Ερευνητική μεθοδολογία του Ιονίου Πανεπιστημίου για νευροεκφυλιστικές νόσους κατακτά το Χάρβαρντ

Του
ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ

Μια καινοτόμος ερευνητική μεθοδολογία υπολογιστικών βιοδεικτών για νευροεκφυλιστικά νοσήματα που αναπτύχθηκε σε ελληνικό ερευνητικό εργαστήριο και ένα καινοτόμο ηλεκτρονικό «εργαλείο» έγκαιρης διάγνωσης νευροεκφυλιστικών αλλοιώσεων, που αναπτύχθηκε επίσης από Έλληνα νευροεπιστήμονα της διασποράς, όχι μόνο προσέλκυσαν την προσοχή ερευνητών του Ιδρύματος Νευρολογικών Νοσημάτων (The foundation for Neurological Diseases) της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Harvard, αλλά τέθηκαν ήδη σε εφαρμογή μέσω ενός κοινού προγράμματος στο πλαίσιο της Ιατρικής Ακριβείας.

Το πρόγραμμα, η έναρξη του οποίου ανακοινώθηκε επίσημα την περασμένη εβδομάδα, ονομάζεται «Χρήση ψηφιακών βιοδεικτών στην Ιατρική Ακριβείας» και ενσωματώνει την πρωτοποριακή ολοκληρωμένη υπολογιστική μεθοδολογία “AD Blank Spot” (από το Alzheimer Disease) για τη μελέτη νευροεκφυλιστικών νόσων, που αναπτύχθηκε και εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια στο Εργαστήριο Βιοπληροφορικής και Ανθρώπινης Ηλεκτροφυσιολογίας (BiHELab) του Ιονίου Πανεπιστημίου (http://bihelab.di.ionio.gr/, υπό την ηγεσία του καθηγητή Παναγιώτη Βλάμου και το ALTOIDA AR (http://www.altoida.com/). Το τελευταίο αφορά μια εφαρμογή που ανέπτυξε η ομάδα του Δρα. Ιωάννη Ταρνανά, στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Ελβετίας (ΕΤΗ) στη Ζυρίχη, η λειτουργία της οποίας στηρίζεται μόνο σε κινητικούς δείκτες που ορίζονται μέσα από ρεαλιστικά τρισδιάστατα περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας.

Ο στόχος του εν λόγω προγράμματος συνεργασίας είναι η περαιτέρω διερεύνηση και αξιολόγηση καινοτόμων ψηφιακών βιοδεικτών σε μεγάλο εύρος νευροεκφυλιστικών νοσημάτων όπως για παράδειγμα της Νόσου Αλτσχάιμερ, της μετεγχειρητικής γνωσιακής δυσλειτουργίας, του Παρκινσιονισμού και της τραυματικής εγκεφαλοπάθειας.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Π. Βλάμο συνοπτικά τα στάδια της προτεινόμενης ερευνητικής μεθοδολογίας “AD Blank Spot” είναι η ταυτοποίηση του συνόλου όλων των εμπλεκόμενων σε μια νευροεκφυλιστική νόσο βιοδεικτών, η ανάπτυξη υπολογιστικών εργαλείων που τους συνδυάζουν, η δημιουργία ενός μαθηματικού μοντέλου και η μελέτη της τελικής λύσης ή προσέγγισης της εξέλιξης της νόσου.

Στο συγκεκριμένο τριετές πρόγραμμα που ξεκινάει άμεσα, εκτός από το Εργαστήριο BiHELab και την εταιρεία Altoida, συμμετέχουν η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Harvard, το Ερευνητικό Κέντρο Υπολογιστικών Βιοδεικτών (RCCBm), η Ιαπωνική φαρμακευτική εταιρεία Takeda και το Institute of Entrepreneurship Development. Αξίζει να αναφερθεί ότι το Ερευνητικό Κέντρο Υπολογιστικών Βιοδεικτών (RCCBm) είναι ένα  μοναδικό στο είδος του Κέντρο με έδρα στον Καναδά, στο οποίο ηγούνται έλληνες επιστήμονες, ανάμεσά τους και οι Παναγιώτης Βλάμος (BiHELab) και Ιωάννης Ταρνανάς (Altoida). Ιδρύθηκε το 2017 με ελληνική πρωτοβουλία, έχοντας ως στόχο όχι μόνο να εντοπίσει τους σημαντικότερους βιοδείκτες που αφορούν τους μηχανισμούς εξέλιξης ασθενειών, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον, η πολλαπλή ή η πλάγια μυοατροφική σκλήρυνση, αλλά και μέσω αυτών των μετρήσιμων δεικτών να οδηγήσει στα υψηλότερα επίπεδα εξατομικευμένης ιατρικής. 

Η πρώτη συνάντηση της ομάδας πραγματοποιήθηκε ήδη στη Βραζιλία κατά τη διάρκεια του Παγκόσμιου Συνεδρίου (10-12 Απριλίου) που διοργάνωσε η Αμερικανική Εταιρεία Νόσου Αλτσχάιμερ σε συνεργασία με το Global Brain Health Institute. Εκεί η ελληνική επιστημονική ομάδα παρουσίασε την ερευνητική εργασία με τίτλο: “Metabiomarkers, Theory & Practical Apllications”.

Κεντρική φωτό: Καθ. Βλάμος και Δρ Ι. Ταρνανάς