Τρίο el Greco: Οι δύο “Σχολές της Βιέννης” – Έργα Χάυντν, Σούμπερτ, Σκαλκώτα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Παρασκευή 12 Απριλίου, ώρα 20:30 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Έναρξη προπώλησης: Παρασκευή 22 Μαρτίου
Ύστερα από μια δυναμική παρουσία στην ελληνική μουσική σκηνή, το Τρίο el Greco εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Μέγαρο, μετά από πρόσκληση του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, σε ένα πρόγραμμα που επισκέπτεται τις δύο «Σχολές της Βιέννης» και εντάσσεται στο επετειακό Έτος Ν. Σκαλκώτα.
Οι 8 Παραλλαγές του μεγάλου έλληνα συνθέτη και μαθητή του Σαίνμπεργκ, σε ένα παραδοσιακό θέμα για τρίο με πιάνο, έρχονται να συνομιλήσουν με το φολκλορικό Trio Gypsy του Χάυντν. Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας επανερχόμαστε στην πρώτη Σχολή της Βιέννης, με το εμβληματικό, γεμάτο μελωδίες και αρμονική ευρηματικότητα Τρίο σε μι ύφεση μείζονα, έργο 100 του Σούμπερτ.
Τρίο el Greco
Φαίδων Μηλιάδης βιολί
Αλέξης Καραϊσκάκης-Νάστος βιολοντσέλο
Θοδωρής Ιωσηφίδης πιάνο
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΑΥΛΙΑΣ
Joseph Haydn: Trio Gypsy για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο σε σολ μείζονα, αρ. 39 (1795)
Νίκος Σκαλκώτας: 8 Παραλλαγές για τρίο με πιάνο σε παραδοσιακό θέμα (1938)
Διάλειμμα
Franz Schubert: Τρίο για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο σε μι ύφεση μείζονα, έργο 100 (1827)
Το πρόγραμμα προτείνει τρεις συνθέτες που σε ένα ευρύ πλαίσιο συνδέονται με τις λεγόμενες δύο Σχολές της Βιέννης, με την κλασική ο Haydn και ο Schubert, και με την μοντερνιστική-δεύτερη ο Σκαλκώτας.
Το πρώτο μέρος του προγράμματος είναι παράλληλα εστιασμένο σε δύο συνθέτες που επηρεάστηκαν εξίσου από την κλασική και τη λαϊκή παράδοση. Από τη μια μεριά ο Haydn σε αυτό το Τρίο δημιουργεί μια ευκαιρία να εκφράσει την αγάπη του για τις απλές μελωδίες των παραδοσιακών τραγουδιών και της τσιγγάνικης μουσικής. Από την άλλη ο Σκαλκώτας, εκφραστής των ιδανικών της δεύτερης σχολής της Βιέννης που θεμελίωσε ο δάσκαλός του Άρνολντ Σαίνμπεργκ και μιας πιο εγκεφαλικής προσέγγισης της συνθετικής διαδικασίας, εδώ παραλλάσσει με τέτοιους τρόπους γραφής ένα παραδοσιακό ελληνικό θέμα.
Το Τρίο αρ. 39 του Joseph Haydn πρωτοεκδόθηκε στο Λονδίνο το 1795, αλλά σύντομα έγινε ιδιαίτερα αγαπητό και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Τα δύο πρώτα μέρη προετοιμάζουν ουσιαστικά το έδαφος για την κλιμάκωση του φινάλε, που είναι βασισμένο σε έναν παραδοσιακό ουγγρικό χορό και δίνει τον τίτλο στο έργο. Το πρώτο μέρος αποτελείται από παραλλαγές που εναλλάσσουν μείζονες με ελάσσονες τονικότητες, και ως εκ τούτου χαρμόσυνη και θλιμμένη ατμόσφαιρα. Το δεύτερο μέρος, ένα λυρικό αντάτζιο, βασίζεται στην αντιπαράθεση δύο μελωδιών: μιας ιδιαίτερα περίτεχνης και γεμάτης ποικίλματα στο πιάνο, και μιας πιο απλής και τραγουδιστικής στο βιολί. Καταλήγει με τα δύο όργανα να ενώνονται σε μια κοινή γραμμή. Το τρίτο μέρος είναι ένα ροντό με ελκυστικές μελωδίες και δραματικότητα, καθώς και μια εξωτική αύρα, κυρίως χάρη στα τσιγγάνικα χαρακτηριστικά στο μέρος του βιολιού.
Η ιδέα και η δομή των παραλλαγών επιστρέφει και στο έργο του Νίκου Σκαλκώτα. Το πρώτο από τα δύο έργα για τρίο με πιάνο που έγραψε ο συνθέτης είναι μια σειρά από μεταμορφώσεις του γεμάτου ελληνικότητα θέματος σε μια τελείως ιδιότυπη μουσική γλώσσα. Γραμμένο το 1938, ανήκει στη δεύτερη δημιουργική περίοδο του συνθέτη, κατά την οποία εξελίσσει το σύστημα του δωδεκαφθογγισμού που ακολουθεί πιο αυστηρά στην πρώτη περίοδο, σε μια πιο προσωπική του εκδοχή.
Το Τρίο έργο 100 του Franz Schubert ολοκληρώθηκε το 1827, τελευταίο χρόνο της ζωής του, σε μια περίοδο που συνηθίζεται να ταυτίζεται με τη μουσική του ωριμότητα λόγω του πρόωρου θανάτου του, παρά το γεγονός ότι βρισκόταν ακόμα σε νεαρή ηλικία. Πρόκειται για ένα μεγαλειώδες από κάθε άποψη έργο, τόσο λόγω της εκτεταμένης του δομής, όσο και χάρη στην ανεξάντλητη εφευρετικότητα του συνθέτη στη μελωδία και την αρμονία. Έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με άλλα έργα της ίδιας περιόδου, καθώς εδώ ο συνθέτης προτάσσει ως επί το πλείστον μια διάθεση χαρούμενη και ανάλαφρη αντί του σκοτεινού κλίματος το οποίο κυριαρχούσε στα τελευταία χρόνια της δημιουργίας του.
Λίγα λόγια για τους Τρίο el Greco
Το μουσικό σχήμα Τρίο el Greco ιδρύθηκε στην Αθήνα το 2016 από τους Φαίδωνα Μηλιάδη (βιολί), Αλέξη Καραϊσκάκη-Νάστο (τσέλο) και Θοδωρή Ιωσηφίδη (πιάνο). Με εμφανίσεις σε αίθουσες συναυλιών όπως το Φουαγιέ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, το Τρίτο πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, τη νέα αίθουσα του Ωδείου Αθηνών, την αίθουσα “Φίλιππος Νάκας” αλλά και σε εναλλακτικούς χώρους, όπως το Θέατρο Πόρτα και το Θέατρο Σφενδόνη στην Αθήνα καθώς και με τη συνειδητή ενεργή παρουσία του στην ελληνική περιφέρεια (σειρά συναυλιών στη Θεσσαλονίκη, την Καβάλα, τη Σαντορίνη, τη Σάμο και την Πάτρα), το Τρίο el Greco εμφανίζεται ως ένα από τα πιο ενεργά σχήματα μουσικής δωματίου της χώρας. Ο στόχος για μια ιστορικά ενημερωμένη ερμηνεία οδήγησε το Τρίο el Greco να ασχοληθεί εις βάθος με το πρώιμο έργο του Μπετόβεν και να ερμηνεύσει στο σύνολό του το έργο 1 του συνθέτη. Με αφορμή αυτή την εμφάνιση γράφτηκε για το σύνολο στο περιοδικό Οδός Πανός: “Η ερμηνεία τους ξεδίπλωσε τον αρμονικό πλούτο των έργων και ανέδειξε τους μουσικούς διαλόγους με ελεγχόμενη ένταση και διάφανο ήχο. Η ομοιογένεια του ήχου, που δεν είναι δεδομένη στα σύνολα μουσικής δωματίου, αποτελεί για το Τρίο el Greco μια κατάκτηση.”
♦
Φαίδων Μηλιάδης, βιολί
Γνώρισε το βιολί με τον Κώστα Βοζίκη και την Irina Dragneva στο Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης. Συνέχισε τις σπουδές του στο Royal College of Music και έκανε μεταπτυχιακά στο Koninklijk Conservatorium Brussel με τους Adrian Levine και Kati Sebestyén, με υποτροφία του ΙΚΥ. Κατά τη διαμονή του στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες ασχολήθηκε κυρίως με τη μουσική δωματίου, δίνοντας πληθώρα συναυλιών και συμμετέχοντας σε πολλά φεστιβάλ ανά την Ευρώπη (Bozar, Purcell room, Gent opera studio κ.α.), ενώ παράλληλα υπήρξε μέλος της Ορχήστρας Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το 2014 δραστηριοποιείται στην Αθήνα και οι συνεργασίες του με σημαντικούς καλλιτέχνες και ensembles εκτείνονται από το χώρο της παλαιάς μουσικής μέχρι την avant-garde μουσική σκηνή. Διετέλεσε κορυφαίος στα πρώτα βιολιά της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ενώ από το 2017 είναι μέλος της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Είναι ιδρυτικό μέλος του Τρίο el Greco.
♦
Αλέξης Καραϊσκάκης-Νάστος, βιολοντσέλο
Από τους πιο δυναμικούς και ενθουσιώδεις βιολοντσελίστες μιας νέας γενιάς Ελλήνων μουσικών, παίζει με την ίδια άνεση και ενθουσιασμό τόσο μοντέρνο όσο και μπαρόκ τσέλο, με το ρεπερτόριό του να εκτείνεται από την πρώιμη μπαρόκ μέχρι και τη σύγχρονη μουσική δημιουργία του 20ού και 21ου αιώνα. Η ενεργός δράση του στη μουσική δωματίου και ως σολίστ περιλαμβάνει εμφανίσεις σε σημαντικούς χώρους συναυλιών της Ελλάδας και της Ευρώπης (Μ.Μ. Αθηνών, Μ.Μ. Θεσσαλονίκης, Pavillon Musical de la Comtesse du Barry μεταξύ άλλων). Από το 2014 συμπράττει με την ορχήστρα Καμεράτα-Armonia Atenea και από το 2016 με το KYKLOS Ensemble. Το 2017 έκανε το ντεμπούτο του στην Αμερική ερμηνεύοντας τις παραλλαγές σε ένα ροκοκό θέμα του Τσαϊκόφσκι. Είναι ιδρυτικό μέλος του Τρίο el Greco και από το 2018 καλλιτεχνικός διευθυντής του διεθνούς μουσικού φεστιβάλ Σάμου του ιδρύματος Schwarz. Διδάσκει βιολοντσέλο και μουσική δωματίου στο Ωδείο Φίλιππος Νάκας. Η καλλιτεχνική παρουσία του στην Ελλάδα τού χάρισε τη βράβευση του «καλύτερου πρωτοεμφανιζόμενου καλλιτέχνη της χρονιάς» από την Ένωση Κριτικών Θέατρου και Μουσικής το 2011.
Απέσπασε δύο πρώτα βραβεία στους Πανελλήνιους Καλλιτεχνικούς αγώνες Βιολοντσέλου του Υπουργείου Παιδείας στην α’ και β’ κατηγορία. Το 2003 έκανε το ντεμπούτο του ως σολίστ με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων στο πλαίσιο της σειράς συναυλιών Μουσικά Σύνολα – Νέοι Σολίστ. Σπούδασε στο Conservatoire National de Région de Boulogne-Billancourt στο Παρίσι αποφοιτώντας με άριστα και δύο πρώτα βραβεία (Μουσικής δωματίου και Βιολοντσέλου). Και στην Hochschule der Künste της Ζυρίχης, αποσπώντας πτυχία BA και MA. Καθηγητές του ήταν οι Xavier Gagnepain, Raphaël Chrétien και Roel Dieltiens στο βιολοντσέλο και η Hortense Cartier-Bresson στη μουσική δωματίου. Έχει παρακολουθήσει ενεργά σεμινάρια με τους Anner Bylsma, Philippe Müller, Jérôme Pernoo.
♦
Θοδωρής Ιωσηφίδης, πιάνο
Αποφοίτησε το 2004 από το Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης- Δίπλωμα Πιάνου με Άριστα παμψηφεί και Α’ βραβείο. Συνέχισε τις σπουδές του στο Trinity College of Music του Λονδίνου, όπου ολοκλήρωσε το Bachelor in Music Performance με την ανώτατη διάκριση (BMus, First Class Honours). Είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων με διακρίσεις ως υπότροφος της Βασιλικής Ακαδημίας της Σκωτίας στη Γλασκώβη, στην οποία εργάστηκε και ως συνοδός κλασικού τραγουδιού. Στη διάρκεια των σπουδών του μελέτησε κοντά στους Yonty Solomon, Philip Fowke και Jonathan Plowright.
Συνεργάζεται τακτικά με συνθέτες, του έχουν αφιερωθεί έργα και έχει πραγματοποιήσει πολλές πρώτες εκτελέσεις. Έχει εμφανιστεί μεταξύ άλλων στο St.Martin-in-the-fields στο Λονδίνο, στο City Halls της Γλασκώβης, στο Edinburgh Festival Centre, στον Καθεδρικό Ναό του Knighton στην Ουαλία, στο Ωδείο Αθηνών. Έχει διευθύνει από το πιάνο τις όπερες “Ωραία Ελένη” του J. Offenbach στο θέατρο Olvio και “Διδώ και Αινείας” του H. Purcell στο θέατρο Βικτώρια. Έχει συνεργαστεί με τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση σε εκπαιδευτικά προγράμματα και στο Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων του 2016, με το Φεστιβάλ Αθηνών στην πρεμιέρα της όπερας του Κορνήλιου Σελαμσή “Λεόντιος και Λένα”, καθώς και με την ομάδα The Medium Project στην όπερα “Trouble in Tahiti” του L. Bernstein στο θέατρο Σημείο. Από το 2016 είναι ιδρυτικό μέλος του Τρίο el Greco.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Τιμές εισιτηρίων: €15 – €10, € 7 μαθητές, φοιτητές
Έναρξη προπώλησης: Παρασκευή 22 Μαρτίου | www.megaron.gr
Τ. 210 7282 333
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Λεωφ. Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη
11521, Αθήνα
