Πορτοκάλι: Το δώρο του Θεού
Το πορτοκάλι φημίζεται κυρίως για την βιταμίνη C άλλα περιέχει τόσα άλλα συστατικά που θα λέγαμε ότι δεν είναι ένα απλό φρούτο αλλά ένα πολύτιμο φάρμακο και ισχυρό σύμμαχο για την πρόληψη ασθενειών όπως ο καρκίνος, οι καρδιοπάθειες, τα εγκεφαλικά αλλά και η παχυσαρκία. Συστατικά όπως η θειαμίνη, το φυλλικό οξύ και το κάλιο προσδίδουν μια διαφορετική ποιότητα ζωής.
Διαβάστε μερικά από τα οφέλη του πορτοκαλιού και… σίγουρα θα το προτιμήσετε.
1. Τα πορτοκάλια, χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη C, ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού και προφυλάσσουν από ιώσεις, συμβάλλοντας στην καλή λειτουργία των λευκών αιμοσφαιρίων, ρόλος των οποίων είναι να αντιμετωπίζουν τους ιούς.
2. Η κατανάλωση πορτοκαλιών ρυθμίζει την πίεση -αντίθετα με τη λανθασμένη αντίληψη ότι την ανεβάζει-, αφού τα πορτοκάλια είναι πλούσια σε κάλιο και φτωχά σε νάτριο.
3. Τα πορτοκάλια δεν περιέχουν καθόλου χοληστερόλη και ταυτόχρονα έχουν την ικανότητα να μειώνουν τα επίπεδα της «κακής» (LDL) χοληστερόλης στο αίμα.
4. Σύμφωνα με νέα μελέτη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, η καθημερινή κατανάλωση ενός ποτηριού χυμό πορτοκάλι μειώνει αισθητά τον κίνδυνο άνοιας, χάρη στα αντιοξειδωτικά που περιέχει.
5. Τα πορτοκάλια όταν τρώγονται συνδυαστικά με τροφές που έχουν σίδηρο, ενισχύουν την απορρόφηση σιδήρου από από τον οργανισμό.
6. Αν καπνίζετε, έχετε έναν λόγο παραπάνω να καταναλώνετε πορτοκάλια, αφού η νικοτίνη καταστρέφει την πολύτιμη για τον οργανισμό μας, βιταμίνη C, στην οποία είναι πλούσια τα πορτοκάλια.
7. Το πορτοκάλι έχει λίγες θερμίδες, συγκεκριμένα 47 θερμίδες ανά πορτοκάλι, και περιέχει πολλές φυτικές ίνες, οι οποίες μας κρατούν χορτάτους για περισσότερη ώρα και κατ’ επέκταση μας κάνουν να τρώμε λιγότερο.
8. Η συστηματική κατανάλωση πορτοκαλιών μπορεί να προστατεύσει από την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας των ματιών, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα. Η έρευνα έδειξε ότι οι άνθρωποι που έτρωγαν τουλάχιστον ένα πορτοκάλι σε καθημερινή βάση μείωσαν κατά 60% τον κίνδυνο ανάπτυξης εκφύλισης της ωχράς κηλίδας του ματιού.
9. Ο χυμός πορτοκαλιού μπορεί να αποτρέψει τον σχηματισμό πετρών στα νεφρά.
10. Είναι ευεργετικό σε όλες τις βρογχικές και ασθματικές παθήσεις, καθώς και στις περιπτώσεις αδυναμίας, και θεωρείται τονωτικό για την καρδιά και διεγερτικό για την κυκλοφορία.
11. Τα πορτοκάλια μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για καλλυντικούς σκοπούς χαρίζοντας λαμπερό δέρμα και καταπολεμώντας πανάδες και δυσχρωμίες του δέρματος.
Σύμφωνα με το μύθο, όπως τον δημοσίευσε η ιστοσελίδα argolikivivliothiki.gr, ο βασιλιάς της Τίρυνθας Ευρυσθέας έδωσε εντολή στον Ηρακλή να του φέρει τα μήλα των Εσπερίδων. Τα δέντρα αυτά φύτρωναν στον κήπο των θεών και ήταν δώρο της Γαίας στην Ήρα, για το γάμο της με τον Δία. Ίσως γι’ αυτό το πορτοκάλι θεωρείται σύμβολο της γονιμότητας και της ευτυχισμένης συζυγικής ζωής.
Για να τα προστατέψει, η Ήρα ανέθεσε τη φύλαξή τους στις νύμφες Εσπερίδες και στον ακοίμητο δράκο Λάδωνα, ένα φοβερό φίδι με εκατό κεφάλια. Μετά από πολλές περιπέτειες ο Ηρακλής κατάφερε να πάρει τρεις χρυσούς καρπούς και να τους φέρει στον Ευρυσθέα, ο οποίος δεν θέλησε να τους κρατήσει και τους έδωσε στον Ηρακλή. Αυτός τους δώρισε στην θεά Αθηνά κι αυτή τους επέστρεψε στον κήπο των θεών, αφού η κλοπή τους ήταν ανίερη και βέβηλη πράξη. Από τα μυθολογικά μήλα των εσπερίδων προέρχεται και ο γενικός χαρακτηρισμός κατηγορίας φρούτων που ονομάζονται εσπεριδοειδή.
Αν και δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο, δεν παύει να είναι μια πολύ ωραία ιστορία.
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ
Ο πρώτος καρπός που εμφανίστηκε στην Ευρώπη ήταν η κιτριά (citrus medica). Το κίτρο του οποίου η καλλιέργεια επεκτάθηκε στην Εγγύς Ανατολή και στην Ευρώπη μετά τις περσικές κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το κίτρο ήταν γνωστό στους Έλληνες και τους Ρωμαίους.
Ο μεν Θεόφραστος περιγράφει με ακρίβεια τον καρπό ενώ ο ιατροφιλόσοφος και βοτανολόγος Διοσκουρίδης τα αναφέρει ως «περσικά μήλα».
Η πορτοκαλιά (κιτρέα η σινική, citrus sinensis) εισήχθη από την Κίνα ή κατά μία άλλη εκδοχή από την Ινδία και διαδόθηκε από τους Πορτογάλους το 10ο αιώνα. Από το όνομα της χώρας τους πήρε και το όνομα του το νέο φρούτο.
Ελληνικά: πορτοκάλι.
Βουλγαρικά: πορtokan, πορtokal.
Ρουμανικά: portocala.
Περσικά: porteghal.
Αντίθετα στις Αγγλοσαξωνικές γλώσσες το όνομα του φρούτου αυτού προέρχεται από παραφθορά της σανσκριτικής λέξης maranga (orange) που σημαίνει ευώδες.
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
Υπάρχουν 160 περίπου ποικιλίες πορτοκαλιάς. Οι πιο σημαντικές που καλλιεργούνται στην Ελλάδα είναι:
Άρτας: Οι καρποί της ποικιλίας αυτής είναι σφαιρικοί, έχουν λεπτό περικάρπιο, υπόξινη γεύση και είναι εξαιρετικά αρωματικοί. Η ωρίμανση τους γίνεται κατά τον Ιανουάριο.
Βαλέντσια: Ξενική ποικιλία που ωριμάζει από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο και έτσι επιτρέπει στους παραγωγούς να εφοδιάζουν την αγορά με πορτοκάλια και τους καλοκαιρινούς μήνες. Η ποικιλία αυτή είναι ιδιαίτερα ανθεκτική και προσαρμόζεται εύκολα σε πολλούς τύπους εδαφών, δίνει δε εύγευστα πορτοκάλια πολύ καλής ποιότητας.
Μέρλιν: Γνωστή ποικιλία με πολύ εύγευστους καρπούς και χυμώδεις, καλλιεργείται σε πολλές περιοχές του κόσμου. Αναγνωρίζονται εύκολα διότι στην αντίθετη άκρη από το κοτσάνι έχουν μια εσοχή σαν αφαλό.
Σαγκουίνι: Λέγεται και αιματόσαρκος ποικιλία, εξαιτίας της κόκκινης σάρκας των καρπών της. Είναι ξενικής προέλευσης. Πολύ εύγευστοι και χυμώδεις καρποί δίνουν χυμούς πλούσιους σε βιταμίνες.
Σουλτανί του Φόδελε: Δίνει μεγάλους ωοειδείς καρπούς με φλούδα που αφαιρείται εύκολα, πολύ νόστιμη σάρκα με πλούσιο χυμό.
Χίου: Δίνει μικρούς καρπούς και ωριμάζει από τα μέσα Νοεμβρίου. Ο καρπός της έχει πολλά σπόρια, δίνει λίγο χυμό και είναι εξαιρετικά ανθεκτικός στη μεταφορά.
Την ποικιλία Ουάσιγκτον Νάβελ (Washington Navel) ή ομφαλοφόρο της Ουάσιγκτον έφερε από την Καλιφόρνια στην Ελλάδα το 1925 ο Άγγλος βοτανολόγος Σίδνεϋ Μέρλιν (Sidney Louis Waller Merlin). Καλλιεργήθηκε συστηματικά για πρώτη φορά και σε εμπορική κλίμακα στην Κέρκυρα, από τον ίδιο από τον οποίο και πήρε το όνομα της (ποικιλία Μέρλιν). Εκτός από την πορτοκαλιές εισήγαγε και τα μικρά Ιαπωνικά πορτοκαλάκια Κουμ- Κουάτ που ευδοκιμούν και καλλιεργούνται από τότε μόνο στην Κέρκυρα.
Χαρακτηριστικά
Η πορτοκαλιά δεν αντέχει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, το πολύ μέχρι και 4 βαθμούς υπό το μηδέν. Για τον λόγο αυτό καλλιεργείται σε τροπικές, υποτροπικές και εύκρατες περιοχές με ήπιο χειμώνα. Είναι μικρό δέντρο που φτάνει σε ύψος τα 8 μέτρα και σπάνια τα ξεπερνά. Ο κορμός της είναι λείος και ίσιος, οι ρίζες της πλούσιες , θυσανωτές που δεν φτάνουν όμως σε μεγάλο βάθος.
Τα κλαδιά της πορτοκαλιάς σχηματίζουν γωνίες και απλώνουν, είναι κυλινδρικά και έχουν ελαστικότητα έτσι μπορούν να αντέχουν αρκετά μεγάλο βάρος καρπών αν και λυγίζουν. Τα φύλλα της είναι μετρίου μεγέθους, πλατιά, λεία, στιλπνά και φέρουν μίσχους με πτερύγια. Κατά το μήνα Απρίλιο κάποια από τα παλιά φύλλα πέφτουν και αντικαθίστανται από καινούργια. Τα άνθη της είναι λευκά, αρκετά μεγάλα και εύοσμα, βγαίνουν δε την άνοιξη μεμονωμένα από τους βλαστούς. Λίγο αργότερα από τους οφθαλμούς των φύλλων βγαίνουν νέοι βλαστοί που ανθοφορούν κατά ομάδες. Από τα άνθη αυτά δένονται καρποί σε μικρό ποσοστό ενώ τα περισσότερα πέφτουν. Όταν από τα 10 άνθη δέσει 1 καρπός τότε η καρποφορία του δέντρου κρίνεται πολύ ικανοποιητική.
Καλλιέργεια
Η πορτοκαλιά ανθίζει μία φορά το χρόνο και η ανθοφορία της κρατάει 5-7 εβδομάδες. Ο καρπός της πορτοκαλιάς είναι το πορτοκάλι ή εσπερίδιο. Το δέντρο ευδοκιμεί σε μεγάλη ποικιλία εδαφών, όμως προτιμά τα αμμοπηλώδη εδάφη. Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με εμβολιασμό, συνήθως δέντρων που αναπτύσσονται από σπορά καλής ποιότητας πορτοκαλιών. Χρησιμοποιούνται επίσης δέντρα νεραντζιάς και μανταρινιάς.
Οι πορτοκαλιές δίνουν καλή καρποφορία για 80 περίπου χρόνια, ενώ υπάρχουν και δέντρα που καρποφορούν και μετά από 100 ή περισσότερα χρόνια. Οι πρώιμες ποικιλίες ωριμάζουν τους καρπούς τους από το μήνα Οκτώβριο ενώ οι όψιμες τους καλοκαιρινούς μήνες.
Πηγή: wikipedia.org
