Με την αναθεώρηση του Συντάγματος, τέλος στον εκβιασμό πρόωρων εκλογών
-Με την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας
Η αποσύνδεση της ανάδειξης του Προέδρου της Δημοκρατίας από τις εθνικές εκλογές ήταν αναμφίβολα η κορυφαία στιγμή της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος.
Η τροποποίηση του σχετικού άρθρου (32) εγκρίθηκε από την Ολομέλεια του Κοινοβουλίου με πλειοψηφία 224 ψήφων (έναντι 221 στην προηγούμενη ψηφοφορία). «Όχι» ψήφισαν 47 βουλευτές και ένας δήλωσε «παρών». Ταυτόχρονα, εγκρίθηκε με 175 ψήφους η τροποποίηση της ερμηνευτικής δήλωσης του άρθρου 86 περί ευθύνης υπουργών, με συνέπεια η ασυλία να περιορίζεται πλέον στα αμιγώς υπουργικά καθήκοντα και πράξεις. Οριακά (με 156 ψήφους) πέρασε η αλλαγή του άρθρου 3 περί ουδετερόθρησκου κράτους, που επί της ουσίας το αποσυνδέει από το επίσημο θρήσκευμα της χώρας, που είναι η Ορθοδοξία.
Η τροποποίηση του άρθρου 32 αλλάζει τα δεδομένα στο πολιτικό σκηνικό της χώρας καθώς, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε μέχρι σήμερα, η αδυναμία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας δεν θα οδηγεί πλέον σε διάλυση της Βουλής και πρόωρες εκλογές. (Κάτι που συνέβη το 2014 με την κυβέρνηση Σαμαρά.) Που σημαίνει ότι η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επικείμενες εθνικές εκλογές και όλες οι επόμενες θα έχουν μια καθαρή τετραετία, χωρίς τον κίνδυνο της πτώσης και της εκ νέου προκήρυξης εκλογών. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε αισθήματα ανακούφισης στην πλευρά της Νέας Δημοκρατίας, καθώς με βάση τα έως τώρα δεδομένα φαίνεται ότι θα είναι η νικήτρια των εθνικών εκλογών και δεν θα έχει να αντιμετωπίσει τον σκόπελο της προεδρικής εκλογής στις αρχές του 2020.
Η προσπάθεια του Αλ. Τσίπρα να οδηγήσει σε πολιτικό αδιέξοδο τον Κυρ. Μητσοτάκη απέβη άκαρπη και σε βάρος του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης. Από τη στιγμή, μάλιστα, που η τροποποίηση του άρθρου 32 εγκρίθηκε με πάνω από 180 ψήφους, δίνει τη δυνατότητα στην επόμενη κυβέρνηση με 151 ψήφους να προβεί στην αναθεώρηση των επιμέρους διατάξεων. Υπό αυτή την έννοια, στην επόμενη Βουλή –είτε ως αυτοδύναμη είτε σε συνεργασία με άλλο κόμμα– θα μπορέσει να προωθήσει το δικό της σχέδιο για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Σχέδιο το οποίο προβλέπει τρεις ψηφοφορίες στη Βουλή, τις δύο πρώτες με αυξημένη πλειοψηφία (180 ψήφων) και την τρίτη με απλή πλειοψηφία (151 ψήφων). Από την άλλη πλευρά, το σχέδιο της κυβέρνησης προέβλεπε, αφού διαπιστωθεί αδυναμία της Βουλής, τον νέο Πρόεδρο να τον εκλέγει ο ελληνικός λαός.
Η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε –όπως προαναφέραμε– και την τροποποίηση του άρθρου 3 για τη θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους με 156 ψήφους, ενώ 101 ψήφισαν «όχι» και 15 δήλωσαν «παρών». Η κατοχύρωση του πολιτικού όρκου (άρθρο 13) συγκέντρωσε 154 «ναι», 101 «όχι» και 19 «παρών», ενώ η υποχρέωση κύρωσης με δημοψήφισμα διεθνών συνθηκών που προβλέπουν μεταβίβαση κυριαρχικών δικαιωμάτων του κράτους (άρθρο 28) πήρε 154 «ναι» και 118 «όχι». Ο περιορισμός της βουλευτικής ασυλίας αποκλειστικά στα αδικήματα που σχετίζονται με τη βουλευτική ιδιότητα (άρθρο 62) συγκέντρωσε 237 «ναι» και 34 «όχι». Ο περιορισμός των προνομιακών ρυθμίσεων περί ευθύνης υπουργών, ιδίως μέσω της κατάργησης της αποσβεστικής προθεσμίας (σ.σ. παραγραφή) και της δυνατότητας αναστολής της δίωξης (άρθρο 86), πήρε 255 «ναι» και 17 «όχι». Η τροποποίηση του άρθρου 101Α, προς την κατεύθυνση του περιορισμού της δυνατότητας ίδρυσης Ανεξάρτητων Αρχών, της διευκόλυνσης της επιλογής των μελών τους και της ενίσχυσης του κοινοβουλευτικού ελέγχου τους, συγκέντρωσε 232 «ναι», 36 «όχι» και 4 «παρών».
Ναι από τη ΝΔ στην αναθεώρηση
Μπορεί κατά τη διάρκεια της ψήφισης των συνταγματικών αλλαγών η ΝΔ να άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ξεκινήσει νέα διαδικασία εάν έρθει στην κυβέρνηση αλλά πλέον όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν πως θα ολοκληρώσει την «κουτσή» αναθεώρηση όπως την χαρακτηρίζουν στην Πειραιώς.
Το βασικό ζήτημα που γέρνει την πλάστιγγα σε αυτή την απόφαση είναι η απλή αναλογική. Αν η διαδικασία ξεκινήσει από την αρχή στην επόμενη Βουλή τότε θα ολοκληρωνόταν η αναθεώρηση του Συντάγματος στην μεθεπόμενη που είναι πιθανό να προκύψει από απλή αναλογική. Σε αυτό το ενδεχόμενο υπάρχει μεγάλος κίνδυνος όμως να μην προχωρούσε οπότε η συνταγματική αναθεώρηση δεν θα καθυστερούσε 8 χρόνια αλλά πολύ περισσότερα.
Στο πλαίσιο αυτό, όσα άρθρα δεν κρίθηκαν αναθεωρητέα και η ΝΔ επιθυμούσε διακαώς να αλλάξουν όπως το άρθρο 16 που αφορά την παιδεία και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, γαλάζια στελέχη υποστηρίζουν πως θα κάνουν ότι μπορούν για να τα τροποποιήσουν. Για παράδειγμα θα ενθαρρύνουν τα δημόσια πανεπιστήμια να συνεργαστούν με ιδρύματα του εξωτερικού ή τα κολέγια με ελληνικά πανεπιστήμια υπό αυστηρό έλεγχο βέβαια. Στόχος της ΝΔ είναι να σταματήσει η φυγή νέων παιδιών στο εξωτερικό και η οικονομική αιμορραγία.