα προς την Τουρκία (όπως κάνει η Βρετανία, η Ρωσία αλλά και οι ΗΠΑ).
Μέτρα της ΕΕ κατά της Τουρκίας…
Όμως ένα σοβαρό κρας τεστ θα γίνει σήμερα Δευτέρα στο Συμβούλιο των ΥΠΕΞ της ΕΕ, που θα κληθούν να εγκρίνουν τα μέτρα που διαμορφώθηκαν σε υπηρεσιακό επίπεδο εναντίον της Τουρκίας ως αντίποινα για την παράνομη προσπάθειά της να παραβιάσει την κυριαρχία ενός κράτους-μέλους, της Κύπρου.
Παρά το γεγονός ότι η Κύπρος θα ήθελε να υπάρχει πιο ισχυρή πρόβλεψη, ώστε αυτομάτως να υπάρχει κλιμάκωση των μέτρων εάν η Τουρκία προβεί σε νέες προκλήσεις, τα μέτρα είναι μεν ξεκάθαρα και αποτυπώνουν το αυστηρό μήνυμα που στέλνει η ΕΕ, αλλά είναι σαφές ότι δεν μπορούν να κάμψουν την αποφασιστικότητα του Ταγίπ Ερντογάν.
Δεν ιδρώνει το αυτί του Σουλτάνου από μέτρα της ΕΕ και δηλώσεις συμπαράστασης στην Κύπρο
Μεταξύ των μέτρων που έχουν προταθεί είναι η περικοπή κοινοτικών κονδυλίων ύψους 146 εκατ. ευρώ από τα προενταξιακά κονδύλια της Τουρκίας, το πάγωμα της επενδυτικής δραστηριότητας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στην Τουρκία, το πάγωμα της αεροπορικής συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας και η ακύρωση μιας σειράς διαλόγων υψηλού επιπέδου ΕΕ – Τουρκίας σε σχέση με την οικονομία, την ενέργεια, τις μεταφορές και τη γεωργία. Τέλος, οι 28 θα προβλέπουν πως σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ή περαιτέρω κλιμάκωσης η ΕΕ είναι έτοιμη και για στοχευμένα μέτρα κατά προσώπων και εταιρειών που σχετίζονται με τις γεωτρήσεις.
Η Τουρκία έχει ήδη αντιδράσει, υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ υιοθετεί μεροληπτική πολιτική υπέρ της Κυπριακής Δημοκρατίας και έχει προειδοποιήσει ότι η απόφαση για τέτοια μέτρα δεν θα βοηθήσει τις ευρωτουρκικές σχέσεις.
Βεβαίως οι δηλώσεις αυτές γίνονται εκ του ασφαλούς καθώς η Άγκυρα γνωρίζει ότι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δεν έχουν καμιά διάθεση να τραβήξουν το σκοινί με την Τουρκία, λόγω τόσο του Μεταναστευτικού, όσο και των υψηλών εμπορικών ανταλλαγών που έχουν με την Τουρκία…
Τουρκία και Ερντογάν προβληματίζονται για το ενδεχόμενο να υπάρξει απόφαση για κυρώσεις εναντίον της χώρας του από την ΕΕ, ενώ εκκρεμεί εντός των προσεχών ημερών η απόφαση και των ΗΠΑ για επιβολή ακόμη σκληρότερων και πιο ουσιαστικών κυρώσεων εναντίον της χώρας σε περίπτωση που εγκατασταθούν οι S-400 σε τουρκικό έδαφος.