Χρ. Μπότζιος: Δημοτικές εκλογές: Μία εκλογή με ιδιαίτερη σημασία

Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Πρέσβη ε.τ.

Tα αποτελέσματα των πρόσφατων περιφερειακών και δημοτικών εκλογών, με τα οποία ασχολήθηκαν κατά κόρον ο Τύπος και τα τηλεοπτικά κανάλια, είναι ήδη γνωστά. Θα σταθώ όμως σε μία εκλογή που, κατά εκτίμησή μου, έχει ιδιαίτερη σημασία. Πρόκειται για τον Δήμο Ιωαννίνων, στον οποίο οι δημότες εξέλεξαν ως δήμαρχο της πόλης τους τον διακεκριμένο καθηγητή της Ιατρικής κ. Μωυσή Ελισάεφ.

Ο νέος δήμαρχος, πέραν της ιδιότητάς του ως πανεπιστημιακού καθηγητή, τυγχάνει να προέρχεται από την πανάρχαια εκεί εβραϊκή κοινότητα, η οποία προτού τη χιτλερική θηριωδία και το Ολοκαύτωμα αριθμούσε πάνω από 2.500 μέλη, εκ των οποίων επέζησαν και επέστρεψαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μόλις 125 άτομα, με αποτέλεσμα σήμερα η κοινότητα να μην ξεπερνάει τα 50. Μεταξύ των θυμάτων των ναζί συμπεριλαμβάνονταν και τα περισσότερα μέλη της οικογένειας του εκλεγέντος δημάρχου.

Τα Ιωάννινα –Γιάννενα στην καθομιλουμένη–, προεπαναστατικά, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας και όχι τυχαία τα αποκαλούσαν «πρώτα στ’ άρματα, στα γρόσια και στα γράμματα». Στην ακμή της πόλης σημαντικό αναμφίβολα ρόλο έπαιξε και ο εβραϊκός το θρήσκευμα πληθυσμός της, με επιστήμονες, εμπόρους και σπουδαίους βιοτέχνες. Το εβραϊκό στοιχείο της πόλης είναι από τα αρχαιότερα της Ελλάδας και ανήκει στον κλάδο των Ρωμανιτών, όπως πρώτος ανάφερε σε πρόσφατη τηλεοπτική εκπομπή ο διακεκριμένος δημοσιογράφος, διανοούμενος και πρώην αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Νίκος Ξυδάκης.

Οι εβραίοι Ρωμανίτες ήλθαν και εγκαταστάθηκαν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας από αρχαιοτάτων χρόνων και με τα χρόνια εξελληνίσθηκαν πλήρως. Στους πλέον επιφανείς Γιαννιώτες, Εβραίους στο θρήσκευμα, συμπεριλαμβάνεται ο ποιητής Γιοσέφ Ελιγιά, με μεγάλη προσφορά στα ελληνικά γράμματα, το όνομα του οποίου έχει δοθεί σε κεντρικό δρόμο της πόλης. Από την εβραϊκή κοινότητα των Ιωαννίνων προερχόταν και ο γνωστός λαογράφος Νέστορας Μάτσας, όπως και ο ιδρυτής της γνωστής και ομώνυμης δισκογραφικής εταιρείας.

Με τα Γιάννενα είναι συνδεδεμένος, αν και Χαλκιδεύς, ο ήρωας του έπους του ’40 συ­νταγματάρχης Μαρδοχαίος Φριζής, ο οποίος κατήγαγε μία από τις πρώτες νίκες του Ελληνικού Στρατού κατά των Ιταλών και άνοιξε τον δρόμο για επέλαση και απελευθέρωση, δυστυχώς προσωρινά, της Βορείου Ηπείρου. Ο ηρωικός συνταγματάρχης υπηρέτησε επί σειρά ετών στην 8η Μεραρχία και είχε συνδεθεί με φιλία με τον τότε Μητροπολίτη και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Σπυρίδωνα. Έπεσε μαχόμενος κατά των ιταλικών στρατευμάτων και τα οστά του, ύστερα από πολλές δεκαετίες, αφού εντοπίσθηκε ο τάφος του και βεβαιώθηκε η ταυτότητά του με τη μέθοδο DNA από δείγμα του εν ζωή υιού του Ιάκωβου Φριζή, μεταφέρθηκαν με μεγάλες τιμές στο εβραϊκό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης, παρουσία της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων.

Δυστυχώς, οι Δημοτικές Αρχές της πόλης των Ιωαννίνων συμπεριφέρθηκαν μικρόψυχα και δεν ανταποκρίθηκαν σε αίτημα των Ηπειρωτών και Εβραίων του Ντιτρόιτ των ΗΠΑ, προκειμένου ένα χάλκινο σύμπλεγμα, πολύ μεγαλύτερο των φυσικών διαστάσεων του ηρωικού συ­νταγματάρχη, που φιλοτεχνήθηκε στις ΗΠΑ με δικές τους δαπάνες, να τοποθετηθεί σε περίοπτη θέση στην πόλη των Ιωαννίνων. Τελικά στήθηκε στη γενέτειρά του, τη Χαλκίδα, τα δε αποκαλυπτήρια έγιναν από τον Ηπειρώτη τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια!

Εύλογο όμως το ερώτημα για τη σχέση που μπορεί να έχουν τα παραπάνω με την εκλογή του κ. Ελισάεφ ως δημάρχου της πόλης των Ιωαννίνων. Ο συσχετισμός γίνεται για να καταδειχθεί το αβάσιμο εκείνων που υποστηρίζουν ότι στην Ελλάδα υπάρχει έντονος αντισημιτισμός. Παραδόξως και επιπολαίως θα έλεγα, σε σχετική έρευνα που έγινε προ διετίας στις ΗΠΑ η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των πρώτων χωρών της Ευρώπης με φαινόμενα αντισημιτισμού. Θεωρώ ότι η σχετική έρευνα θα πρέπει να ήταν πολύ επιφανειακή και το είχα σχολιάσει σε σχετικό άρθρο μου με τίτλο «Υπάρχει αντισημιτισμός στην Ελλάδα;».

Εξακολουθώ να υποστηρίζω ότι ουσιαστικός αντισημιτισμός στη χώρα μας δεν υπάρχει και αν εκδηλώνεται από ορισμένα άτομα ή ομάδες, είναι άκριτος και ρηχός. Πηγάζει δε όχι από φυλετική προκατάληψη, όπως σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά από θρησκευτικό φανατισμό, π.χ., «οι Εβραίοι σταυρώσανε τον Χριστό» και παρόμοια. Άλλωστε αδιάψευστος μάρτυρας είναι η ίδια η Ιστορία. Με ελάχιστες εξαιρέσεις την περίοδο των Αντίοχων, Έλληνες και Εβραίοι συμβίωναν αρμονικά.

Την ελληνιστική εποχή και αμέσως μετά οι περισσότεροι Εβραίοι, ιδιαίτερα εκείνοι της Αιγύπτου, είχαν εξελληνισθεί και γνωστοί εβραίοι ιστορικοί, όπως ο Ιώσηπος, ο Φίλων και άλλοι λιγότερο γνωστοί, έγραφαν αποκλειστικά στην ελληνική γλώσσα και συνέβαλαν, όπως και άλλοι μεταγενέστεροι ομόθρησκοί τους, στη διατήρηση και μετάδοση της μοναδικής Κλασικής Ελληνικής Γραμματείας, του πνεύματος, των γραμμάτων και της τέχνης. Ενίοτε, ορισμένα γεγονότα λειτουργούν καταλυτικά στην παγίωση ή δημιουργία καταστάσεων ή σηματοδοτούν αλλαγές στις συμπεριφορές ατόμων και λαών.

Η εκλογή του Μωυσή Ελισάεφ επιβεβαιώνει την έλλειψη πραγματικού α­ντισημιτισμού στην Ελλάδα. Εξάλλου μπορεί, έμμεσα, να συμβάλει σε εμβάθυνση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ, που ήδη έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο. Σε αυτό συνετέλεσε η διορατικότητα αλλά και οι πρωτοβουλίες του πρώην υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά, με την προώθηση τριμερών συνεργασιών μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ και ανάλογες με την Αίγυπτο, την Ιορδανία και τον Λίβανο, που έχουν ως στόχο, μεταξύ άλλων, την ενίσχυση της σταθερότητας και ειρήνης στην Ανατολική Μεσόγειο. Η στενότερη συνεργασία Ελλάδας – Ισραήλ καθυστέρησε χρονικά. Ορισμένοι την αποδίδουν και στην φιλοαραβική πολιτική του Ανδρέα Παπανδρέου και τις προσωπικές σχέσεις που είχε αναπτύξει με τον ηγέτη των Παλαιστινίων Γιασέρ Αραφάτ.

Όμως τα κίνητρα του φιλοαραβισμού του Ανδρέα, που δεν μεταφράζονταν και σε αντιεβραϊσμό, δεν είχαν ιδεολογικό χαρακτήρα. Πήγαζαν από τον παραλληλισμό και συσχετισμό με την Κύπρο και την τουρκική εισβολή και κατοχή κυπριακών εδαφών, κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, όπως συμβαίνει με το Ισραήλ και το κράτος των Παλαιστινίων. Στον νεοεκλεγέντα δήμαρχο να ευχηθούμε καλή επιτυχία στη διαχείριση του δήμου μίας πόλης, τα προβλήματα της οποίας γνωρίζει από προηγούμενες ιδιότητες και εμπειρίες του ως δημοτικού συμβούλου.

Φωτό: epiruspost.gr