Π. Αδαμίδης: Tο καραβάνι των Σκοπίων
Του
ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΑΔΑΜΙΔΗ
Δικηγόρου, LL.M (Harvard’ 95), ΔΝ, αν. Καθηγητή
Κοινοτικού Δικαίου, Προμηθειών και Διεθνών Σχέσεων
στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων
Πολύς αχός σηκώθηκε εν όψει της επίσκεψης του Αλέξη Τσίπρα στα Σκόπια. Προετοιμασία και συναντήσεις στη Θεσσαλονίκη, ανταλλαγή απόψεων, ανησυχίες για προϊόντα και κρασιά, ένα σόου, εν πολλοίς, εντυπώσεων. Με δεδομένη την ιστορικότητα της περιοχής, το όλο σκηνικό αποτελούσε μια καρικατούρα της εκστρατείας του Αλέξανδρου. Μόνο που τότε ο ευαγγελιστής του κοσμοπολιτισμού και του ελληνικού οικουμενισμού είχε απέναντί του την Αυτοκρατορία. Την οποία δάμασε, τιθάσευσε και κατέκτησε.
Όσο για τα Σκόπια και τους Σκοπιανούς, τους σουρεάλ διεκδικητές ψιχίων του μεγαλείου του, πρόλαβαν να τους «κατακτήσουν οικονομικά» οι εκδρομείς της δεκαετίας του ’70, με τα μονοήμερα ταξίδια για μπανάνες και adidas. Τη σκυτάλη πήραν οι ρέκτες των συγκινήσεων του τζόγου και της Γευγελής. Κατά το κοινώς λεγόμενο, πολύ κακό για το τίποτα ή αλλιώς τι είναι ο κάβουρας, τι είναι το ζουμί του.
Επί του πρακτέου. Η αγορά των Σκοπίων και δεδομένη είναι και πεπερασμένη. Η ελληνική μάλιστα επιχειρηματικότητα, σε όλες τις μορφές και τα επίπεδα, είχε διεισδύσει άμεσα μετά τη διάλυση ακόμα της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Και αυτό δεν αφορούσε μόνο την πρωτεύουσα. Και στις αλβανόφωνες περιοχές του Τέτοβο και του Κουμάνοβο οι ελληνικές επιχειρήσεις ήταν παρούσες. Τη δεκαετία κυρίως του 2000, που σε συνδυασμό με την επέκταση των ελληνικών τραπεζών στη βαλκανική ενδοχώρα, είχαν σημείο αναφοράς και διαπιστευτήρια χρηματοδότησης στις τοπικές αγορές. Αλλά και η σκοπιανή οικονομική και κοινωνική ελίτ γύρω από τις ελληνικές επιχειρήσεις, σε μεγάλο βαθμό, περιελισσόταν. Είναι και βιωματική διαπίστωση, καθώς εργαζόμουν στην περιοχή για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το αντίδωρο λοιπόν της οικονομικής διείσδυσης έναντι των Πρεσπών απλώς δεν στέκει. Τόσο γιατί κανείς δεν εμπόδιζε τα όποια ελληνικά κεφάλαια, όταν υπήρχαν, να τοποθετηθούν και να αναπτυχθούν, αλλά και γιατί κανείς γενικά, με το ενδεχόμενο να αποτελούμε τη θλιβερή εξαίρεση, δεν αποτρέπει τις ξένες επενδύσεις, από όπου και αν προέρχονται. Πολύ περισσότερο σήμερα, που και ο ανταγωνισμός είναι έντονος αλλά και η δυνατότητα επενδύσεων από ελληνικής πλευράς έχει συρρικνωθεί, αν όχι εξαφανισθεί.
Για όσους δείχνουν να εκπλήσσονται από την εμμονή των Σκοπιανών να χρησιμοποιούν τον επιθετικό προσδιορισμό «μακεδονικός» και να αναφέρονται στη «Μακεδονία», παραλείποντας και τον προσδιορισμό «Βόρεια», θα ήταν χρήσιμο να διαβάσουν τι έχουν υπογράψει. Το άρθρο 1 δίνει το πάτημα, αν δεν εξασφαλίζει απόλυτα, στις σκοπιανές επιχειρήσεις και τον ιδιωτικό τομέα ανεμπόδιστα να χρησιμοποιούν τους όρους «Μακεδονία» και «μακεδονικός». Είναι αργά για προσχηματικά δάκρυα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η υπόθεση των Σκοπίων είναι χαμένη. Κάθε άλλο μάλιστα. Σε πρώτο και άμεσο επίπεδο, κάθε ατομική και συλλογική δράση στο εξωτερικό –γιατί μεταξύ μας είναι αστείο να πείσουμε για το αυτονόητο– μπορεί να παρουσιάζεται ως μακεδονική – ελληνική. Είναι μοναδική η επίπτωση που θα έχει στο συλλογικό υποσυνείδητο κάθε τρίτης χώρας. Άμεσα και σε βάθος χρόνου. Τον δρόμο δυστυχώς μας τον έδειξε ο Τίτο και όλοι οι «γεφυροποιοί» της προπαγάνδας του.
Αλλά και στα Σκόπια. Η διείσδυση μπορεί και πρέπει να γίνει. Δεν αφορά όμως τις αστειότητες περί οικονομικής κατάκτησης. Αυτό εξάλλου που μας διδάσκει η Ιστορία είναι ότι κανείς κατακτητής δεν είναι αιώνιος. Τις περισσότερες φορές ούτε καν μακροημερεύει.
Η ελληνική παρουσία και διάχυση μπορεί και πρέπει να είναι πάνω από όλα πολιτιστική. Η σπουδαιότερη επένδυση είναι να ανοίξουν ελληνικά σχολεία. Φροντιστήρια για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Το παράδειγμα είναι ο σπουδαίος ιεράρχης και πατριώτης Γερμανός Καραβαγγέλης. Πρωταγωνιστής του Μακεδονικού Αγώνα, μέσα από τη γοητεία της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού μετέτρεψε τους σλαβόφωνους πληθυσμούς της Μακεδονίας σε φλογερούς Έλληνες.
Αντίστοιχη είναι σήμερα η πρόκληση. Και θα είναι επωφελής και για τους βόρειους γείτονές μας. Πολλοί από τους οποίους έχουν ούτως ή άλλως ελληνικές καταβολές. Και μπορούν στο σύνολό τους, μέσα από την ελληνική παιδεία, να πάρουν το διαβατήριο για την Ευρώπη και την πρόοδο. Κατά τα άλλα, τα καραβάνια μπορούν να περιμένουν.
Φωτο: twitter/primeminister