Ν. Στραβελάκης: Τι μας μαθαίνουν τα «κίτρινα γιλέκα»…

Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Την ώρα που λέγαμε ότι δεν γίνεται τίποτα στην Ευρώπη-«φρούριο», που πνίγει πολιτικούς πρόσφυγες, τρέμει μπρος στην επελαύνουσα Ακροδεξιά και το καλύτερο που έχει να δώσει είναι κάποιο ξεροκόμματο συμπόνιας σε προϋπολογισμούς λιτότητας, όπως αυτός του κ. Τσίπρα για το 2019, ήρθε το Παρίσι και τα έφερε όλα τούμπα.

Τα «κίτρινα γιλέκα», που κυριαρχούν στην επικαιρότητα, είναι ένα «άτακτο κίνημα βάσης», κατά τον κ. Bernard Vivier του Ινστιτούτου Εργασίας. Συγκροτήθηκε με αφορμή την αύξηση της τιμής της βενζίνης, πρωτίστως από κατοίκους της περιφέρειας του Παρισιού, που αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος μετακίνησης. Στη συνέχεια το κίνημα υιοθέτησε αιτήματα για τον κατώτατο μισθό και τις συνθήκες εργασίας, που βρίσκονται στον αντίποδα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της πολιτικής Μακρόν.

Ο τελευταίος μπροστά στην οργή του κόσμου ανέκρουσε πρύμναν και απέσυρε την αύξηση της τιμής των καυσίμων. Ήταν μια ηχηρή απόδειξη για την αποτυχία της πολιτικής διαχείρισης της οικονομικής κρίσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ελίτ των χωρών του πυρήνα της ΕΕ. Ήταν επίσης σαφής ένδειξη του βάθους της πολιτικής κρίσης που σοβεί και στις μητροπόλεις του παγκόσμιου καπιταλισμού.

Χαρακτηριστικά, κανείς από τους διαμορφωτές της γαλλικής κοινής γνώμης δεν έχυσε πορτοσάλτεια δάκρυα για τους καταστηματάρχες των Παρισίων που υπέστησαν καταστροφή, κανείς δεν ένιωσε ντροπή μπρος στα εκατομμύρια τουρίστες που κατακλύζουν τη γαλλική πρωτεύουσα αυτήν την εποχή, κανείς, τέλος, δεν ισχυρίσθηκε ότι η χώρα τους γίνεται ρεζίλι διεθνώς.

Όμως και κανείς από τη γαλλική Αριστερά, την πραγματική Αριστερά τουλάχιστον, δεν έθιξε τη χαμηλή πολιτική συνειδητοποίηση των διαδηλωτών, ακόμη και όταν κάποιοι προσπάθησαν να τους ταυτίσουν με την Ακροδεξιά της Λεπέν. Σε αυτό έπαιξε ρόλο και η αποτυχία ενός μέλους του κόμματός της, οδηγού ταξί στο επάγγελμα, να αποκτήσει ηγετικό ρόλο στο κίνημα.

Σίγουρα θα ειπωθούν πολλά για αυτό το κίνημα ή ανάλογα κινήματα που μπορεί θα ξεπηδήσουν. Δεν θέλω να σταθώ σε αναλύσεις για το ποιοι είναι, αν σηματοδοτούν το τέλος των κομμάτων και άλλες τέτοιες αφ’ υψηλού κρίσεις. Αντίθετα νομίζω ότι πρέπει να δούμε τι μας έμαθαν τα «κίτρινα γιλέκα». Το πρώτο που μας έμαθαν είναι τα αδιέξοδα της επίσημης πολιτικής. Κανένας δεν είναι πλέον διατεθειμένος να περιμένει μια οικονομική ανάκαμψη, που κάθε τόσο εξαγγέλλεται, για να διαψευστεί λίγο αργότερα.

Ακόμα χειρότερα για το σύστημα, υπάρχουν πλέον κάποιοι που έχουν την πεποίθηση ότι ακόμη και όταν έρθει η ανάκαμψη, αυτή δεν θα τους αφορά. Με άλλα λόγια, η πλειοψηφία του κόσμου γνωρίζει ότι θα βιώνουμε τις συνέπειες της κρίσης για πολλά χρόνια. Αυτό σημαίνει μεταξύ άλλων ότι και οι διάφοροι «μεταδημοκρατικοί Μεσσίες» τύπου Μακρόν θα πηγαίνουν στον κάδο της ανακύκλωσης μαζί με τις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις και δεν μπορούν να αποτελέσουν αξιόπιστη πολιτική λύση.
Κατά δεύτερον, φαίνεται ότι πολύς κόσμος έχει πλέον καταλάβει ότι και το λάου λάου δεν βγάζει πουθενά.

Η λογική, που πλασάρεται και στη χώρα μας από την κυβέρνηση αλλά και από τη ΝΔ, σύμφωνα με την οποία σιγά σιγά και υπεύθυνα τα μέτρα λιτότητας θα αποσυρθούν και οι συνθήκες ζωής θα βελτιωθούν δεν πείθει. Ο κόσμος καταλαβαίνει ότι αν δεν αντιδράσει, όχι μόνο δεν θα του δώσουν πίσω, αλλά θα του πάρουν κι άλλα.

Το τρίτο και τελευταίο μάθημα αφορά την Αριστερά και εννοώ την πραγματική Αριστερά, την Αριστερά των διεκδικήσεων και της ρήξης και όχι την ενσωματωμένη «κυβερνώσα» Αριστερά της σοσιαλδημοκρατίας, του ΣΥΡΙΖΑ και της ΔΗΜΑΡ. Τα «κίτρινα γιλέκα» συσπείρωσαν τον κόσμο γύρω από αιτήματα πάλης, όχι γύρω από γενικές αναφορές ενάντια στον καπιταλισμό και υπέρ μιας σοσιαλιστικής πολιτικής ή κοινωνίας.

Παρόλο που τα αιτήματα και οι πολιτικές ενός μεταβατικού προγράμματος ρήξης και ανατροπής είναι κομμάτι της πολιτικής της Αριστεράς, η τελευταία δεν τους έχει δώσει την προσήκουσα βαρύτητα. Περισσότερο προσπαθεί να προσαρμόσει τα όποια αιτήματα στις συνολικές πολιτικές της επιδιώξεις παρά να τα καταστήσει κυρίαρχα στο εργατικό κίνημα και την υπόλοιπη κοινωνία. Όταν αυτή η κοντόφθαλμη πολιτική ξεπεραστεί από αυθόρμητες λαϊκές εξεγέρσεις, όπως τα «κίτρινα γιλέκα», τότε θα το γυρίσει στην υψηλή κριτική, όπως έκανε το ΚΚΕ με τις πλατείες το 2011.

Είναι καιρός η Αριστερά όχι απλά να αγκαλιάσει τα αυθόρμητα κινήματα που θα εμφανισθούν το επόμενο διάστημα, αλλά κυρίως να τροφοδοτήσει το εργατικό κίνημα με αιτήματα άμεσης πάλης. Στην Ελλάδα του 2018 – 2019, που αναμένει έναν νέο γύρο τραπεζικών ανακεφαλαιοποιήσεων με αφορμή τα «κόκκινα» δάνεια, η άμεση κρατικοποίηση των τραπεζών και η προστασία της λαϊκής κατοικίας μέσα από διαδικασίες εργατικού ελέγχου είναι ένα τέτοιο αίτημα.

Διαφορετικά θα συνεχίσουμε να ζούμε στον αδιέξοδο κλυδωνισμό των αγορών, που λόγω της κρίσης και της συνακόλουθης πολιτικής αναταραχής κατέγραψαν πανευρωπαϊκά νέες σημαντικές απώλειες την περασμένη εβδομάδα.

Φωτο: newsbomb.gr