Π. Αδαμίδης: Ο ανήσυχος αραβικός κόσμος
Του
ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΑΔΑΜΙΔΗ
Δικηγόρου, ΔΝ, αν. Καθηγητή
Κοινοτικού Δικαίου, Προμηθειών και Διεθνών Σχέσεων
στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων
Η κρίση στη Μέση Ανατολή, οι διεργασίες στα κράτη του Κόλπου, οι ανατροπές στο Ιράκ, η ανθρωπιστική τραγωδία και ο πόλεμος στη Συρία καθώς και το Παλαιστινιακό έχουν μονοπωλήσει σταθερά το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινής γνώμης για δεκαετίες. Αποτελούν μάλιστα και διαρκή πηγή έντασης και κινδύνου για το ξέσπασμα μείζονων συγκρούσεων και μία από τις ύποπτες περιοχές για το απευκταίο ξέσπασμα ενός νέου Παγκοσμίου Πολέμου.
Βασική σταθερά στη διαμόρφωση των ενδοαραβικών ισορροπιών έχει αναδειχθεί στη σύγχρονη ιστορία η Σαουδική Αραβία. Ο κραταιός έλεγχος της εξουσίας από τον οίκο των Σαούντ αποτελεί σημείο αναφοράς για τη διαμόρφωση πολιτικών και τη σύναψη συμμαχιών που επηρεάζουν την ευρύτερη περιοχή και την παγκόσμια οικονομία.
Η σταθερότητα ωστόσο αυτή, που εν πολλοίς στηρίζεται στην άτεγκτη άσκηση της εξουσίας και την ολοκληρωτική αντιμετώπιση των διαφωνούντων, φαίνεται να κλονίζεται. Το πρόσφατο τραγικό περιστατικό με τον σαουδάραβα δημοσιογράφο Τζαμάλ Κασόγκι και το φερόμενο φρικτό τέλος του ήρθε να θυμίσει πως η ανεξέλεγκτη βία είναι δηλωτική ανασφάλειας και εγκυμονεί αντίστοιχες ριζοσπαστικές αντιδράσεις.
Η Σαουδική Αραβία και ο πρίγκιπας διάδοχός της, και πραγματικό κέντρο εξουσίας, αντιμετωπίζει μια διπλή πρόκληση. Στο εσωτερικό από τη σιιτική μειοψηφία, που αριθμεί σε ποσοστό περί το 10%-15% του πληθυσμού, τα εκατομμύρια των ξένων εργατών, που εν πολλοίς διαβιούν σε καθεστώς εξαιρετικά περιορισμένων ελευθεριών, ιδίως θρησκευτικών, αλλά και ένα σημαντικό ποσοστό άθεων, που λέγεται ότι υπερβαίνει το 5% και το οποίο έχει εξομοιωθεί με τρομοκράτες.
Αλλά και στη συντριπτική σουνιτική πλειοψηφία υπάρχουν τάσεις αμφισβήτησης, ποικιλόχρωμης προέλευσης, που περιλαμβάνουν σκληροπυρηνικά στοιχεία, όπως τους δημιουργούς και θιασώτες της Αλ Κάιντα και τους καταληψίες του Ιερού Τεμένους της Μέκκας το 1979, μέχρι και τους υποκινητές της «Αραβικής Άνοιξης» και των διαφόρων εκδοχών του εκκοσμικευμένου Ισλάμ «Αδελφούς Μουσουλμάνους», στους οποίους φερόταν να ανήκει και ο Τζαμάλ Κασόγκι.
Στο εξωτερικό το βασικό αντίπαλο δέος είναι το σιιτικό Ιράν, που πατρονάρει τον σιιτικό κόσμο, όπως στη Συρία και το Μπαχρέιν, αλλά και στην Υεμένη, όπου μέσα από τον πόλεμο αντιπροσώπων συντελείται μια ανείπωτη ανθρωπιστική τραγωδία. Πέρα από τα σιιτικά του ερείσματα, είναι και κράτη όπως το Κατάρ και η Τουρκία, με καθαρά σουνιτικό χαρακτήρα, πληθυσμό και καταβολές, που λόγω συγκυριών και διαφοροποιημένων προτεραιοτήτων γίνονται θέσει σύμμαχοι κατά της Σαουδικής Αραβίας. Πρότεροι σύμμαχοι, που χρηματοδότησαν και ευνόησαν ανατροπές στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο, προκαλώντας ανεξέλεγκτες καταστάσεις και την εν συνεχεία μεταξύ τους καχυποψία και εχθρότητα.
Είναι ένα σύνθετο σκηνικό που προοιωνίζεται αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία, τη ροή και τις τιμές του πετρελαίου. Και κατά τούτο ενδιαφέρει άμεσα τη χώρα μας. Όπως και σε σχέση με τις χαοτικές συνέπειες που μια προϊούσα αποσταθεροποίηση της αραβικής χερσονήσου μπορεί να προκαλέσει. Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι ο πολυπράγμων Ερντογάν θα σπεύσει να λάβει θέση. Μια κατάσταση-ντόμινο, που θα μας απασχολήσει.
Φωτο: lifo.gr