Υφαλοκρηπίδα – ΑΟΖ Νοτιοανατολικής Μεσογείου: Η νέα τουρκική απειλή
Υπό του
Δρος ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΓΟΥΝΑΡΗ
Εμπειρογνώμονος, Πρεσβευτού ε.τ.,
Διδάκτορος του Πανεπιστημίου του Βερολίνου (FU Berlin)
-Φαινομενική ή πραγματική;
Η τελευταία συνάντηση Ελλάδος – Αιγύπτου – Κύπρου στην Ελούντα, με τη συμμετοχή του έλληνα πρωθυπουργού και των Προέδρων της Αιγύπτου και της Κύπρου, για τους επαΐοντες των θεμάτων οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, όπως υφαλοκρηπίδος και ΑΟΖ, δημιουργεί ορισμένες ανησυχίες, αρκετά δικαιολογημένες.
Σύμφωνα με κοινό ανακοινωθέν των τριών, Ελλάδος – Κύπρου – Αιγύπτου, εκφράζεται η απόφαση για οριοθέτηση των ανωτέρω αναφερθέντων θαλάσσιων ζωνών στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, ήτοι οριοθέτηση μεταξύ Ελλάδος – Κύπρου και Ελλάδος – Αιγύπτου.
Στις προκείμενες περιπτώσεις, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (10/12/1982), εκ πρώτης όψεως είναι δυνατή μια συμφωνία για οριοθετική γραμμή υφαλοκρηπίδος και ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος – Κύπρου και Ελλάδος – Αιγύπτου.
Στην πρώτη περίπτωση, μια τέτοια συμφωνία εξαρτάται από την επήρεια στη χάραξη του Καστελλόριζου και της σημαντικότερης τη στιγμή αυτή ελληνικής νήσου Στρογγύλης. Κοινό σύνορο για την Ελλάδα και την Κύπρο, με βάση την αρχή της ίσης απόστασης, (μέθοδος μέσης γραμμής) θα υπάρχει μόνο εφόσον εφαρμοσθεί η ανωτέρω πλήρης επήρεια των δύο ελληνικών νησιών, διαφορετικά θα υπάρχει εγκλεισμός της Κύπρου, του Καστελλόριζου, της Στρογγύλης και πολλών άλλων νησιών και νησίδων, που προβλέπονται με βάση τη Συνθήκη Ειρήνης του Λονδίνου (1913), της Συνθήκης της Λωζάννης (1923), τις ιταλοτουρκικές συνθήκες και επιστολές (1933) και τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων (1947), σε τουρκική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Σε μια τέτοια περίπτωση, λόγω γεωγραφίας, θα υπάρξει πάντα ελληνοαιγυπτιακή οριοθετική γραμμή, το εύρος όμως της οποίας θα εξαρτηθεί από το εάν θα υπολογισθεί στη χάραξη το Καστελλόριζο και η νήσος Στρογγύλη. Ακόμη όμως και χωρίς το Καστελλόριζο και τη Στρογγύλη πάντα θα υπάρχει κοινό σύνορο Ελλάδος – Αιγύπτου, μεγάλο ή μικρό. Σύμφωνα με τουρκικές δηλώσεις, δεν υφίστανται ελληνοαιγυπτιακά και ελληνοκυπριακά θαλάσσια όρια στην περιοχή αυτή. Βασίζει δε αυτό στην έκταση της τουρκικής ακτογραμμής στην περιοχή αυτή και στην εφαρμογή των αρχών «δικαιοσύνης».
Κατόπιν των ανωτέρω, πριν γίνει οτιδήποτε, θα πρέπει η Αίγυπτος να δηλώσει αν αναγνωρίζει την επήρεια στη χάραξη του Καστελλόριζου και της Στρογγύλης.
Αξίζει να αναφερθεί ότι μέχρι την έλευση του αιγυπτίου Προέδρου στην εξουσία η Αίγυπτος διεξήγαγε διμερείς συνομιλίες οριοθέτησης και με την Τουρκία! Κατά τη διάρκεια του μέχρι προ του ΣΥΡΙΖΑ ελληνοαιγυπτιακού διαλόγου η αιγυπτιακή πλευρά έλεγε στους έλληνες διαπραγματευτές: «Βρείτε τα πρώτα με τους Τούρκους και μετά τα λέμε». Ναι μεν υπάρχει τώρα ένταση στις σχέσεις Αιγύπτου – Τουρκίας, αλλά δεν νομίζουμε η Αίγυπτος να μην υπολογίζει σοβαρά τις τουρκικές αντιδράσεις!
Όσον αφορά την Κύπρο, σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα πρέπει να έχει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο για καθαρά στρατηγικούς λόγους και λόγω της τουρκικής απειλής. Όσον αφορά το Καστελλόριζο και τις υπόλοιπες νησίδες στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο (Στρογγύλη, Ρω κ.λπ.), όλα τα νησιά αυτά πάντα θα πρέπει να έχουν σύνδεση με την υπόλοιπη ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα. Αυτά επιβαρύνονται όμως λόγω της διεθνούς πολιτικής και ιδιαίτερα λόγω της εξάρτησης της Ελλάδος από την Αμερική και τους λεγόμενους «τροϊκανούς συνεταίρους» μας – ο Θεός να τους κάνει!
Κατόπιν αυτού, καιρός είναι η χώρα μας, πριν δώσει αυτά που δίνει στους «συμμάχους» μας, να πάρει και κάτι. Δώσαμε το Σκοπιανό στους Σκοπιανούς, υποκύψαμε στους «συμμάχους» μας. Τι πρέπει να δώσουμε δηλαδή ακόμη; Αν είναι ποτέ δυνατό! Εν πάση περιπτώσει, ας προετοιμαζόμαστε και για το χειρότερο! Ο Σουλτάνος είναι απρόβλεπτος.