Νερό στον μύλο της Τουρκίας τα σενάρια για «θερμά επεισόδια» και για «αναγκαίες υποχωρήσεις»…
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
-Σχεδιασμός και αποτρεπτική ισχύς η λύση και όχι καλλιέργεια φόβου έναντι των υπαρκτών ή των φανταστικών απειλών της Τουρκίας
Κλίμα φόβου και ηττοπάθειας απέναντι στις πραγματικές αλλά και υποθετικές απειλές από την Τουρκία καλλιεργείται συστηματικά το τελευταίο διάστημα με την υπερβολική και υπέρμετρη κάλυψη των εξελίξεων στην Άγκυρα αλλά και με δηλώσεις ελλήνων πολιτικών και αξιωματούχων. Ένα κλίμα που όχι μόνο δεν βοηθά στην αντιμετώπιση της υπαρκτής τουρκικής απειλής, αλλά συγχρόνως έρχεται να υπονομεύσει την εθνική διαπραγματευτική γραμμή, όταν και εφόσον οι δύο χώρες αποφασίσουν ή ακόμη υποχρεωθούν σε διάλογο για την επίλυση των διαφορών και των προβλημάτων.
Η αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας δεν είναι σύμπτωμα των τελευταίων δύο, τριών ή τεσσάρων ετών, αλλά αποτελεί πάγια και σταθερή πολιτική της, η οποία μάλιστα πήρε και ιδεολογικό περιεχόμενο με τον Ταγίπ Ερντογάν και τη νεοθωμανική αντίληψή του.
Η συγκυρία είναι εξαιρετικά δύσκολη για την Τουρκία και τον Ερντογάν, καθώς πρέπει εντός των προσεχών εβδομάδων να ληφθούν αποφάσεις που θα καθορίσουν τις σχέσεις με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, οι οποίες δεν έχουν να κάνουν μόνο με τους S-400 και τα F-35, αλλά με τον στρατηγικό προσανατολισμό της Τουρκίας και με κάτι εξίσου σημαντικό, την τουρκική οικονομία. Οι αμερικανικές κυρώσεις θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις, αλλά και μια ρήξη με τη Μόσχα θα έχει συνέπειες, καθώς υπάρχει σοβαρή εξάρτηση από τη Ρωσία στους τομείς της ενέργειας, του τουρισμού και της εξαγωγής αγροτικών προϊόντων…
Σε αυτό το σκηνικό και ενώ κορυφώνεται και η αντιπαράθεση της Ουάσινγκτον με τη Μόσχα και την Τεχεράνη, η Τουρκία διευκολύνει τελικά τις ρωσικές επιδιώξεις στην περιοχή με τις παρεμβάσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Συρία – τουλάχιστον έτσι το εκλαμβάνουν οι σχεδιαστές της αμερικανικής πολιτικής για την περιοχή.
Στην Ανατολική Μεσόγειο ο στόχος του Ερντογάν είναι η ανατροπή αυτού που θεωρεί ως προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένου από την Κύπρο, με την προώθηση του ενεργειακού σχεδιασμού της και τη συνέχιση των γεωτρήσεων από τις ExxonMobil και TOTAL. Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι εάν το πρόγραμμα συνεχισθεί όχι μόνο ενισχύεται η Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά αποδυναμώνεται αντίστοιχα ο δικός της ρόλος στην περιοχή αλλά και η προσπάθεια επιβολής λύσης στο Κυπριακό, μέσω της οποίας θα αποκτήσει πρόσβαση και έλεγχο στους πλουτοπαραγωγικούς πόρους όλου του νησιού…
Κλιμακώνουν τις απειλές…
Η Τουρκία έχει αποφασίσει να στείλει στην Κύπρο το δεύτερο γεωτρύπανο το οποίο έχει αγοράσει, το «Yavuz», αλλά ακόμη φαίνεται ότι αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα όσον αφορά τη στελέχωση και τον εξοπλισμό του, ως αποτέλεσμα της τακτικής που επέλεξε η Λευκωσία με τα διεθνή εντάλματα εναντίον του πληρώματος και του επιστημονικού-τεχνικού προσωπικού που επιβαίνει στα γεωτρύπανα, καθώς πολλοί ξένοι υπήκοοι αποχώρησαν υπό τον φόβο της σύλληψής τους όταν βρεθούν και πάλι σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Πάντως εκτιμάται ότι έστω και με λειψό εξοπλισμό και πλήρωμα η Τουρκία εντός του Ιουλίου θα επιχειρήσει να προκαλέσει κρίση στην Κύπρο, χωρίς όμως να είναι γνωστό εάν θα στείλει το γεωτρύπανο στον κόλπο της Καρπασίας ή στο νότιο τμήμα του νησιού, εκεί που ήδη η Κυπριακή Δημοκρατία, νόμιμα και βάσει διεθνών συνθηκών, έχει οριοθετήσει οικόπεδα στην ΑΟΖ της και τα έχει παραχωρήσει για έρευνες σε ξένες εταιρείες (με την TOTAL να έχει τη μερίδα του λέοντος).
Και στις δύο περιπτώσεις θα πρόκειται για κλιμάκωση της προκλητικότητας, αλλά στη δεύτερη περίπτωση θα τεθεί εκ των πραγμάτων ζήτημα σοβαρής αμφισβήτησης όλης της οριοθέτησης των οικοπέδων στην κυπριακή ΑΟΖ, στα οποία εντάσσονται και τα οικόπεδα που έχουν παραχωρηθεί σε ξένες εταιρείες και όπου ήδη είναι σε εξέλιξη γεωτρήσεις και έρευνες που προετοιμάζουν τις νέες γεωτρήσεις.
Καθώς η Κύπρος δεν έχει στρατιωτικές και ναυτικές δυνατότητες να αντιμετωπίσει μια τέτοια κλιμάκωση, θα κριθεί στην πράξη εάν οι μέχρι τώρα υποστηρικτικές δηλώσεις αμερικανών και γάλλων αξιωματούχων για το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου έχουν και συγκεκριμένο περιεχόμενο.
Όμως συγχρόνως η Τουρκία θέλει να διατηρήσει επίκαιρες όλες τις αμφισβητήσεις της στο Αιγαίο και στο Καστελλόριζο, παρά το γεγονός ότι δεν έχει νιώσει να «απειλείται» από την Ελλάδα, αλλά, αντιθέτως, είδε να μπαίνει στο ράφι από την κυβέρνηση η εξαγγελία της για επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο.
Οι διαρκείς και εντεινόμενες παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και οι υπερπτήσεις νησιών, ακόμη και κατοικημένων, εντάσσονται στο γνωστό και επαναλαμβανόμενο κατά περιόδους σχέδιο της Τουρκίας, βάσει του οποίου καταγράφει τις διεκδικήσεις της και συγχρόνως αλλοιώνει την αιτία και το περιεχόμενο της κρίσης.
Η Τουρκία διαρκώς απαντά ότι για τον κίνδυνο «ατυχήματος» στο Αιγαίο ευθύνεται η… Ελλάδα, η οποία αναχαιτίζει τα τουρκικά αεροσκάφη, που εισέρχονται στο FIR Αθηνών χωρίς να καταθέτουν σχέδιο πτήσης, και διατηρεί εναέριο χώρο 10 ν.μ., αναντίστοιχο με τα 6 ν.μ. των χωρικών υδάτων. Επίσης υποστηρίζει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι υπερπτήσεις γίνονται επειδή οι τούρκοι πιλότοι επιχειρούν ελιγμούς για να αποφύγουν τα ελληνικά μαχητικά.
Βεβαίως, ακόμη και ένα ατύχημα στο Αιγαίο, το οποίο εκβιάζει η Τουρκία, δύσκολα θα μπορέσει να οδηγήσει σε τραπέζι διαπραγμάτευσης, όπως ίσως το φαντάζονται στην Άγκυρα, όπου μια ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να αποδεχθεί όλα όσα απαιτεί η Τουρκία προκειμένου να «πουλήσει» ειρήνη στο Αιγαίο.
Όμως, παρ’ όλα αυτά, ακούσαμε διάφορες φωνές, όπως εκείνη του κ. Σημίτη, που ζητά «λύση των εκκρεμοτήτων» την επομένη των εκλογών, φωνές που συμμερίζονται τις απόψεις Κοτζιά και Κατρούγκαλου, οι οποίοι έλεγαν ότι «δεν μπορούμε να είμαστε μοναχοφάηδες» και ότι «δεν μπορεί να αποκλειστεί η Τουρκία με τόσα χιλιόμετρα ακτή στη Μεσόγειο». Φωνές που θεωρούν ότι πριν ακόμη ξεκινήσει μια διαπραγμάτευση ή πριν καν οδηγηθούμε σε αυτή η Ελλάδα θα πρέπει να σπεύσει να κάνει μονομερείς παραχωρήσεις ακόμη και σε θέματα που εκτιμάται ότι δεν θα υπάρξει πλήρης δικαίωση ακόμη και στη Χάγη.
Αυτές οι προσεγγίσεις, δυστυχώς, εξυπηρετούνται από τη μεγέθυνση του φόβου από ενδεχόμενο «ατύχημα», από «θερμό επεισόδιο» ή την κρίση που επιδιώκει να προκαλέσει η Τουρκία.
Αθήνα και Λευκωσία οφείλουν να παρακολουθούν στενά τις κινήσεις της Τουρκίας, να προωθούν τις συμμαχίες τους, να ενισχύουν την αποτρεπτική δύναμή τους, να προωθούν τους σχεδιασμούς τους και να προετοιμάζονται για κάθε ενδεχόμενο.
Όμως ούτε με ένα «ατύχημα» στο Αιγαίο, όσο οδυνηρό κι αν είναι, καθώς αφορά ανθρώπινες ζωές, ούτε με μια έρευνα του «Barbaros» μπορεί η Τουρκία να δημιουργήσει τετελεσμένα και να ανατρέψει τα δεδομένα στο Αιγαίο ή στο Καστελλόριζο. Και για τον λόγο αυτό απαιτείται ψυχραιμία και εγκατάλειψη κάθε ιδέας για κατάθεση των όπλων πριν ακόμη ξεκινήσει η μάχη…
Φωτό: ΓΕΕΘΑ