Εμμ. Γούναρης: Η τουρκική επίθεση στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας

Υπό του
Δρος ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΓΟΥΝΑΡΗ
Εμπειρογνώμονος, Πρεσβευτού ε.τ.,
Διδάκτορος του Πανεπιστημίου του Βερολίνου (FU Berlin)

Οι πρόσφατες δηλώσεις του τούρκου Προέδρου περί δικαιωμάτων της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας έδειξαν τις πράγματι επικίνδυνες προθέσεις της γείτονος στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Η αποστολή δε του τουρκικού εξερευνητικού πλοίου «Fatih» («Πορθητής») με απώτερο στόχο την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην οριοθετημένη ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας συνιστά μια επίθεση, κατά το Διεθνές Δίκαιο, κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία είναι υποχρεωμένη, με βάση το δικαίωμα αμύνης, να αντιδράσει δι’ όλων των μέσων, πολιτικών και στρατιωτικών, της Ελλάδος και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας ως εγγυητριών δυνάμεων της Κυπριακής Δημοκρατίας, που θα κληθούν να συμμετάσχουν στην προστασία των ειδικών αποκλειστικών κυριαρχικών δικαιωμάτων αυτής τόσο με πολιτικά, όσο και με στρατιωτικά μέτρα.

Προβάλλεται δε το επιχείρημα εκ της τουρκικής πλευράς, σύμφωνα με το οποίο όλα αυτά γίνονται για την προστασία των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου», παρά το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι τα κέρδη από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κύπρου θα αφορούν όλους τους Κυπρίους (Έλληνες, Τούρκους, Μαρωνίτες, Λατίνους, Αρμενίους).

Οι τουρκικές δηλώσεις, σύμφωνα με τις οποίες η Τουρκία πράττει αυτά ως εγγυήτρια δύναμη της Κυπριακής Δημοκρατίας, πέφτουν εις το κενό, δυναμιτίζοντας την όλη κατάσταση στην περιοχή, ενώ δημιουργούν λίαν επικίνδυνες καταστάσεις για την Κύπρο, την Ελλάδα και αυτήν ταύτην την Τουρκία.

Εγγυήτριες δυνάμεις της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι πλέον μόνο η Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας, αφού η Τουρκία με την επίθεσή της το 1974 στην Κύπρο και την κατοχή του 33% του κυπριακού εδάφους είναι μόνο κατοχική δύναμη και όχι εγγυήτρια.

Τέτοιες τουρκικές δραστηριότητες στην οριοθετημένη ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας συνιστούν άμεση απειλή κατά της υφαλοκρηπίδας της Ελλάδας και της εν δυνάμει ΑΟΖ αυτής στην Ανατολική Μεσόγειο και έμμεση απειλή κατά των οριοθετημένων ΑΟΖ του Ισραήλ, της Αιγύπτου και του Λιβάνου. Οδηγούν, δε, σε επικίνδυνες καταστάσεις, χωρίς να αποκλείεται μια γενικευμένη ανάφλεξη στην περιοχή αυτή, με συμμετοχή ΗΠΑ, Γαλλίας και Ιταλίας, οι οποίες βάσει συμφωνιών με την Κυπριακή Δημοκρατία διενεργούν εξερευνητικές και εκμεταλλευτικές δραστηριότητες στην κυπριακή ΑΟΖ, απόλυτα σύμφωνες με βάση το Διεθνές Δίκαιο και ιδιαίτερα τη Σύμβαση Δικαίου Θαλάσσης των Ηνωμένων Εθνών του 1982, που ήδη συνιστά διεθνές εθιμικό δίκαιο, δεσμεύοντας όλα τα κράτη-μέλη ή μη μέλη της σύμβασης αυτής.

Όσο για την επικαλούμενη από την Τουρκία «Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου», αυτή τυγχάνει παράνομη από πλευράς Διεθνούς Δικαίου, στερούμενη αναγνώρισης από όλα τα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς, αναγνωριζομένης μόνο από την Τουρκία.

Ήδη η Ελλάς, η Κύπρος, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η ΕΕ και οι ΗΠΑ, με δήλωσή τους προς την Τουρκία, έχουν κάνει σαφή τη λήψη κάθε επιβεβλημένου μέτρου για την προστασία των ειδικών αποκλειστικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της κυπριακής υφαλοκρηπίδας και των ειδικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας! Οι ΗΠΑ, δε, ζητούν την άμεση αποχώρηση της Τουρκίας από την κυπριακή ΑΟΖ. Διαφορετικά, οι τουρκικές δυνάμεις στην περιοχή αυτή, μαζί με τα τουρκικά εξερευνητικά πλοία, εκ των πραγμάτων θα εκδιωχθούν διά της βίας από την κυπριακή ΑΟΖ, αλλά όχι κατ’ ανάγκη και από την ελληνική υφαλοκρηπίδα και εν δυνάμει ΑΟΖ της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο, αφού δεν έχει οριοθετηθεί η υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ της Ελλάδας με την Κύπρο και την Αίγυπτο!

Για τον λόγο αυτό επιβάλλεται άμεσα πλέον η οριοθέτηση των ζωνών αυτών πάντα με βάση τη μέθοδο της μέσης γραμμής της αρχής της ίσης απόστασης, με πλήρη επήρεια του Καστελλόριζου και της συστάδος των μικρών νήσων αυτού, ιδιαίτερα της νήσου Στρογγύλης, διότι διαφορετικά δεν μπορεί να έχουμε κοινή οριοθετική γραμμή με τις κυπριακές ζώνες (υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ) και μειώνεται, επίσης, η κοινή οριοθετική γραμμή των αντίστοιχων ζωνών με την Αίγυπτο!

Θέλουμε να ελπίζουμε ότι κατά την τελευταία επίσκεψη του έλληνα πρωθυπουργού στην Τουρκία δεν έχει συμφωνηθεί με τον τούρκο Πρόεδρο για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου κοινή διαχείριση της ελληνικής, κυπριακής και τουρκικής υφαλοκρηπίδας χωρίς προηγούμενη οριοθέτηση! Η κοινή εκμετάλλευση, όπως παρατηρεί ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Μέριλαντ Θεόδωρος Καρυώτης, αφορά μόνο περιοχές υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ κάτω από την οριοθετική γραμμή, ενώ η διαχείριση αφορά ολόκληρη την υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ της συγκεκριμένης περιοχής!

Οι οριοθετήσεις αυτές με την Κύπρο και την Αίγυπτο πρέπει να γίνουν άμεσα, χωρίς καθυστέρηση, διότι, όπως φαίνεται και επίσης υποστηρίζει ο έλλην καθηγητής, την κοινή διαχείριση τουλάχιστον για τις θαλάσσιες ζώνες Ελλάδος, Κύπρου, Τουρκίας υποστηρίζουν οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Γερμανία και το ΝΑΤΟ!
Για τον λόγο αυτό οι οριοθετήσεις με την Κύπρο και την Αίγυπτο πρέπει να γίνουν πάση θυσία!

Όσον αφορά την πρόσφατη οριοθέτηση της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Τουρκία ναι μεν αυτό είναι κάτι το θετικό πλην όμως είναι κάτι το προσωρινό.

Παράλληλα να γνωστοποιηθούν στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ οι αντίστοιχες οριοθετικές συντεταγμένες!
Όσο για τη ρωσική υποστήριξη προς την Τουρκία, η υποστήριξη αυτή δεν φαίνεται να αφορά τις θαλάσσιες ζώνες της περιοχής αυτής της Ανατολικής Μεσογείου, όπως επίσης τα θέματα οριοθετήσεως της υφαλοκρηπίδος και ΑΟΖ της περιοχής. Αυτό φαίνεται και από τη ρωσική διακοίνωση προς την Τουρκία για αποφυγή δημιουργίας ανεπιθύμητων γεγονότων.

Τη Ρωσία το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να πουλά οπλικά συστήματα, όπως S-300, S-400, S-500, αεροπλάνα κ.λπ., γνωρίζοντας ότι οι περιοχές αυτές, Ελλάδος, Τουρκίας, Κύπρου, είναι στην πραγματικότητα ζώνες αμερικανικής επιρροής! Επίσης γνωρίζουν ότι η Τουρκία χρειάζεται την Αμερική και η Αμερική την Τουρκία και οσονούπω θα τα βρουν! Διαφορετικά, κινδυνεύει άμεσα η Προεδρία του κ. Ερντογάν είτε από τους κεμαλιστές είτε από τους γκιουλενιστές φιλοαμερικανούς αξιωματικούς. Σε κάθε περίπτωση, ας ετοιμαζόμαστε και για το χειρότερο! Είμαστε και εμείς δυνατοί!

Οι ΗΠΑ, λόγω των υδρογονανθράκων της περιοχής της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν φαίνεται πως θα επιτρέψουν τη δημιουργία έκρυθμων καταστάσεων στην περιοχή αυτή. Μήπως όμως η κυπριακή ηγεσία, σε αντάλλαγμα τμήματος των υδρογονανθράκων της, έπρεπε να ζητήσει από τις ΗΠΑ να επιβάλουν την απομάκρυνση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων από την Κύπρο; Δεν είναι τώρα μεγάλη ευκαιρία; Ο ΟΗΕ δεν έχει πλέον τη δύναμη αυτή! Μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να το πετύχουν αυτό! Η Ελλάδα έχει προσφέρει στις ΗΠΑ τα πάντα! Τι άλλο ακόμη; Το ίδιο και η Κύπρος με τους θησαυρούς της.