Υπό αμφισβήτηση ο ρόλος της Τουρκίας στην Ατλαντική Συμμαχία
Προκλήσεις και απειλές από την «κρίση των S-400»
-Ο αμερικανός αντιπρόεδρος βάζει όρους στον Ερντογάν
Σε κατάσταση πλήρους αποσταθεροποίησης απειλεί να οδηγήσει την ευρύτερη περιοχή ο Ταγίπ Ερντογάν, καθώς το οδυνηρό αποτέλεσμα των τοπικών εκλογών και η προσπάθειά του να το ανατρέψει με διαδικαστικά τερτίπια, αλλά κυρίως η αναμέτρησή του με τις ΗΠΑ για το θέμα των S-400, που φθάνει στο τέλος της, θέτουν υπό αμφισβήτηση την ομαλότητα στην Τουρκία αλλά και τις ισορροπίες σε ολόκληρη την κρίσιμη αυτή περιοχή.
Η προειδοποίηση του αμερικανού αντιπροέδρου Μάικ Πενς το βράδυ της Τετάρτης, λίγο πριν ξεκινήσει η πανηγυρική συνάντηση για τα 60 χρόνια από την ίδρυση της Ατλαντικής Συμμαχίας, ο οποίος διεμήνυσε ότι η Τουρκία «πρέπει να διαλέξει μεταξύ του να είναι μέλος του ΝΑΤΟ και των S-400», προκάλεσε κλυδωνισμούς. Και αυτό διότι λίγη ώρα πριν ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, από το βήμα των εκδηλώσεων για την επέτειο του ΝΑΤΟ, δήλωνε ότι η απόφαση για την προμήθεια των S-400 είναι μια τελειωμένη συμφωνία.
Παρά τις χαμηλών τόνων δηλώσεις του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ Πάτρικ Σάναχαν, με τις οποίες εξέφραζε την ελπίδα ότι στο τέλος θα υπάρξει λύση στη διένεξη με την Τουρκία, και τις διαβεβαιώσεις ότι οι τούρκοι πιλότοι θα συνεχίσουν να εκπαιδεύονται για τα F-35, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συστηματικά και σταθερά δηλώνει ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό και δεν μπορούν να συνυπάρχουν τα F-35 με τους S-400, διότι κάτι τέτοιο θα συνιστούσε μείζονα απειλή ασφάλειας για τα F-35 και φυσικά για τις ΗΠΑ και την ίδια τη Συμμαχία.
Ο κ. Ερντογάν είναι πλέον εγκλωβισμένος σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, γνωρίζοντας ότι εάν κάνει πίσω στην αγορά των S-400 η… εκδίκηση του Πούτιν θα είναι σκληρή και πιθανόν θα τον οδηγήσει σε δεινή θέση στη Συρία. Όμως αυτή θα ήταν η μοναδική λύση για να τα ξαναβρεί με την Ουάσινγκτον, σε μια δύσκολη στιγμή, που έχει ανάγκη τη στήριξη των αγορών ώστε να μπορέσει να αναβιώσει το οικονομικό «θαύμα», που του προσέφερε τόσες εκλογικές νίκες, αλλά τώρα, που ξεφτίζει, απειλεί την πολιτική κυριαρχία του.
Κρίσιμη στιγμή θα είναι όμως και η έκβαση του εκλογικού θρίλερ στην Κωνσταντινούπολη και στην Άγκυρα, που πήρε αυτήν τη διάσταση μετά την αμφισβήτηση εκ μέρους του τουρκικού καθεστώτος, που ελέγχει και την Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή. Η ανατροπή του αποτελέσματος της κάλπης, είτε με την επανακαταμέτρηση είτε με την ακύρωση ψηφοδελτίων, είναι προφανές ότι θα οδηγήσει σε επικίνδυνες καταστάσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, με κίνδυνο εκτροχιασμού σε μια απροκάλυπτη πια πολιτική χούντα, κάτι που θα επηρεάσει και τις σχέσεις της με τη Δύση.
Η Ουάσινγκτον δεν δείχνει διατεθειμένη να θυσιάσει έτσι εύκολα την Τουρκία για χάρη των παιχνιδιών του Ερντογάν. Η Τουρκία είναι στρατηγικής σημασίας σύμμαχος για τις ΗΠΑ και τη Δύση και έτσι θα εξαντληθούν όλα τα περιθώρια προκειμένου να αποφευχθεί ο εκτροχιασμός.
Ελλάδα και Κύπρος παρακολουθούν προσεκτικά και με αγωνία τη σύγκρουση αυτή των «βουβαλιών», καθώς είναι οι πρώτες χώρες που θα νιώσουν τους κραδασμούς…
Το δώρο του Τραμπ αν γίνει καλό παιδί…
Ένας ανεξέλεγκτος Ερντογάν, που σπάει τους δεσμούς με τη Δύση και επενδύει στο φάντασμα του «εξωτερικού εχθρού» προκειμένου να δικαιολογήσει την κατάρρευση της οικονομίας και να νομιμοποιήσει ένα ανελεύθερο καθεστώς, είναι η πιο επικίνδυνη απειλή για την Ελλάδα και την Κύπρο.
Διότι αποτελεί, βεβαίως, μύθο η αντίληψη ότι εάν ο Ερντογάν συγκρουσθεί με τη Δύση τότε όλοι θα στήσουν φράγμα ασφαλείας στα σύνορα της Ελλάδας, μετατρέποντάς τη σε χώρα πρώτης γραμμής. Και σε μια τέτοια γενικευμένη αντιπαράθεση αυτός που θα την πληρώσει είναι, όπως πάντα, ο ασθενέστερος κρίκος…
Όμως, αν και σε αυτήν τη φάση της κλιμάκωσης της σύγκρουσης με την Ουάσινγκτον ο Ερντογάν δείξει σημάδια συμβιβασμού, υπάρχει επίσης ο κίνδυνος ο Πρόεδρος Τραμπ, που δεν έχει κρύψει τη συμπάθειά του για τον τούρκο ηγέτη, να βρει την ευκαιρία για… δώρα προς τον Ερντογάν.
Ένα τέτοιο δώρο θα μπορούσε να είναι η αναγνώριση περιφερειακού ρόλου στην Τουρκία, για λογαριασμό αυτήν τη φορά της Δύσης. Και ένας τέτοιος ρόλος προϋποθέτει την ομαλοποίηση των σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ – Αιγύπτου, που με τα σημερινά δεδομένα φαντάζει απίθανη, αλλά δεν μπορεί να αποκλεισθεί.
Ειδικά μάλιστα όταν αφορά τις εχθρικές σήμερα σχέσεις τριών ηγετών όπως ο Ερντογάν, ο Νετανιάχου και ο Σίσι, που εσωτερικά αντιμετωπίζουν προβλήματα, εξωτερικά οι απειλές είναι πολλές και η ανακάλυψη κοινών εχθρών δεν θα είναι δύσκολη υπόθεση, ώστε να αποκατασταθούν σταδιακά οι σχέσεις των τριών χωρών και να διαμορφωθεί άξονας της Δύσης σε αυτήν την προκεχωρημένη, διακεκαυμένη ζώνη. Αθήνα και Λευκωσία δεν έχουν άλλη επιλογή από το να παρακολουθούν τις εξελίξεις και να συνεχίζουν να επενδύουν στις τριμερείς συνεργασίες με Ισραήλ, Αίγυπτο, Ιορδανία, στην εμπλοκή των ΗΠΑ και της Γαλλίας στο παζλ της ενέργειας και της ασφάλειας στην περιοχή και στη… διαχείριση των εκρήξεων του Ερντογάν.
Κ. Τ.