Π. Αδαμίδης: Χειμάρρα εν κινδύνω
Του
ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΑΔΑΜΙΔΗ
Δικηγόρου, LL.M (Harvard’ 95), ΔΝ, αν. Καθηγητή
Κοινοτικού Δικαίου, Προμηθειών και Διεθνών Σχέσεων
στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων
Η σύγχρονη ελληνική ιστορία είναι ένα σπιράλ χαμένων ευκαιριών όσον αφορά τα κρίσιμα διακυβεύματα. Μεταξύ αυτών η προστασία των ελληνικών μειονοτήτων που διαβιούσαν και διαβιούν εκτός των συνόρων της ελληνικής επικράτειας. Του οικουμενικού δηλαδή Ελληνισμού, που αρχικά ως τρόπο σκέψης, δράσης και προόδου οραματίστηκαν ο Ρήγας και ο Ίωνας Δραγούμης. Που, όμως, το Ελληνικό κράτος, σε κάθε έκφανση και εκδοχή του, εκ των πραγμάτων περιόρισε. Και σε πλείστες όσες περιπτώσεις εξέθεσε, εγκατέλειψε και απέτυχε να πράξει τα αυτονόητα για τα θεμελιώδη δικαιώματα αυτών που από επιλογή δήλωναν και δηλώνουν Έλληνες.
Το προηγούμενο των ακμαζουσών ελληνικών κοινοτήτων της Βαλκανικής, ιδιαίτερα της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, είναι μια διδακτική εμπειρία. Σε ηπιότερη βέβαια εκδοχή. Ο διωγμός των ελληνικών κοινοτήτων του Πόντου και της Μικράς Ασίας, με την τρισχιλιετή παρουσία, είναι μια ανείπωτη καταστροφή. Η περιθωριοποίηση των Ελλήνων σε Μοναστήρι και Κρούσοβο χρειάζεται, δεδομένης και της ιστορικής συγκυρίας, ειδική μελέτη και διαχείριση. Οδυνηρά ωστόσο είναι τα συμπεράσματα από τον σταδιακό, «εν καιρώ ειρήνης», αφελληνισμό της Πόλης, της Ίμβρου και της Τενέδου.
Ειδικά όσον αφορά τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά, η αυτονομία των οποίων είχε ρητά συμφωνηθεί, οι ομοιότητες με τις σημερινές εξελίξεις στη Χειμάρρα είναι ανατριχιαστικές. Αναγκαστικές απαλλοτριώσεις σε εξευτελιστικές τιμές, που καθιστούσαν αδύνατη την παραμονή και διαβίωση του ελληνικού πληθυσμού. Ένα γρόσι το στρέμμα και «διαβατήριο» εξόδου από τις πατρογονικές εστίες. Κοντά σε αυτά η ζωή των Ελλήνων, πέρα από αδύνατη, έγινε και αφόρητη με το σατανικό και πρόστυχο εφεύρημα των ανοιχτών φυλακών για βαρυποινίτες. Βιασμοί, ληστείες και δολοφονίες και το έγκλημα είχε συντελεστεί. Με μια Ελλάδα που ακόμα έγλειφε τις πληγές της και αναζητούσε περπατησιά μέσα στις συμπληγάδες του Ψυχρού Πολέμου.
Στη Χειμάρρα σήμερα το δράμα κορυφώνεται. Στην ατίθαση και προνομιακή αυτή περιοχή, που χτυπά η καρδιά του Ελληνισμού, μεθοδευμένα συντελείται η περιθωριοποίησή του. Συνοπτικά, με δύο κινήσεις, πραγματοποιείται η καταλήστευση της περιουσίας του. Με νόμο του αλβανικού κράτους προβλέπεται η αναγκαστική απαλλοτρίωση της περιουσίας των Χειμαρριωτών, σε εξευτελιστικές και υποπολλαπλάσιες της πραγματικής τους αξίας τιμές. Απαλλοτρίωση που, σε παγκόσμια πρωτοτυπία, μπορεί να γίνει ακόμα και υπέρ ιδιωτών επενδυτών. Και για να περιοριστεί το αντικείμενο των απαλλοτριώσεων, με όσες διαδικασίες αυτό συνεπάγεται, το επίσημο αλβανικό κράτος αρνείται να αναγνωρίσει και να χορηγήσει τίτλους ιδιοκτησίας στους Χειμαρριώτες. Άρνηση που αφορά τις περιουσίες τους, που από πάππου προς πάππου κατέχουν και που το καθεστώς Χότζα, αυθαίρετα και παράνομα, είχε περιλάβει στις απίθανες κομμουνιστικές κολεκτίβες.
Η αντίδραση του ελληνικού πολιτικού κόσμου πρέπει να είναι ομόθυμη, συντονισμένη και συγκεκριμένη. Στα θετικά καταγράφεται η δήλωση Τσίπρα για σεβασμό των δικαιωμάτων της μειονότητας, ως όρο για την πρόοδο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Αλβανία. Δεν αρκεί. Σημαντική η εξαγγελία του Κυριάκου Μητσοτάκη, ότι το θέμα της μειονότητας και ειδικά της Χειμάρρας αποτελεί προτεραιότητα. Χωρίς αναγωγές και υποθέσεις το φέρνει στο κέντρο της κουβέντας. Απαιτείται άμεσα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να τεθεί προ των ευθυνών της.
Το δικαίωμα στην περιουσία, πέραν όλων των άλλων, είναι θεμελιώδες. Και βρίσκεται στον σκληρό πυρήνα των δικαιικών αξιών, πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση και λειτουργεί ο Δυτικός Κόσμος. Άμεσα πρέπει να ζητηθεί η αναστολή κάθε ενταξιακής διαπραγμάτευσης και να παγώσουν τα κονδύλια που διατίθενται για την προπαρασκευή της Αλβανίας. Θα ήταν επίσης χρήσιμο να διερευνηθεί ποιοι είναι οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές και οι πηγές των κεφαλαίων τους. Η διεθνής αστυνομική και δικαστική συνδρομή θα έχουν πεδίο δόξης λαμπρό.
Το συντελούμενο έγκλημα στη Χειμάρρα είναι πρόκληση αξιοπρέπειας για το ελληνικό κράτος και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Πέρα από την προσδοκία της ευαισθητοποίησης των διεθνών οργανισμών και υπηρεσιών, είναι ανάγκη να αναλάβουμε πρωτοβουλίες και να προβούμε σε δράσεις. Τα «ασημικά» του Ελληνισμού εξαντλούνται. Σήμερα είναι η Χειμάρρα. Αύριο τι; Τώρα, γιατί είναι ήδη αργά.