Μάκης Κουρής: Κυβέρνηση ανοχής: Νόμιμο είναι, ηθικό είναι;
-Να κυβερνά η μειοψηφία;
Και ξαφνικά, μπήκε στο τραπέζι από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο το θέμα της κυβέρνησης ανοχής. Είπε, δηλαδή, ότι αν η κυβέρνηση χάσει τη δεδηλωμένη, την πλειοψηφία των 151 βουλευτών, από τη στιγμή που ο συνεταίρος Πάνος Καμμένος, πρόεδρος των ΑΝΕΛ, θα αποχωρήσει από τον κυβερνητικό συνασπισμό λόγω της διαφωνίας του με τη Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία έχει δηλώσει ότι θα καταψηφίσει, μπορεί να παραμείνει στην εξουσία ως κυβέρνηση ανοχής, ακόμη κι αν η αξιωματική αντιπολίτευση, η ΝΔ, καταθέσει πρόταση δυσπιστίας.
Τη δυνατότητα αυτή τη δίνει το άρθρο 84 του μεταπολιτευτικού Συντάγματος, που ψηφίσθηκε το 1975 και αναθεωρήθηκε το 2008. Στην παράγραφο 6 του άρθρου 84 αναφέρονται τα εξής: «Πρόταση δυσπιστίας γίνεται δεκτή μόνο αν εγκριθεί από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών». Σύμφωνα με συνταγματολόγους, η πρόταση δυσπιστίας για να γίνει δεκτή πρέπει να ψηφιστεί από την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων, και συγκεκριμένα από 120 το λιγότερο.
Αν, π.χ., η πρόταση δυσπιστίας πάρει 119 ψήφους, απορρίπτεται. Για να οδηγήσει μια πρόταση δυσπιστίας σε παραίτηση της κυβέρνησης, πρέπει να πάρει 151 ψήφους σε περίπτωση απαρτίας των βουλευτών την ώρα της ψηφοφορίας.
Μέχρι σήμερα η μοναδική περίπτωση που συζητήθηκε η παραμονή μιας κυβέρνησης ήταν τον Σεπτέμβριο του 1993 με την κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη. Όταν ο Αντώνης Σαμαράς αποχώρησε από τη ΝΔ (στη συνέχεια ίδρυσε την Πολιτική Άνοιξη), παίρνοντας μαζί του τρεις βουλευτές (Στεφανόπουλος, Κλείτος, Συμπιλίδης), ο Μητσοτάκης έμεινε με 149 βουλευτές και έχασε την πλειοψηφία των 151 εδρών.
Τότε, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, είχε αποφασίσει να παραιτηθεί, όπως και έγινε, αν και ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε τη θέση ότι μπορούσε να συνεχίσει, από τη στιγμή που δεν έβγαιναν τα κουκιά για να ευδοκιμήσει πρόταση δυσπιστίας. Ο Μητσοτάκης, όμως, επέμεινε στην απόφασή του και παραιτήθηκε, εκτιμώντας ότι θα πήγαινε σε εκλογές και θα τις κέρδιζε πανηγυρικά, αλλά νικητής και τροπαιούχος αναδείχθηκε ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος άνοιξε τα χαρτιά του πρωθυπουργού και αποκάλυψε τις προθέσεις του. Ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει αποφασίσει να παραμείνει στην εξουσία και ως «κυβέρνηση μειοψηφίας».
Σύμφωνα με τον συνταγματικό νομοθέτη, αυτό είναι νόμιμο, για ένα μικρό χρονικό διάστημα, με το σκεπτικό να μη μείνει η χώρα ακυβέρνητη αν προκύψουν κάποιες ακραίες καταστάσεις. Σε μια τέτοια περίπτωση, όμως, ο πρωθυπουργός θα έχει… δεμένα τα χέρια του, από τη στιγμή που δεν θα έχει 151 ψήφους στην… τσέπη του.
Τύποις, είναι νόμιμο.
Είναι, όμως, ηθικό να κυβερνάς χωρίς να έχεις την πλειοψηφία του ελληνικού λαού;