9ο Οικονομικό Συνέδριο Λευκωσίας – Μητσοτάκης: Η Κύπρος πέτυχε αυτό το οποίο δεν έχει πετύχει ακόμη η Ελλάδα

April 19, 2019 στις κατηγορίες ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ,

> Νομίζω ότι υπάρχουν μερικές ενδιαφέρουσες αναλογίες μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου. Όχι τόσο στις αιτίες της κρίσης. Η κρίση στην Κύπρο ήταν κυρίως τραπεζική ενώ η ελληνική κρίση είχε μια πολύ ισχυρότερη δημοσιονομική διάσταση. Θα ήθελα, όμως, να επισημάνω ότι η Κύπρος διαφοροποιήθηκε από την Ελλάδα στο βαθμό που εφάρμοσε πολιτικές που πέτυχαν μεν δημοσιονομική εξυγίανση χωρίς, όμως, να θέτουν σε κίνδυνο την ανάπτυξη. Και νομίζω ότι αυτό είναι το βασικό δίδαγμα από την περίπτωση της Κύπρου. Πως μπορεί μία χώρα που πέρασε μία βαθιά κρίση και η οποία έχει χάσει συνολικά το 11% του ΑΕΠ της, να αποκαταστήσει την ανάπτυξη χωρίς να υπεροφορολογήσει την μεσαία τάξη και την παραγωγική οικονομία. Θεωρώ ότι εκεί ακριβώς βρίσκεται το Κυπριακό success story.
Η Κύπρος είχε πολύ ισχυρή ανάπτυξη τα τελευταία 4-5 χρόνια, σε αντίθεση με την Ελλάδα, η οποία εγκλωβίστηκε σε περιβάλλον χαμηλής ανάπτυξης. Επομένως είναι κρίσιμης σημασίας το μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής που ακολουθείται, το πώς δηλαδή επιτυγχάνεται η δημοσιονομική προσαρμογή. Το αν εστιάζει κανείς στην αύξηση των φόρων ή στην ανάπτυξη. Πιστεύω ότι είναι πολλά τα μαθήματα που μπορούμε να πάρουμε από το κυπριακό παράδειγμα. Και ειλικρινώς, συγκρίνοντας την πορεία της Κύπρου με αυτή την Ελλάδας τα 4 τελευταία χρόνια, δεν μπορούμε να είμαστε ευχαριστημένοι στην Ελλάδα. Λυπάμαι που το λέω αυτό αλλά είναι η αλήθεια. Ιδίως σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη.

> Η Κύπρος δεν είναι η εξαίρεση, η Ελλάδα είναι η εξαίρεση υπό την έννοια ότι η Ελλάδα ήταν η μόνη η οποία πέρασε από τρία μνημόνια και βρίσκεται ακόμη υπό καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας χωρίς να έχει αποκατασταθεί η πρόσβαση στις αγορές. Οπότε η ερώτηση θα πρέπει να αναδιατυπωθεί: Γιατί αποτύχαμε εκεί που η Κύπρος και η Πορτογαλία πέτυχαν; Και νομίζω ότι η απάντηση είναι οι λάθος πολιτικές, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την περίοδο από το 2015 και μετά.

> Πληρώσαμε ένα πολύ βαρύ τίμημα για τα καταστροφικά πειράματα το πρώτο εξάμηνο του 2015. Οδηγηθήκαμε σε ένα τρίτο μνημόνιο, το οποίο ήταν εντελώς αχρείαστο και επιβαρύνθηκε η οικονομία με πρόσθετο κόστος που υπερβαίνει τα 100 δισ. Έκτοτε, οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν από αυτή την κυβέρνηση -την κυβέρνηση που βρίσκεται κατά τη γνώμη μου σε αποδρομή αλλά για αυτό θα αποφασίσουν οι Έλληνες πολίτες- έδωσαν έμφαση στην δημοσιονομική προσαρμογή σε βαθμό μάλιστα που δεν χρειαζόταν. Κανείς δεν εξήγησε για ποιο λόγο η Ελλάδα δημιούργησε πρωτογενή πλεονάσματα υψηλότερα από ό,τι της ζητήθηκε από τους δανειστές, ούτε για ποιο λόγο επιβαρύνθηκε φορολογικά τόσο πολύ η μεσαία τάξη και η παραγωγική οικονομία. Πολλοί από τους φόρους αυτούς ήταν στην πραγματικότητα αχρείαστοι. Την ίδια στιγμή το ευρύτερο επενδυτικό περιβάλλον στην Ελλάδα παραμένει εχθρικό προς ξένες και εγχώριες επενδύσεις. Ο τραπεζικός τομέας δεν έχει ακόμη ανακάμψει πλήρως. Και πολλές δομικές μεταρρυθμίσεις που είναι ουσιαστικά φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την επιχειρηματικότητα και προωθούν τις ιδιωτικές επενδύσεις δεν έχουν εφαρμοστεί στην Ελλάδα. Αυτό είναι κάτι που θέλουμε να αλλάξουμε.

> Το όραμά μου για την Ελλάδα είναι μια οικονομία με ταχεία ανάπτυξη. Θέλουμε να επιτύχουμε ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 4%, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Αυτός είναι στην πραγματικότητα ο μόνος τρόπος για να αντισταθμιστεί το χαμένο έδαφος αυτής της πολύ βαθιάς κρίσης. Αλλά για να το πετύχουμε αυτό, ο μόνος τρόπος είναι να καταστήσουμε την Ελλάδα επενδυτικό προορισμό ξένων κεφαλαίων. Υπάρχει μεγάλο επενδυτικό έλλειμμα στην Ελλάδα. Οι επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ μετά βίας υπερβαίνουν το 10%. Προφανώς και αυτές δεν επαρκούν. Και η ανάπτυξη που χρειάζεται η Ελλάδα πρέπει να προέλθει από ιδιωτικά κεφάλαια. Χρειάζεται οι επενδύσεις να ξεπερνούν τις αποσβέσεις. Διαφορετικά θα ανακυκλώνουμε τα λάθη του παρελθόντος.

> Χρειάζονται πολιτικές οι οποίες θα λειτουργήσουν ως καταλύτες. Και ο πραγματικός καταλύτης θα είναι η μεγάλη πολιτική νίκη που ελπίζω ότι θα πετύχει η Νέα Δημοκρατίας στις επόμενες εκλογές. Και με μία καθαρή εντολή και δεδομένου ότι δεν θα έχουμε άλλες εκλογές έως το 2023 αλλά και με μία ισχυρή και σταθερή κυβέρνηση, θα μπορέσουμε να εφαρμόσουμε πολιτικές οι οποίες θα αντιμετωπίσουν τα σημερινά προβλήματα. Σχεδιάζουμε να μειώσουμε τον φορολογικό συντελεστή στις επιχειρήσεις από το 28% στο 20% εντός διετίας, να μειώσουμε τον φόρο ακινήτων κατά 30% εντός διετίας, καθώς και τον φόρο στα μερίσματα στο 5% εντός του 2019. Επίσης σχεδιάζουμε να μειώσουμε τον ΦΠΑ στην εστίαση από το 24% στο 13%. Αυτά είναι μέτρα τα οποία αντέχουμε να πάρουμε διότι δημοσιονομικά υπάρχει μία υπεραπόδοση τα τελευταία χρόνια. Αυτές οι πολιτικές είναι απαραίτητες για να στείλουμε τα σωστά μηνύματα ότι είμαστε προσηλωμένοι σε μία μεταρρυθμιστική πολιτική υπέρ της επιχειρηματικότητας που θα οδηγήσει στην προσέλκυση επενδύσεων. Πέραν αυτών, έχουμε επί της ουσίας έτοιμο το πρώτο φορολογικό νομοσχέδιο το οποίο θα περιλαμβάνει φιλόδοξα κίνητρα για την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων και τις επενδύσεις στην καινοτομία και την έρευνα. Και χρειάζεται, επίσης, να στηρίξουμε την αγορά ακινήτων. Η Ελλάδα μπορεί να μάθει πολλά από το πολύ καλό παράδειγμα της Κύπρου σε ό,τι αφορά την προσέλκυση επενδύσεων στην αγορά ακινήτων και την φορολογική πολιτική προς τους ξένους επενδυτές. Δεν πρόκειται να εφεύρουμε τον τροχό για να γίνουμε ανταγωνιστικοί. Θα υιοθετήσουμε ανάλογες πολιτικές με αυτές που εφαρμόζονται στην Κύπρο, την Ιταλία και την Πορτογαλία. Αναμφισβήτητα κατοικούμε σε μια χώρα με σπουδαία φυσική ομορφιά. Θέλουμε να μετατρέψουμε την Ελλάδα σε τουριστικό προορισμό 365 ημέρες το χρόνο, τερματίζοντας την εποχικότητα του ελληνικού τουρισμού. Και νομίζω ότι έχουμε στη διάθεση μας τα εργαλεία που χρειαζόμαστε για να εφαρμόσουμε αυτές τις πολιτικές.

> Και φυσικά θα πρέπει να επικεντρωθούμε σε ορισμένες εμβληματικές επενδύσεις, οι οποίες έχουν κολλήσει στην γραφειοκρατία, και για τις οποίες θα παρέμβουμε προκειμένου να ξεμπλοκάρουν άμεσα. Θα σας δώσω δύο παραδείγματα. Το πρώτο είναι το Ελληνικό, το οποίο θα έπρεπε να είναι η μεγαλύτερη επένδυση στην αγορά ακινήτων στη Μεσόγειο, ίσως και στην Ευρώπη. Για 4 ολόκληρα χρόνια δεν υπήρξε καμία ουσιαστική εξέλιξη. Θα υπογράψουμε τις απαραίτητες υπουργικές αποφάσεις και θα τελειώσουμε με την εκκρεμή διαδικασία αδειοδότησης για το Καζίνο, ώστε να ξεκινήσει αυτή η μεγάλη επένδυση που θα δημιουργήσει δεκάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και η οποία θα μπορούσε να προσθέσει σχεδόν 0,5% στην ανάπτυξη του ΑΕΠ. Το δεύτερο παράδειγμα είναι η μεγάλη επένδυση της Cosco στο λιμάνι του Πειραιά. Επισκέφθηκα χθες το λιμάνι και υποστηρίζω τα φιλόδοξα σχέδια που έχουν παρουσιαστεί από την εταιρεία αλλά και το master plan με το οποίο έχει συμφωνήσει η Ελληνική κυβέρνηση. Αλλά όταν η κυβέρνηση συστηματικά αποτυγχάνει να τηρήσει τους όρους της συμφωνίας, στέλνει αρνητικά μηνύματα προς τους ξένους επενδυτές για την Ελλάδα. Θεωρώ ότι οι ξένοι επενδυτές θα εξετάσουν εξονυχιστικά το πως αντιμετωπίζουμε συγκεκριμένες εμβληματικές επενδύσεις και άπαξ και αυτές αποδώσουν τους αναμενόμενους καρπούς, θα στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα, ότι κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει στην Ελλάδα.

> Και δυστυχώς ο κόσμος μας το λέει, το ακούω και στις περιοδείες που κάνω σε ολόκληρη τη χώρα, ότι τα πράγματα πηγαίνουν προς τη λάθος κατεύθυνση. Και αυτό σκοπεύουμε να αλλάξουμε. Γνωρίζουμε πως να δημιουργήσουμε τον αναγκαίο δημοσιονομικό χώρο. Δεν πρόκειται να αυξήσουμε αχρείαστα το κράτος όπως κάνει η σημερινή κυβέρνηση. Οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων έχουν αυξηθεί κατά 2 δισ. ευρώ τα τελευταία 4 χρόνια. Αν κοιτάξετε τον αριθμό των συμβάσεων ορισμένου χρόνου στο δημόσιο θα καταλάβετε ότι αυτή η κυβέρνηση αναπαράγει τις χειρότερες παλαιοκομματικές πρακτικές. Η κυβέρνηση αυτή δεν έμαθε τίποτα από τα λάθη του παρελθόντος. Και με πάσα ειλικρίνεια δεν θέλω μια κοινωνία η οποία στηρίζεται στα δώρα των Χριστουγέννων. Οι νέοι Έλληνες δε θα έπρεπε να περιμένουν το δώρο των Χριστουγέννων στο τέλος της χρονιάς, ώστε επί της ουσίας να μετατραπούν σε ομήρους ενός πελατειακού συστήματος. Αντί για παροχές, θέλω να εστιάσουμε στη δημιουργία ευκαιριών.

> Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου πάνω από ένα συγκεκριμένο ύψος εισοδήματος, που είναι αρκετά χαμηλό, δεν υπάρχει κίνητρο για εργασία. Αν τελικά καταλήγεις να δίνεις το 80% των εισοδημάτων σου στο κράτος, σε μορφή φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, είτε θα καταλήξεις να φοροδιαφύγεις, είτε θα σταματήσεις να εργάζεσαι, είτε θα μετακομίσεις σε άλλο μέρος με χαμηλότερη φορολογία. Αν δείτε το παράδειγμα της Κύπρου, κατάφερα να ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό τους χωρίς να αυξήσουν τη φορολογία, επειδή ακριβώς εστίασαν στην παραγωγική πλευρά της οικονομίας. Όσο περισσότερες επενδύσεις προσελκύσεις, τόσο περισσότερα χρήματα θα διασφαλίσεις για το κράτος, ακόμα και με χαμηλότερη φορολογία, επειδή πολύ απλά θα έχεις αυξημένη οικονομική δραστηριότητα. Άρα, αυτή η πολιτική που εφαρμόζει η σημερινή κυβέρνηση, έχει αποτύχει. Έκανε τη μεσαία τάξη φτωχότερη και στέρησε από τους δημιουργικούς και καινοτόμους Έλληνες το πραγματικό κίνητρο επένδυσης στη χώρα.

> Αυτό που είπα είναι ότι έχουμε δύο κατηγορίες φορολογικών μειώσεων. Η πρώτη μπορεί να χρηματοδοτηθεί μέσω δημοσιονομικών αναπροσαρμογών, τηρώντας τον δημοσιονομικό στόχο 3,5% του πρωτογενούς πλεονάσματος. Αλλά θέλω να είμαι ξεκάθαρος σε αυτό. Ο στόχος μου είναι η επαναδιαπραγμάτευση του δημοσιονομικού στόχου. Δε θα συμβεί αμέσως γιατί γνωρίζω ότι πρώτα πρέπει να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών, εφαρμόζοντας πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Οπότε, βραχυπρόθεσμα, τουλάχιστον για τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, θα συμμορφωθούμε με τον δημοσιονομικό στόχο που έχει συμφωνηθεί. Αλλά άπαξ και αρχίσουμε να υλοποιούμε μεταρρυθμίσεις, νομίζω ότι θα είναι τουλάχιστον δίκαιο να απευθυνθούμε στους Ευρωπαίους πιστωτές μας και να τους πούμε “κοιτάξτε, αν μας βοηθήσετε μέσω μιας μικρής ελάφρυνσης στους δημοσιονομικούς μας στόχους, θα χρησιμοποιήσουμε όποιο δημοσιονομικό χώρο έχουμε, όσους πόρους εξοικονομήσουμε και θα τους κατευθύνουμε σε περαιτέρω φορολογικές μειώσεις ώστε να ενισχύσουμε την ανάπτυξη. Τελικά, οι πιστωτές μας θα έπρεπε να νοιάζονται για το αν μπορούμε να ξεπληρώσουμε τα δάνειά τους. Και με μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της τάξης του 1%, το χρέος μας δεν είναι βιώσιμο. Αν όμως η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη φτάσει το 2%, τότε αυτόματα το χρέος μας καθίσταται βιώσιμο. Οπότε η πιο σημαντική παράμετρος είναι η ανάπτυξη, Χωρίς έναν υψηλό ρυθμό ανάπτυξης, θα εξακολουθούμε να περνάμε κάτω από τον πήχη. Και δε νομίζω ότι αυτή η χώρα έχει διάθεση να υποαποδίδει για πολύ καιρό ακόμα. Έχουν πλέον περάσει 10 χρόνια από τότε που άρχισε η κρίση. Οι Έλληνες κουράστηκαν. Την ίδια ώρα, είναι φιλόδοξοι και υπάρχει πολύ δημιουργικό ταλέντο στην Ελλάδα το οποίο μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Και θα απελευθερώσουμε τις δυνάμεις της δημιουργικής οικονομίας. Και αυτό το μήνυμα αφορά τόσο την επιχειρηματική κοινότητα όσο και τους εργαζόμενους.

> Προτείνουμε στην επιχειρηματική κοινότητα μια έντιμη συμφωνία. Θα μειώσουμε τους φόρους σας, θα βοηθήσουμε με τη γραφειοκρατία καταστώντας πιο ελκυστική την προοπτική επενδύσεων στην Ελλάδα, αλλά περιμένω από τις επιχειρήσεις να μοιραστούν τον πλούτο που θα παραχθεί με τους εργαζόμενους προσφέροντας υψηλότερους μισθούς αλλά και φυσικά να σέβονται την εργατική νομοθεσία. Είναι επίσης απαραίτητο οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα να δουν ουσιαστικά οφέλη από την ανάπτυξη που θα επιτύχουμε.

> Σας διαβεβαιώνω ότι οι Έλληνες είναι “ως εδώ” με την σημερινή κυβέρνηση. Και δεν το λέω αυτό βασιζόμενος μόνο στις δημοσκοπήσεις. Ταξιδεύω σε όλη την Ελλάδα και αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα που λαμβάνω. Πρέπει να τους πείσουμε όχι μόνο να στείλουν ένα μήνυμα αποδοκιμασίας στην κυβέρνηση αλλά και να πιστέψουν ότι με την ψήφο τους στη Νέα Δημοκρατία θα μπορέσουμε να βελτιώσουμε τη ζωή τους. Και για αυτό αγωνίζομαι να πείσω τόσο τους Έλληνες πολίτες όσο και την επενδυτική κοινότητα.

> Έχω δημοσίως πει ότι θα προσπαθήσω να υπερβώ τα όρια του κόμματός μου, ώστε να διαμορφώσω ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις ως προς τις αλλαγές που είναι απαραίτητες για τη χώρα. Αν με ρωτάτε κατά πόσον η υπέρβαση αυτή περιλαμβάνει και τον ΣΥΡΙΖΑ, θα είμαι κατηγορηματικός και θα σας πω όχι. Ο ΣΥΡΙΖΑ στη σημερινή μορφή του βρίσκεται ξεκάθαρα απέναντί μας. Έχει τελείως διαφορετική προσέγγιση για το τι πραγματικά χρειάζεται η χώρα. Δεν υπάρχει περιθώριο σε καμιά περίπτωση να συνεργαστούμε μαζί του και πραγματικά ελπίζω ότι δεν θα κάνουν πολλή ζημιά ακόμη μέχρι τις εκλογές.

> Ένα τελευταίο παράδειγμα της ζημιάς που αυτή τη στιγμή προκαλεί η απερχόμενη κυβέρνηση έχει να κάνει με την εκπαίδευση, που για μένα είναι ένα από τα πλέον σημαντικά πεδία μεταρρυθμίσεων. Εσείς έχετε δει την αξία της υποστήριξης της ιδιωτικής εκπαίδευσης εδώ στην Κύπρο. Δυστυχώς δεν μπορούμε να κάνουμε το ίδιο στην Ελλάδα. Και η παρούσα κυβέρνηση με ένα νομοσχέδιο που κατέθεσε τώρα στη Βουλή υπονομεύει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα και βάζει πολλά εμπόδια στον δρόμο της επόμενης κυβέρνησης για μεταρρυθμίσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επομένως η ζημιά συντελείται και τώρα που μιλάμε, και αυτό απλούστατα σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει θέση στο σχέδιο μου για ευρύτερες πολιτικές συναινέσεις.

> Η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, που έγινε τον Νοέμβριο του 2015, ουσιαστικά εξαφάνισε τη συμμετοχή του Δημοσίου στις τράπεζες, αξίας σχεδόν 30 δισ. ευρώ, που ανήκουν στους Έλληνες φορολογούμενους. Και αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα της ζημιάς που έχει προκαλέσει η παρούσα κυβέρνηση. Οι ελληνικές τράπεζες ακόμη κατέχουν ένα σημαντικό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων και το πρόβλημα αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί. Υπάρχουν διαθέσιμα εργαλεία, έχουν προταθεί ορισμένες λύσεις, είτε από την κυβέρνηση είτε από την Τράπεζα της Ελλάδος. Πρέπει να μπορέσουν να αξιοποιηθούν από τις Τράπεζες ώστε να μειώσουν τάχιστα το ποσό των τα μη εξυπηρετούμενων δανείων από τα χαρτοφυλάκιά τους και να επικεντρωθούν στη βασική τους αποστολή που είναι η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.

> Δούλεψα για 10 χρόνια στον ιδιωτικό τομέα πριν μπω στην πολιτική. Και πάντα βοηθά να έχεις μία ουσιαστική εργασιακή εμπειρία πίσω σου όταν είσαι πολιτικός. Έχω γνώση των περισσότερων τομέων της ελληνικής οικονομίας . Και έχω άποψη για το πως μπορούν να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί. Και, ναι, το να μπορείς να διαβάσεις έναν ισολογισμό αποδεικνύεται πολλές φορές χρήσιμο. Και φυσικά χρειάζεται να μπορείς να καταθέσεις ένα ξεκάθαρο σχέδιο για την οικονομία αλλά επίσης και να μπορέσεις να υλοποιήσεις τις δεσμεύσεις και τις υποσχέσεις σου προς τους Έλληνες πολίτες.

> Οπότε πιστεύω ότι οι πολιτικοί σήμερα χρειάζεται να είναι πολιτικοί με την παραδοσιακή έννοια του όρου, χρειάζεται να έχουν όραμα και να κινητοποιούν ανθρώπους προκειμένου να εξασφαλίζουν τη στήριξης των πολιτών, αλλά χρειάζεται να είναι και κατά κάποιον τρόπο τεχνοκράτες, μάνατζερς, υπό την έννοια ότι πρέπει να είναι αποτελεσματικοί.