Χρ. Μπότζιος: Οι παραλογισμοί των Σκοπίων και η σημασία της Συμφωνίας των Πρεσπών
Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Πρέσβη ε.τ.
Η ταυτότητα των λαών, είτε ως μονάδων είτε ως ομάδων εθνών, αποκτάται μέσω της γλώσσας που μιλάνε, της φυλετικής τους καταγωγής, των ηθών και των εθίμων, που όλα μαζί συνιστούν τα πολιτιστικά και εθνολογικά τους χαρακτηριστικά. Έτσι, μιλάμε για Αγγλοσάξονες, Έλληνες, Λατίνους, Άραβες, Σλάβους, Σημίτες κ.ο.κ.
Ορισμένοι λαοί αναδείχθηκαν από την αυγή της ανθρώπινης Ιστορίας, άλλοι αργότερα και άλλοι καθυστερημένα. Οι λόγοι που οι λαοί διαφέρουν στο χρώμα του δέρματος, τη σωματική διάπλαση, τη γλώσσα τους, κ.ά., απασχόλησαν τους ανθρωπολόγους, βιολόγους, κοινωνικούς και άλλους εξειδικευμένους επιστήμονες και δόθηκαν πολλές ερμηνείες, άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο πειστικές. Οι θρησκείες προσπάθησαν το ίδιο και τις διαφορές απλά τις απέδωσαν στη θέληση του Θεού.
Οι κ. Ζάεφ, Ιβάνοφ, Γκρούεφσκι και οι συμπατριώτες τους είναι απόγονοι Σλάβων που κατήλθαν στη Νότια Βαλκανική γύρω στον 6ο αιώνα και η γλώσσα τους είναι σλαβικό ιδίωμα, κατ’ ομολογίαν και του πρώτου Προέδρου της Δημοκρατίας Κίρο Γκλιγκόροφ, κάτι που καταγράφεται και στο άρθρο 7 της Συμφωνίας των Πρεσπών. Προς τι λοιπόν τόσος ιδρώτας να αποκτήσουν «Μακεδονική εθνολογική ταυτότητα», που σε πολλές περιπτώσεις οι θέσεις και ενέργειές τους εγγίζουν τα όρια της φαιδρότητας;
Οι λόγοι βασικά οφείλονται στους ανταγωνισμούς και τις επιδιώξεις των βαλκανικών λαών για lebensraum πριν και μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Το «Μακεδονία» και «Μακεδόνες» ως βάση εθνολογικής ταυτότητας είναι κυρίως δημιούργημα του Τίτο, ο οποίος ενέταξε την περιοχή της σημερινής ΠΓΔΜ, που παλαιότερα ονομαζόταν «επαρχία του Βαρδάρη», εντός της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας (ΟΔΓ) με την ονομασία «Ομόσπονδη Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Προκειμένου δε να τους αποσπάσει από την επιρροή της Βουλγαρίας, καθότι οι περισσότεροι αισθάνονταν Βούλγαροι, αλλά και της Σερβίας, είπε ότι δεν ήταν ούτε Βούλγαροι ούτε Σέρβοι, αλλά «Μακεδόνες». Στη συνέχεια τη σκυτάλη πήρε η προπαγανδιστική μηχανή, μέσω των σχολικών βιβλίων, ψευδοϊστορικών και στρατευμένων ακαδημαϊκών, που γαλούχησαν γενιές και έπλασαν τον μύθο της «Μακεδονίας» και της «μακεδονικής ταυτότητας» των κατοίκων της. Ο Φίλιππος, ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν απλά εξελληνισμένοι «Μακεδόνες»!
Όπως λέει και ο Μολιέρος, συκοφάντη, συκοφάντη, στο τέλος κάτι μένει. Με τη Συμφωνία των Πρεσπών επιχειρείται, μεταξύ άλλων, και η αντιμετώπιση και των ιστορικών στρεβλώσεων, διά των προβλέψεων του άρθρου 7 παρ. 4, στο οποίο καταγράφεται η παραδοχή ότι οι σημερινοί Σκοπιανοί είναι απόγονοι Σλάβων και ότι η γλώσσα τους ανήκει στα σλαβικά ιδιώματα της Νότιας Βαλκανικής.
Σημαντικότατη η αποδοχή, από πλευράς των Σκοπίων, αλλαγής της συνταγματικής ονομασίας της χώρας, από «Δημοκρατία της Μακεδονίας» σε «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», που θα ισχύει έναντι όλων (erga omnes), όπως και της απάλειψης όλων των αλυτρωτικών διατάξεων που περιέχονται στον καταστατικό τους χάρτη. Ως προς το επίμαχο θέμα του δικαιώματος του αυτοπροσδιορισμού, βάσει του οποίου οι σκοπιανοί γείτονες μπορούν να αποκαλούν τους εαυτούς τους «Μακεδόνες» και τη γλώσσα τους «Μακεδονική», αντίστοιχο δικαίωμα μη αναγνώρισης παρέχεται και στην ελληνική πλευρά.
Αν λάβουμε δε υπόψη τι έχει προηγηθεί τις τελευταίες δεκαετίες και ιδιαίτερα επί των ημερών της προηγούμενης κυβέρνησης του Ν. Γκρούεφσκι, με μεθοδευμένη παραχάραξη της Ιστορίας κ.λπ., γίνεται κατανοητό ότι όλη αυτή η ανώμαλη κατάσταση δεν ήταν εύκολο να ξεπερασθεί χωρίς επίδειξη πολιτικού ρεαλισμού και μια βαθύτερη εκτίμηση της κατάστασης στην περιοχή μας. Για το πώς φθάσαμε στην υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών, τους λόγους που την επέβαλαν, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, αυτά όλα αναλύθηκαν και εκτέθηκαν εμπεριστατωμένα από τον υπουργό Εξωτερικών κ. Ν. Κοτζιά σε επανειλημμένες συνεντεύξεις του στα ΜΜΕ.
Ο κ. Κοτζιάς κατέστησε σαφές ότι τυχόν μη επικύρωση ή μη εφαρμογή των διατάξεων της Συμφωνίας από τη μία ή την άλλη πλευρά θα διαιωνίσει τις αντιθέσεις μεταξύ των δύο λαών, όπως και τη ρευστότητα και ασφάλεια στην ευρύτερη βαλκανική περιοχή.
Εκπλήσσει η αρνητική τοποθέτηση της αντιπολίτευσης στην ΠΓΔΜ, που βασικά την εκπροσωπεί το εθνικιστικό VMRO, το οποίο ουσιαστικά μποϊκοτάρισε τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος της 30ής Σεπτεμβρίου, παροτρύνοντας τους ψηφοφόρους του να μην προσέλθουν στις κάλπες, ενώ επισήμανε ότι το θετικό κατ’ αρχήν αποτέλεσμα υπέρ του «Ναι» στερείται εγκυρότητας λόγω της χαμηλής συμμετοχής των ψηφοφόρων.
Σε τι αποβλέπει η σκοπιανή αντιπολίτευση; Στην ανάληψη της εξουσίας ή στη διαιώνιση του «Μακεδονισμού»; Τους ενδιαφέρει ή όχι η ευρωατλαντική προοπτική της χώρας τους; Ήδη τα Σκόπια έγιναν δέκτες σχετικών μηνυμάτων από τον ΓΓ του ΝΑΤΟ, αξιωματούχους της ΕΕ και της Ουάσινγκτον, ότι αν δεν εφαρμοσθούν οι διατάξεις που προβλέπονται στη Συμφωνία των Πρεσπών, θα είναι ανέφικτη η ένταξή τους σε ΝΑΤΟ και ΕΕ. Αντίθετα ήταν τα μηνύματα από Μόσχα και Άγκυρα, που προφανώς ευνοούνται από τη διαιώνιση της διαφοράς με την Ελλάδα και τη ρευστότητα στην περιοχή, πρόσφορο έδαφος για απόκτηση σφαιρών επιρροής.
Η κυβέρνηση Ζάεφ όπως και η ελληνική αντελήφθησαν τη μεγάλη σημασία της ομαλοποίησης των διμερών σχέσεων μέσω της Συμφωνίας των Πρεσπών, με αμοιβαίες υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, στο πνεύμα και της Ενδιάμεσης Συμφωνίας του 2005, η οποία δεν καταγγέλθηκε ποτέ από καμία κυβέρνηση της μίας ή της άλλης χώρας.
Αντίθετα, όλες οι κυβερνήσεις συνέχισαν διά των διπλωματικών εκπροσώπων τους να διαπραγματεύονται για την εύρεση λύσης αμοιβαία αποδεκτής όσον αφορά την ονομασία, υπό τον διαμεσολαβητή του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών Μάθιου Νίμιτς. Αν παρ’ ελπίδα επικρατήσουν και στις δύο χώρες οι ακραίες εθνικιστικές θέσεις, θα επιστρέψουμε στην περίοδο των αντιπαραθέσεων, σε βάρος της συνεργασίας, της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή μας. Κάτι που συγχρόνως θα αποτρέψει την ανάδειξη της χώρας μας σε ρόλο πρωταγωνιστή στα Βαλκάνια. Η Συμφωνία των Πρεσπών παρέχει μια ευκαιρία να ξεπερασθούν και οι παραλογισμοί του «Μακεδονισμού», προϊόν άλλων εποχών και παράγωγο ανασφαλών λαών.
Φωτο: independent.co.uk