Χωρίς στρατηγική απέναντι στον Σουλτάνο, που τα θέλει όλα
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Κοτζιάς και Κατρούγκαλος του έδωσαν τα προσχήματα
-Η κυβέρνηση υποβαθμίζει τις τουρκικές προκλήσεις
-Αγωνιά υπό τον φόβο πρόκλησης επεισοδίου
Απέναντι σε μια Ελλάδα που δείχνει να μην έχει στρατηγική, είναι βαθιά διχασμένη και τραυματισμένη από τη δεκαετή οικονομική κρίση, η Τουρκία φέρεται αποφασισμένη να προχωρήσει τα σχέδιά της μέχρι τέλους, επιβάλλοντας με τον μοναδικό τρόπο που εκείνη γνωρίζει τις διεκδικήσεις της εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου.
Η Αθήνα, παρά τις ρητορικές προειδοποιήσεις του υπουργού Άμυνας Ευάγγελου Αποστολάκη, δείχνει σε διπλωματικό επίπεδο να επιχειρεί να ξορκίζει το κακό, άλλοτε υποβαθμίζοντας το μέγεθος και το περιεχόμενο των τουρκικών προκλήσεων και άλλοτε αγνοώντας τις ίδιες τις προκλήσεις. Όμως η ουσία είναι ότι δείχνει να μην έχει πια κανένα απολύτως εργαλείο απέναντι στην ολοένα και κλιμακούμενη τουρκική προκλητικότητα, ούτε στρατηγική ανάσχεσής της.
Παρά τα χαμόγελα και τα ευχολόγια στη συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν και στη συνάντηση Κατρούγκαλου – Τσαβούσογλου στο Ελσίνκι την περασμένη Πέμπτη, απλώς διαπιστώθηκε ότι υπάρχει πλήρης εμμονή της Τουρκίας στις θέσεις αμφισβήτησης ελληνικών και κυπριακών κυριαρχικών δικαιωμάτων…
Οι υποστηρικτικές προς την Κύπρο δηλώσεις διεθνών παραγόντων αφορούν αποκλειστικά και μόνο την Κύπρο και μάλιστα τις περιοχές που οι συγκεκριμένες δυνάμεις διατηρούν συμφέροντα μέσω των πετρελαϊκών εταιρειών τους. Όμως οι δηλώσεις αυτές δεν αφορούν την Ελλάδα και αυτό θα πρέπει να προβληματίσει την Αθήνα. Η τελευταία εμπειρία εμπλοκής φίλιας δύναμης για να υπάρξει αποκλιμάκωση κρίσης ήταν στα Ίμια, όπου η παρέμβαση του αμερικανικού παράγοντα οδήγησε σε μόνιμο γκριζάρισμα των βραχονησίδων και κατόπιν στη Συμφωνία της Μαδρίτης.
Η Τουρκία, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, πιθανόν να μην αρκεστεί πλέον στο πάγωμα κάθε προσπάθειας της χώρας μας να ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της, που κατοχυρώνονται με το Δίκαιο της Θάλασσας, και να επιχειρήσει να επιβάλει νέο status quo διά της ισχύος, θεωρώντας ότι ορισμένα ζητήματα, όπως είναι η διαφοροποίηση του εύρους του εναέριου χώρου από τα χωρικά ύδατα, η αποστρατιωτικοποίηση ορισμένων νησιών του Αιγαίου και ορισμένες από τις αυθαίρετες ερμηνείες της στο Δίκαιο της Θάλασσας, θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτά τουλάχιστον από τους Αμερικανούς.
Και η Τουρκία θέλει να διαχωρίσει τη διαπραγμάτευση για το Αιγαίο από εκείνη της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς, όπως πολλές φορές επισημαίνεται, ελπίζει ότι στο Αιγαίο θα κερδίσει με τη δύναμη της ισχύος και στην Ανατολική Μεσόγειο με τη δύναμη του Δικαίου της Θάλασσας.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο τελευταίο μεγάλο κείμενο που παρέδωσε σε ξένους διπλωμάτες στην Άγκυρα ανώτερος τούρκος αξιωματούχος το πακέτο των χαρτών που είχαν επισυναφθεί αφορούσε μόνο την Ανατολική Μεσόγειο.
Όμως εκτός της κυπριακής ΑΟΖ στο στόχαστρο βρέθηκε και πάλι το Καστελλόριζο στην παρουσίαση αυτή, όπου μάλιστα η Τουρκία, ξεχνώντας το Αιγαίο, επιχείρησε να επιστρατεύσει την επιχειρηματολογία της από το Διεθνές Δίκαιο και τη νομολογία του ΔΔ της Χάγης για να υποστηρίξει τη θέση της ότι τα νησιά δεν έχουν καθόλου ή έχουν περιορισμένη υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, που περιορίζεται ακόμη περισσότερο εάν βρίσκονται έναντι ηπειρωτικής ακτής άλλου κράτους.
Είναι ακριβώς η θεώρηση την οποία έσπευσαν να υιοθετήσουν, πριν ακόμη καν τεθεί δημοσίως από την Τουρκία, ο πρώην και ο νυν υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς και Γιώργος Κατρούγκαλος, με δηλώσεις τις οποίες μάλιστα τώρα έχει εντάξει στην καμπάνια του ο τουρκικός προπαγανδιστικός μηχανισμός, καθώς γίνεται ειδική μνεία στις δηλώσεις αυτές σε ειδικό βίντεο, με ελληνικούς υπότιτλους, που προβάλλει η τουρκική κρατική τηλεόραση TRT.
Επίσης, είναι ακατανόητη και μάλλον ενδεικτική του φόβου που υπάρχει στην Αθήνα για εκτροχιασμό της κατάστασης με την πρόκληση «αθέλητου» ατυχήματος η επιμονή σε συζητήσεις στρατιωτικών κλιμακίων, όταν είναι σαφές ότι οι προκλήσεις στο Αιγαίο δεν γίνονται από λάθος των τούρκων πιλότων ή από απειρία, αλλά από επιλογή και συνεπώς αποτελεί πολιτική απόφαση η διακοπή των προκλήσεων και όχι αντικείμενο συνεννόησης των στρατιωτικών των δύο χωρών.
Και είναι επίσης λάθος να αναφέρεται το ελληνικό ΥΠΕΞ σε «αθέλητο ατύχημα», γιατί εάν προκληθεί ατύχημα θα είναι αποτέλεσμα της συγκεκριμένης προσπάθειας της Τουρκίας να αμφισβητήσει εμπράκτως τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Η Αθήνα μάλιστα, περισσότερο από όλα, δείχνει να καίγεται τώρα ώστε να διασφαλίσει ότι η Τουρκία δεν θα επιχειρήσει να μεταφέρει το ερευνητικό σκάφος της ή το γεωτρύπανο στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, αντιμετωπίζοντας μάλλον με… ανακούφιση τις ειδήσεις ότι τελικά η Τουρκία θα στοχοποιήσει μάλλον και πάλι την κυπριακή ΑΟΖ.
Μην τύχει στη… βάρδια της
Και έτσι τίθεται ένα σοβαρό ερώτημα: Γιατί η Αθήνα τώρα προειδοποιεί ότι «δεν θα ανεχθεί μονομερείς ενέργειες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα», ενώ για τις ίδιες ενέργειες στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα αναφέρει ότι πρόκειται απλώς για «προβολή σημαίας», υποβαθμίζοντας τις τουρκικές κινήσεις; Μήπως αυτό δεν αποτελεί παρά απλώς υπεκφυγή και μήνυμα μη αντίδρασης στην τουρκική διεκδίκηση εναντίον της Κύπρου, ώστε να μη στραφεί η Τουρκία στην ελληνική υφαλοκρηπίδα;
Απλώς δεν έχουν διδαχθεί τίποτε από το παρελθόν οι κυβερνώντες και νομίζουν ότι εξωραΐζοντας την Τουρκία και υποβαθμίζοντας τις προκλήσεις της έρχεται πιο κοντά και το «ατύχημα» και η κρίση στο Αιγαίο ή στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αλλά χωρίς στρατηγική εδώ και καιρό το μόνο που γίνεται αντιληπτό είναι ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να αγοράσει χρόνο, μην της τύχει η… στραβή στη… βάρδια της. Όση τουλάχιστον της απομένει.