Το δημοψήφισμα σφραγίζει τις εξελίξεις
Η τύχη όχι μόνο της Συμφωνίας των Πρεσπών αλλά και της ελληνικής κυβέρνησης κρίνεται στο σημερινό δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ, όπου ο Ζόραν Ζάεφ δίνει τη μεγάλη μάχη, κυρίως εναντίον της αποχής, καθώς ένα αρνητικό αποτέλεσμα θα παγώσει πρακτικά τη Συμφωνία και την Ευρωατλαντική πορεία των Σκοπίων.
Αλλά και στην Αθήνα περιμένουν με αγωνία το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, καθώς μόνον ο Π. Καμμένος έχει απομείνει από το κυβερνητικό στρατόπεδο να εύχεται να υπάρξει εμπλοκή, ώστε να έχει μία ακόμη περίοδο χάριτος η κυβέρνηση και να απαλλαγεί ο ίδιος από την υλοποίηση της απειλής του για ανατροπή της κυβέρνησης εάν φέρει τη Συμφωνία στη Βουλή.
O κ. Τσίπρας δεν θέλει να υπάρξει καμία εμπλοκή
Αντιθέτως, ο κ. Τσίπρας δεν θέλει να υπάρξει καμία εμπλοκή, καθώς έχει ήδη φορτωθεί το πολιτικό κόστος της Συμφωνίας των Πρεσπών και θα ήταν ακόμη πιο επιβαρυντικό για τον ίδιο αλλά και τον Νίκο Κοτζιά αν η Συμφωνία αυτή απορριπτόταν από τους Σκοπιανούς, οι οποίοι εμφανίζονται και κερδισμένοι με τη «Μακεδονική γλώσσα και ταυτότητα», και μάλιστα με τη συναίνεση της Ελλάδας.
Στην ΠΓΔΜ τις τελευταίες ημέρες το κυβερνητικό στρατόπεδο, ανήσυχο προφανώς από τα μηνύματα σε σχέση με την αποχή, έχει αρχίσει να καλλιεργεί εναλλακτικά σενάρια. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκολα Δημητρόφ δήλωσε ότι το δημοψήφισμα δεν προβλέπεται υποχρεωτικά από τη Συμφωνία των Πρεσπών, ενώ επισήμανε ότι ούτε το VMRO-DPMNE είχε ποτέ κάνει λόγο για τη συμμετοχή, παρά μόνο για την έγκριση μιας συμφωνίας, δηλαδή με τις θετικές ψήφους.
Ειπώθηκε ακόμη ότι εάν υπάρξει εμπλοκή στο δημοψήφισμα η Συμφωνία θα επιστρέψει στη Βουλή. Γενική εκτίμηση είναι ότι εάν το ποσοστό συμμετοχής πέσει έστω και λίγο κάτω από το 50%, αλλά το «Ναι» έχει καθαρό προβάδισμα από το «Όχι», τότε και η αντιπολίτευση θα υποχρεωθεί να αναγνωρίσει και να αποδεχθεί το αποτέλεσμα, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο και για την εξασφάλιση της πλειοψηφίας των 2/3 στη Βουλή, που είναι αναγκαία για την έγκριση των συνταγματικών αλλαγών.
Αν όμως η συμμετοχή είναι χαμηλή και δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από τον αριθμό των πολιτών που ζουν στο εξωτερικό και δεν εκμεταλλεύθηκαν τη δυνατότητα της επιστολικής ψήφου και είτε το «Όχι» προηγηθεί είτε υπάρχει μικρή διαφορά μεταξύ του «Ναι» και του «Όχι», τότε η Συμφωνία θα έχει καταψηφισθεί. Μάλιστα στην περίπτωση αυτή θα πρέπει ο διεθνής παράγοντας και ο κ. Ζάεφ να επιστρατεύσουν εναλλακτικό σενάριο, με τρόπο όμως που να μην οδηγηθεί η χώρα σε εσωτερική αντιπαράθεση, που θα ξυπνήσει πάλι τους εφιάλτες της διεθνοτικής σύγκρουσης μεταξύ σλαβόφωνων και αλβανόφωνων.
Η μία επιλογή του κ. Ζάεφ είναι να προσπαθήσει να φέρει τη Συμφωνία στη Βουλή, ζητώντας ενισχυμένη πλειοψηφία και για τις συνταγματικές αλλαγές, θέλοντας έτσι να στριμώξει την αντιπολίτευση, καθως η απόρριψη αυτής της πρότασης σημαίνει ότι η χώρα μένει εκτός ΕΕ και ΝΑΤΟ.
Σε περίπτωση χαμηλής συμμετοχής η Συμφωνία θα έχει καταψηφισθεί και τότε η πιθανότερη επιλογή για τον Ζάεφ, είναι να προσφύγει πρόωρα στις κάλπες
Η άλλη επιλογή, που είναι και η πιθανότερη, είναι να προσφύγει σε πρόωρες κάλπες, όπου με σύνθημα την είσοδο σε ΕΕ και ΝΑΤΟ θα επιδιώξει να κερδίσει την πλειοψηφία και σε συνεργασία με τα αλβανικά κόμματα να προχωρήσει τις συνταγματικές αλλαγές, μία κίνηση πάντως που θα διχάσει περισσότερο το εσωτερικό της χώρας. Το πιθανότερο σενάριο είναι να υπάρξει υπερψήφιση της Συμφωνίας και τέτοια συμμετοχή που να μπορεί να νομιμοποιήσει το δημοψήφισμα. Έτσι, ο κ. Ζάεφ θα είναι απόλυτος κυρίαρχος του παιγνιδιού, ενώ και ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Κρίστο Μίτσκοσκι θα αποδεχθεί, όπως είπε, το αποτέλεσμα της ετυμηγορίας, συνεπώς θα στηρίξει και τις συνταγματικές αλλαγές.
Τα επόμενα βήματα
Στη διαδικασία των συνταγματικών αλλαγών θα προστεθεί ο γεωγραφικός προσδιορισμός «Βόρεια» στο «Μακεδονία», θα υπάρξει αναφορά στο απαραβίαστο των συνόρων και τον σεβασμό των συνόρων των γειτονικών χωρών, ενώ το άρθρο για τις «Μακεδονικές μειονότητες στις γειτονικές χώρες» θα αντικατασταθεί με αναφορά γενικώς στη «Διασπορά».
Επίσης θα υπάρξουν αλλαγές και στο προοίμιο του Συντάγματος σχετικά με τις αναφορές στην ANSOM το 1944. Αμέσως μετά, καθως αυτή η διαδικασία δεν αναμένεται να κρατήσει περισσότερο από τρεις μήνες, στις αρχές του 2019 τα Σκόπια θα ενημερώσουν την Αθήνα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας σε ό,τι αφορά την πλευρά τους και τότε η Αθήνα, βάσει των ρητών διατάξεων της Συμφωνίας των Πρεσπών, είναι υποχρεωμένη το συντομότερο να τους επικυρώσει και το πρωτόκολλο ένταξης στο ΝΑΤΟ (το οποίο θα έχει ετοιμάσει έστω και εσπευσμένα η Συμμαχία).
Η στρατηγική του Τσίπρα
Εκείνη τη στιγμή είναι που ο κ. Τσίπρας θα λάβει την απόφαση είτε να αφήσει τη δύσκολη υπόθεση της επικύρωσης της Συμφωνίας στα χέρια του επόμενου πρωθυπουργού, προκηρύσσοντας εκλογές, είτε να αναζητήσει πρόθυμους από το Ποτάμι, τους ΑΝΕΛ και τους ανεξάρτητους βουλευτές ώστε να υπερψηφισθεί η συμφωνία, προκαλώντας ουσιαστικά τον Πάνο Καμμένο να αποχωρήσει από την κυβέρνηση με ψαλιδισμένη την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματός του και την κυβέρνηση να διατηρείται ως κυβέρνηση μειοψηφίας. Σε δύσκολη θέση θα βρεθεί αν η ΝΔ καταθέσει πρόταση μομφής… Θα ψηφίσει υπέρ που σημαίνει ότι πέφτει η κυβέρνηση ή θα καταψηφίσει, ταυτιζόμενος απόλυτα με τον Τσίπρα και την «Συμφωνία των Πρεσπών» με την οποία υποτίθεται διαφωνούσε;
Ενδεχόμενη προσφυγή σε εκλογές, χωρίς να έχει επικυρωθεί προηγουμένως η Συμφωνία, θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην επόμενη κυβέρνηση αλλά και ο ίδιος ο κ. Τσίπρας θα βρεθεί στο στόχαστρο όλων των διεθνών παραγόντων που σήμερα τον υποδέχονται με φιλικά χτυπήματα στην πλάτη και τον επαινούν, πότε στις Βρυξέλλες, πότε στην Ουάσινγκτον.
Προκαλούν…
Βεβαίως, πέραν των διαδικαστικών υπάρχει και η ουσία. Η ηγεσία της γειτονικής χώρας καθημερινά προκαλεί τον ελληνικό λαό και υπονομεύει ακόμη και εκείνους που στηρίζουν τη Συμφωνία των Πρεσπών, καθώς αδιαμαρτύρητα και δήθεν για να ενισχυθούν εν όψει δημοψηφίσματος αφήνονται να δημιουργούν τετελεσμένα σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο της συμφωνίας. Έτσι, πλέον, εμπεδώνεται καθημερινά μια νέα πραγματικότητα, σύμφωνα με την οποία απαιτήθηκε μια απλή προσθήκη γεωγραφικού προσδιορισμού στο όνομα της «Μακεδονίας» για να κερδηθεί παντού και για πάντα η «Μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα».
Όταν ο κ. Ζάεφ δηλώνει ότι «η μόνη Μακεδονία είναι η δική μας», δήλωση που ανασκευάζεται μερικώς από το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων, και την επόμενη ημέρα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκολα Δημητρόφ δηλώνει ότι «στο εξής ο όρος ‘‘Μακεδονία’’ αναφέρεται στην επικράτειά μας και στον ‘‘μακεδονικό λαό’’», είναι προφανές ότι η Συμφωνία των Πρεσπών έχει ήδη αρχίσει να παράγει αρνητικά αποτελέσματα…
Και το πιο σημαντικό για τη γειτονική χώρα δεν είναι ότι η «Μακεδονική γλώσσα και ταυτότητα» αναγνωρίζεται από μεγάλο αριθμό χωρών, αλλά πλέον θα έχει και την ελληνική υπογραφή. Σε λίγες ώρες η ετυμηγορία των πολιτών της ΠΓΔΜ θα είναι γνωστή. Οι εξελίξεις θα δρομολογηθούν από τη Δευτέρα το πρωί και πλέον, εφόσον δεν υπάρξουν απρόοπτα στα Σκόπια, στην Αθήνα, αυτή ή η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει σοβαρά και μεθοδικά να σχεδιάσει στρατηγική για να περιορίσει τις απώλειες από τις εκκρεμότητες που αφήνει ανοικτές η Συμφωνία των Πρεσπών…
Κωνσταντίνος Τσάκαλος
Φωτο: apnews.com