Ο Αϊνστάιν και τα roadshows της κυβέρνησης σε επενδυτές
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
-«Τρέλα είναι να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά, ελπίζοντας ότι θα έχεις διαφορετικά αποτελέσματα»…
Ο κ. Τσίπρας βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στις ΗΠΑ για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Όμως έδωσε στη επίσκεψή του έναν χαρακτήρα roadshow για την ελληνική οικονομία, μιας και τον συνόδευε και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Χουλιαράκης. Βέβαια για μια ακόμη φορά οι προσδοκίες της κυβέρνησης προσγειώθηκαν ανώμαλα από τις εξελίξεις στις καπιταλιστικές αγορές.
Για την Ιστορία, αξίζει να σημειώσουμε ότι το πρώτο roadshow της κυβέρνησης πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο από τον πρώην υπουργό Οικονομικών κ. Δημήτρη Παπαδημητρίου, τον Ιούνιο του 2017. Αρκετοί από εμάς θυμούνται ακόμη την τραγική εμφάνιση του πρώην υπουργού στο BBC, ο οποίος εξηγούσε γιατί πρέπει οι ξένοι επενδυτές να προτιμήσουν την Ελλάδα, την ώρα που κατέρρεαν οι τραπεζικές μετοχές στο ταμπλό. Από τότε μέχρι σήμερα ο τραπεζικός δείκτης έχασε άλλο ένα 30%, για να επιβεβαιωθεί ότι οι κυβερνητικές προσδοκίες ήταν έωλες.
Τη σκυτάλη πήρε έναν χρόνο αργότερα (Ιούνιος 2018) ο ίδιος ο κ. Τσίπρας, ο οποίος πήγε στο Λονδίνο με την προσδοκία να πουλήσει στους επενδυτές το σενάριο της «καθαρής εξόδου» στο περιθώριο της επίσημης επίσκεψής του. Εκείνο το roadshow πήγε άπατο από δηλώσεις του κ. Ντράγκι λίγο αργότερα, που έθεταν εν αμφιβόλω την παράταση του waiver για τα ομόλογα που κατέχουν ελληνικές τράπεζες.
Υπενθυμίζω ότι η εξαίρεση (waiver) για τα ομόλογα των ελληνικών τραπεζών καταργήθηκε από την ΕΚΤ στις 21 Αυγούστου του 2018. Έκτοτε, και παρά την παρέμβαση του ESM, το δεκαετές ομόλογο του Ελληνικού Δημοσίου είναι σταθερά πάνω από το 4%, ενώ έχει φτάσει και μέχρι το 4,8% και η έξοδος στις αγορές έχει παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες.
Όμως η κυβέρνηση δεν το έβαλε κάτω. Τη σκυτάλη πήρε ο κ. Τσακαλώτος, ο οποίος ηγήθηκε του ετήσιου roadshow του Χρηματιστηρίου Αθηνών στο Λονδίνο, την περασμένη εβδομάδα. Πριν ξεκινήσει όμως καλά καλά η παρουσίαση των μετοχών, ο οίκος αξιολόγησης Moody’s αρχικά ανέβαλε και κατόπιν αποφάσισε, στις 26/9/2018, να αφήσει αμετάβλητη στο B3 (κατηγορία junk – σκουπίδια) την αξιολόγηση των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου.
Την ίδια ημέρα υπήρξαν ανακοινώσεις-κόλαφος από την Alvarez & Marshal, πραγματογνώμονα της ελληνικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, για την αξιοπιστία των οικονομικών καταστάσεων της εταιρείας Folli Follie, που οδήγησαν τους ιδρυτές σε παραίτηση από το ΔΣ της εταιρείας, προφανώς στο πλαίσιο της νομικής τους προστασίας. Το αποτέλεσμα ήταν ο γενικός δείκτης του ΧΑ να μείνει κάτω από τις 700 μονάδες.
Αλλά και αυτή η εξέλιξη δεν επηρέασε την αισιοδοξία των κ. Τσίπρα και Χουλιαράκη, οι οποίοι, αφού έκαναν τη βόλτα τους στην Times Square, βγάζοντας και τις απαραίτητες selfies, είχαν, σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση (ΕΡΤ), μπαράζ συσκέψεων με ξένα funds. Αυτήν τη φορά όμως η προσπάθεια κάηκε από μια εφιαλτική μέρα για τα ομόλογα και τις μετοχές της Ευρωζώνης, λόγω Ιταλίας.
Συγκεκριμένα, το Υπουργικό Συμβούλιο της γείτονος χώρας ενέκρινε προϋπολογισμό με έλλειμμα 2,4%, που αντιβαίνει τους στόχους των Βρυξελλών για την Ιταλία, που ήταν 1,6%. Αποτέλεσμα ήταν η καταβαράθρωση των χρηματιστηρίων και η εκτόξευση των ομολογιακών αποδόσεων για όλες τις χώρες της ΕΕ. Ο γενικός δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών έκλεισε στις 691 μονάδες, μειωμένος κατά 2,23%.
Το πρόβλημα της κυβέρνησης είναι ότι προσπαθεί να προσαρμόσει την εξέλιξη μιας παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης στον πολιτικό της χρόνο, αρνούμενη πεισματικά να παραδεχτεί ότι δεν συμβαδίζουν. Αντίστοιχα, οι εξελίξεις στις αγορές όχι μόνο δεν συμβαδίζουν αλλά αντιβαίνουν την όποια προσπάθεια ανάταξης της οικονομίας. Μετά από δέκα χρόνια κρίσης έχει γίνει σχεδόν προφανές ότι πρέπει να πάμε ενάντια και όχι με τις αγορές για να αντιμετωπίσουμε τις τραγικές συνέπειες για την κοινωνία. Όσο αρνούμαστε να παραδεχθούμε αυτήν την αλήθεια τα αποτελέσματα θα είναι ανάλογα με εκείνα των roadshows του κ. Τσίπρα, και του κ. Σαμαρά πριν από αυτόν, με τη διαφορά ότι εμείς υφιστάμεθα τις συνέπειες, ενώ εκείνοι βγάζουν selfies.