Μια λύση για το Δημογραφικό

Του
NΙΚΟΛΑΟΥ ΚΟΝΟΜΗ
της Ακαδημίας Αθηνών

Κύριε Διευθυντά,
Παρακολούθησα τελευταία το δελτίο ειδήσεων τηλεοπτικού σταθμού, όπου αναφέρθηκε και το οξύ δημογραφικό πρόβλημα της χώρας μας. Ως αιτίες για το κατάντημά μας στο σοβαρό αυτό πρόβλημα, εκτός της υπογεννητικότητας ενός γηρασμένου πληθυσμού, αναφέρθηκαν η ανεπαρκής χρηματοδότηση των πολύτεκνων ζευγαριών και η χρηματοδότηση εκ μέρους της Πολιτείας έως και τριών αμβλώσεων.

Υπάρχει και μια άλλη πτυχή του προβλήματος, η οποία συνήθως παραβλέπεται. Η Ελλάδα έχει αυτή τη στιγμή 19 πανεπιστήμια -η Μεγάλη Βρετανία έχει 20 μόνο πανεπιστήμια, ενώ το Ισραήλ, με τον ίδιο πληθυσμό με την Ελλάδα, έχει πέντε μόνο ανώτατα εκπαιδευτήρια- και οι εκάστοτε υπουργοί Παιδείας καυχώνται για τον μεγάλο αριθμό φοιτητών που έχουμε στα πανεπιστήμια.

Αν ενθυμούμαι καλά, μία υπουργός Παιδείας ανέφερε με αυταρέσκεια ότι το 92% των αποφοίτων των λυκείων φοιτούν στα πανεπιστήμια. Όταν προ 25 περίπου ετών έγινε μια μελέτη στη Μεγάλη Βρετανία για τον αριθμό των νέων που επιζητούν πανεπιστημιακή μόρφωση, βρέθηκε ότι μόλις το 7% του μαθητικού πληθυσμού προχωρούσε για σπουδές σε πανεπιστήμιο. Είναι φανερό ότι η ελληνική κοινωνία και οι κυβερνώντες έχουν υπερεκτιμήσει την αξία της φοίτησης των νέων στα πανεπιστήμια, προφανώς κυρίως για να αποφύγει ο νέος τη χειρωνακτική εργασία. Δεν χρειάζεται να υποστηρίξω ότι πρόκειται για μια καταστρεπτική στρέβλωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Εκείνο που χρειάζεται η χώρα είναι καλές τεχνικές σχολές στη μέση παιδεία, που θα δώσουν στον σπουδαστή επαγγελματική κατεύθυνση για να βρει εργασία. Επίσης, πραγματικά ΤΕΙ, που θα δώσουν στην οικονομία τα ανώτερα τεχνολογικά στελέχη, όπως έγινε στη Γερμανία, όπου, ως γνωστόν, η οικονομία στηρίζεται περισσότερο στα ΤΕΙ παρά στα πανεπιστήμια. Σε μας ο υπουργός κατήργησε δύο ΤΕΙ και έβαλε την ταμπέλα «Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής», νομίζοντας ότι έτσι εξυπηρετεί την παιδεία. Όλοι οι απόφοιτοι τόσων πανεπιστημίων δεν μπορούν φυσικά να απορροφηθούν από μία οικονομία όπως η ελληνική. Στην καλύτερη περίπτωση, μόνο το 15%-20% του επιστημονικού πληθυσμού μπορεί να απορροφηθεί από την οικονομία μας, άλλως από τους πτυχιούχους ένας μικρός αριθμός, οι καλύτεροι, θα μεταναστεύει και εδώ θα παραμένει ο πλεονάζων αριθμός, για να γεμίζει από πρωίας έως βαθίας νυκτός τις καφετέριες.

Από την τρυφερή ηλικία των πέντε ετών μέχρι τα 22, όταν αποφάσισα να σπουδάσω φιλολογία, εργάστηκα βοηθώντας τους γονείς μου στις αγροτικές τους ασχολίες. Οι συνθήκες ήταν δύσκολες, όμως ο ψυχισμός και η αισιοδοξία αυτού που παράγει κάτι χειροπιαστό για την κοινωνία είναι εντελώς διαφορετικός από αυτόν που μαραζώνει άνεργος. Μόνο εάν η Πολιτεία φροντίσει να καταμερισθούν οι νέοι σε αρμόζουσες για τον καθένα θέσεις, σύμφωνα με τις ικανότητές τους, τότε οι νέοι, έχοντας εξασφαλίσει εργασία, θα επιδιώξουν την παντρειά για την απόκτηση οικογένειας και παιδιών. Ας το σκεφθούν σοβαρά οι κυβερνώντες και όσοι άλλοι ενδιαφέρονται και ας συναγάγουν τα συμπεράσματά τους.