Ώρα αποφάσεων και νέας στρατηγικής για το Κυπριακό
Ακόμα δεν έμαθε ο Αναστασιάδης την Τουρκία…
-Το φυσικό αέριο και η προσπάθεια εγκλωβισμού Αθήνας και Λευκωσίας σε νέα αδιέξοδη διαδικασία
Πλήρη σύγχυση, σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή για την Κύπρο και το Κυπριακό, προκαλεί η συζήτηση την οποία ξεκίνησε ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης για τη μορφή της επιδιωκόμενης λύσης, την ώρα που η Τουρκία επιχειρεί να βάλει εκ του πλαγίου χέρι στους ενεργειακούς πόρους της Κύπρου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Με τις παρεμβάσεις των τελευταίων ημερών η τουρκική ηγεσία διαλύει τις ψευδαισθήσεις των καλόπιστων και εύπιστων στη Λευκωσία, οι οποίοι θεωρούσαν ότι η Τουρκία θα έδειχνε διάθεση συνδιαλλαγής, αλλά και εκείνων που επέμεναν ότι στο Κραν Μοντανά, στην τελευταία προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού, ήταν η δική μας πλευρά που δεν θέλησε τη λύση, την οποία ήταν έτοιμη να προσυπογράψει η… Άγκυρα.
Η δήλωση Τσαβούσογλου πριν από τρεις ημέρες ήταν ξεκάθαρη: «Να ξυπνήσουν από το όνειρό τους όσοι θέλουν μηδέν Εγγυήσεις και Ασφάλεια… Ποτέ δεν είπαμε για την Κύπρο ‘‘δώσε το και γλίτωσε’’…».
Με την άφιξη του γεωτρύπανου «Stena Icemax» στο οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ, που επρόκειτο να ξεκινήσει την Παρασκευή την πρώτη γεώτρηση για λογαριασμό της Exxon Mobil, και παρά το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει δυνατότητα πρακτικής παρέμβασης εναντίον των αμερικανικών συμφερόντων, ο διεθνής παράγοντας είναι και πάλι έτοιμος να στραφεί στη γνωστή συνταγή, στην αναζήτηση λύσης του Κυπριακού, η οποία θα λειτουργήσει… κατευναστικά στην Άγκυρα. Ωστόσο είναι προφανές ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να δεχθεί μόνο μια λύση η οποία θα της εξασφαλίζει ρόλο στο τεράστιας γεωστρατηγικής αλλά και οικονομικής σημασίας ενεργειακό παιγνίδι της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο Τ. Ερντογάν έδωσε το στίγμα του δηλώνοντας ότι δεν αρκεί πια η υπόσχεση για διαμοιρασμό των κερδών από το φυσικό αέριο, αλλά ότι θα πρέπει να υπάρξει συναπόφαση μεταξύ των δύο κοινοτήτων για το πώς θα γίνει η έρευνα και εκμετάλλευση του φυσικού αερίου και μάλιστα θα πρέπει να έχουν λόγο και οι εγγυήτριες δυνάμεις. Ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας κ. Ντονμέζ, την Πέμπτη, μιλώντας στο προξενείο του ψευδοκράτους στην Άγκυρα, δήλωσε ότι όσο δεν υπάρχει λύση του Κυπριακού η Τουρκία δεν αναγνωρίζει καμία ενέργεια και καμιά οριοθέτηση στην ΑΟΖ της Κύπρου…
Η Τουρκία είναι προφανές ότι πλέον έχει κάνει την επιλογή της. Λύση στο Κυπριακό θα υπάρξει μόνον εάν εξυπηρετεί τις στρατηγικές επιδιώξεις της Τουρκίας, διαφορετικά θα καταβληθούν προσπάθειες ώστε να υπονομευθεί, να ακυρωθεί ή τουλάχιστον να περιορισθεί η δυνατότητα της Κύπρου να ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά της…
Καθως οι εξελίξεις στο Κυπριακό είναι μπροστά, καθίσταται όλο και πιο ξεκάθαρο ότι οι δυνατότητες επίλυσής του στη βάση των μέχρι τώρα προσπαθειών είναι μηδαμινές.
Η προοπτική της οριστικοποίησης της διχοτόμησης είναι ορατή και για σημαντικό μέρος των Ελληνοκυπρίων θεωρείται αναπόφευκτη, ακόμη όμως μπορεί να θεωρηθεί και προτιμότερη από μια κακή λύση, που και τα αποτελέσματα της εισβολής θα νομιμοποιήσει και θα δώσει την ευκαιρία ελέγχου σημαντικών τομέων του ομόσπονδου κράτους (συνεπώς και της σημερινής ελεύθερης Κύπρου) στην Τουρκία μέσω των Τουρκοκυπρίων.
Ο κ. Αναστασιάδης, χωρίς να έχει προηγηθεί επαρκής προετοιμασία και επεξεργασία, άνοιξε εκ των προτέρων μια συζήτηση η οποία μπορεί να μπλοκάρει ακόμη περισσότερο τις συνομιλίες αλλά και να προσφέρει από την αφετηρία ακόμη νέα πλεονεκτήματα στην τουρκοκυπριακή πλευρά. Συγχρόνως όμως, αμφισβητώντας, με τον τρόπο που το έκανε, τη δυνατότητα της διζωνικής-δικοινοτικής Ομοσπονδίας να προσφέρει μοντέλο ρεαλιστικής και αποτελεσματικής λύσης του Κυπριακού και προτείνοντας ιδέες για μεταφορά και άλλων αρμοδιοτήτων στις κυβερνήσεις των δύο οντοτήτων, με αποδυνάμωση της κεντρικής κυβέρνησης μέσω της λεγόμενης «αποκέντρωσης εξουσιών», δημιουργεί κενό στρατηγικής και συγχρόνως κάνει βήματα πίσω στην κατεύθυνση ικανοποίησης της βασικής θέσης της άλλης πλευράς για συνομοσπονδιακή λύση.
Ο κ. Αναστασιάδης έκανε λόγο για «αποκέντρωση εξουσιών που άπτονται της καθημερινής ζωής και αποδοχή θετικής ψήφου των Τουρκοκυπρίων για θέματα που μπορεί να τους επηρεάσουν, εφόσον υπάρχει αποτελεσματικός μηχανισμός επίλυσης αδιεξόδων».
Και σε αυτό το ζήτημα δέχθηκε ισχυρές επικρίσεις και από τις δύο πλευρές: Οι Τουρκοκύπριοι ισχυρίζονται ότι επιχειρεί να τους μετατρέψει σε μειονότητα και να ακυρώσει την αρχή της πολιτικής ισότητας, καθώς οι ίδιοι επιδιώκουν να έχουν θετική ψήφο σε απόφαση κάθε επιπέδου και κάθε τομέα της ομόσπονδης κυβέρνησης. Αλλά ο κ. Αναστασιάδης δέχθηκε πυρά και έσωθεν, καθώς από άλλους ερμηνεύθηκε η πρότασή του ως μεθόδευση ικανοποίησης της τουρκοκυπριακής απαίτησης για πολιτική ισότητα, την οποία εκλαμβάνουν και ως αριθμητική ισότητα έστω και με μία θετική ψήφο.
Και για να το εξασφαλίσει αυτό ροκανίζει τις αρμοδιότητες της ομόσπονδης κυβέρνησης και περιορίζει ταυτοχρόνως το βέτο των Τουρκοκυπρίων μόνο στα «ζητήματα που τους αφορούν».
Απάντηση έδωσε αμέσως ο λεγόμενος «πρωθυπουργός» του ψευδοκράτους Τουφάν Ερχιουρμάν, λέγοντας ότι η «ουσία της πολιτικής ισότητας είναι ο διαμοιρασμός αρμοδιοτήτων και ευθυνών των Τ/Κ και Ε/Κ, ειδικά στο ομόσπονδο κράτος, ώστε να διοικούν μαζί την ομοσπονδία». Και έδωσε το δικό του πλαίσιο, λέγοντας ότι σε σημαντικά όργανα του ομόσπονδου κράτους θα υπάρχει και αριθμητική ισότητα, αλλά σε όσα δεν υπάρχει αριθμητική ισότητα θα πρέπει να λαμβάνονται αποφάσεις με πλειοψηφία, όπου θα μετέχει και τουλάχιστον μία θετική τουρκοκυπριακή ψήφος.
Αλλά και ο Μουσταφά Ακιντζί, ο τουρκοκύπριος ηγέτης, με την ευκαιρία της «επετείου» ανακήρυξης του ψευδοκράτους, έστειλε το δικό του μήνυμα:
«Οι Τ/Κ έχουν και δικαίωμα και λόγο τόσο στα εδάφη όσο και στα αποθέματα υδρογονανθράκων της Κύπρου. Είμαστε έτοιμοι να τείνουμε κλάδο ελαίας (!) αν χωνέψουν ότι αυτό το νησί δεν ανήκει μόνο στην ε/κ κοινότητα, ούτε στην Ελλάδα…».
Ο κ. Ακιντζί όμως επανέλαβε το μόνιμο μοτίβο της τουρκοκυπριακής πλευράς, σύμφωνα με το οποίο η λύση θα πρέπει να οδηγήσει όχι μόνο στον διαμοιρασμό του φυσικού αερίου αλλά και στην εξαγωγή του προς την Ευρώπη μέσω αγωγού που θα διασχίζει την Τουρκία.
Το παιγνίδι που τώρα αρχίζει στην Κύπρο, σε συνδυασμό με τη συνέχιση και κορύφωση του ενεργειακού προγράμματος στην κυπριακή ΑΟΖ, δεν θα είναι όπως όλα τα προηγούμενα. Θα επιχειρηθεί εκβιαστικά να είναι το τελικό παιγνίδι στο Κυπριακό και αυτό πρέπει να αποφύγουν Αθήνα και Λευκωσία, ξεπερνώντας τις ψευδαισθήσεις του παρελθόντος και αποφεύγοντας τον εγκλωβισμό σε στημένες και διλημματικές, αδιέξοδες διαδικασίες. Αυτήν τη στιγμή απαιτείται εθνική ομοψυχία, σοβαρότητα, διαμόρφωση νέας συνολικής στρατηγικής και όχι αυτοσχεδιασμοί. Και κυρίως όχι αυτογκόλ.
Κωνσταντίνος Τσάκαλος
Φωτο: thepressroom.gr