Ν. Στραβελάκης: Θεσσαλονίκη: Σεπτέμβριος 2014 – Σεπτέμβριος 2018

Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

-Όποιος δεν διδάσκεται από την Ιστορία είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει…

Εν αναμονή των εξαγγελιών του κ. Τσίπρα στη ΔΕΘ, δεν μπορεί παρά να παραφράσει κανείς τη ρήση του βρετανού πολιτικού και φιλοσόφου του 18ου αιώνα Έντμουντ Μπερκ για τους ανθρώπους που δεν διδάσκονται από την Ιστορία. Στις 14 Σεπτεμβρίου του 2014 ο κ. Τσίπρας, αρχηγός τότε της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είχε καταθέσει στη Θεσσαλονίκη το περιβόητο ομώνυμο πρόγραμμα. Για να φρεσκάρω τη μνήμη όλων μας, αυτό περιελάμβανε μεταξύ άλλων:

1. Δωρεάν ρεύμα σε 300.000 νοικοκυριά κάτω από το όριο της φτώχειας (κάποια επιδότηση πήραν για κάποιο χρόνο 150.000 νοικοκυριά).

2. Πρόγραμμα επιδότησης διατροφής με κουπόνια σίτισης σε 300.000 άπορες οικογένειες (το μέτρο δεν εφαρμόσθηκε).

3. Δωρεάν ιατρική περίθαλψη για όλους και δραστική μείωση συμμετοχής στη φαρμακευτική δαπάνη (αυτό που μειώθηκε και μειώνεται είναι η φαρμακευτική δαπάνη και όχι η συμμετοχή σε αυτή).

4. Πρόγραμμα εξασφάλισης στέγης (στο πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου μπήκαν συνολικά 30.000 νοικοκυριά από τα 300.000 που είχαν εξαγγελθεί).

5. Στήριξη χαμηλοσυνταξιούχων. Είχε πει ο κ. Τσίπρας: «Αποκαθιστούμε αμέσως το δώρο των Χριστουγέννων, ως 13η σύνταξη, σε 1.262.920 συνταξιούχους που λαμβάνουν σύνταξη έως 700 ευρώ. Είναι το πρώτο βήμα για την πλήρη αποκατάσταση της 13ης σύνταξης και του 13ου μισθού σε όλους, σταδιακά και σε συνάρτηση με τις οικονομικές συνθήκες» (από τότε έχουν εφαρμοσθεί 21 περικοπές στις συντάξεις και τώρα παρακαλάνε να αναβληθούν οι τελευταίες περικοπές που έχουν ψηφίσει).

6. Κατάργηση της εξίσωσης του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης. Όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας, «οι άνθρωποι θα ξανανάψουν τα καλοριφέρ τους» (ο φόρος κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης είναι 280 ευρώ για 1.000 λίτρα, ενώ, π.χ., το 2007 ήταν μόλις 21 ευρώ).

7. Καταργείται ο ΕΝΦΙΑ (εδώ γελάνε, αφού ο ΕΝΦΙΑ παρέμεινε και τώρα παζαρεύουν να μην εφαρμοστεί η αύξηση που ψήφισαν στο Μεσοπρόθεσμο).

8. Επαναφορά αφορολόγητου στα 12.000 ευρώ για όλους (ψήφισαν περικοπή του αφορολόγητου στα 5.600 ευρώ και παρακαλάνε να μην εφαρμοσθεί).

9. Επαναφορά κατώτατου μισθού. Επί λέξει είχε πει ο πρωθυπουργός: «Ο κατώτατος μισθός θα επιστρέψει στα 751 ευρώ για όλους τους εργαζομένους» (αυτό που αναμένεται να εξαγγελθεί με καμάρι είναι ότι ο υποκατώτατος μισθός -πού είσαι, Μπαμπινιώτη, υπό σε υπερθετικό βαθμό- από 511 θα ανέβει στα 586 του κατώτατου).
Υπήρχαν και άλλες εξαγγελίες σε εκείνη την εμφάνιση του κ. Τσίπρα τον Σεπτέμβριο του 2014.

Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς: Διαγραφή χρέους, ρήτρα ανάπτυξης στις αποπληρωμές του υπολοίπου, εξαίρεση του ανύπαρκτου πλέον προγράμματος δημοσίων επενδύσεων από το σύμφωνο σταθερότητας, συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ, άμεση παύση των κατασχέσεων τραπεζικών λογαριασμών, νέα σεισάχθεια στα «κόκκινα» δάνεια. Μέχρι και ανάκτηση της διοίκησης του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είχε εξαγγείλει.

Από τα περισσότερα μέτρα εκείνου του ήπιου κεϋνσιανού προγράμματος είτε δεν έγινε τίποτα είτε εφαρμόσθηκαν ακριβώς τα αντίθετα, με πιο κραυγαλέα παραδείγματα τις συντάξεις, το αφορολόγητο και τον ΕΝΦΙΑ. Το εξοργιστικότερο όμως απ’ όλα είναι ότι πλέον υπάρχει και διαφορά φιλοσοφίας. Ανεξάρτητα από την αναξιοπιστία που περιβάλλει την όποια εξαγγελία της κυβέρνησης, όλοι πλέον ξέρουμε ότι η βάση της πολιτικής της είναι ένα νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα που βασίζεται σε περιορισμένους μισθούς, ιδιωτικοποιήσεις, δημοσιονομική πειθαρχία, πλειστηριασμούς ακινήτων και στήριξη του τραπεζικού τομέα. Ένα πρόγραμμα που έχει αποδεχθεί και η ΝΔ. Η όποια αναπτυξιακή δυνατότητα αυτού του προγράμματος βρίσκεται στις περιβόητες ξένες επενδύσεις, που είναι μακρινό όνειρο σε ένα περιβάλλον όπου η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση οξύνεται, ιδιαίτερα στην ΕΕ, ενώ κλυδωνίζονται περιφερειακές δυνάμεις όπως η Τουρκία.

Χαρακτηριστικά, την εβδομάδα που πέρασε είχαμε σημαντικούς κλυδωνισμούς στα χρηματιστήρια και τις αγορές ομολόγων. Σε αυτό το περιβάλλον, το ελληνικό δεκαετές ομόλογο έφτασε το 4,5% και το χρηματιστήριο έπεσε κάτω από τις 700 μονάδες. Είναι ενδεικτικό ότι ο ΟΟΣΑ, μετά από αρκετό καιρό, επεσήμανε ότι υπάρχει το ενδεχόμενο νέου χρηματοπιστωτικού επεισοδίου λόγω του τεράστιου όγκου παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων (το ύψος τους είναι πάνω από δέκα φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ), που βαρύνουν είτε ως επισφαλής απαίτηση είτε ως υποχρέωση τους ισολογισμούς των τραπεζών.

Σε αυτό το περιβάλλον, το μόνο που έχει απομείνει στην κυβέρνηση είναι να παραμείνει στην εξουσία με κάποια ψιχία οικονομικής ανακούφισης που θα της παραχωρηθούν από το εξωτερικό, όπως, π.χ., η αναβολή της περικοπής στις συντάξεις ώστε να ολοκληρώσει τη Συμφωνία των Πρεσπών μέχρι τον Μάρτιο του 2019.

Κοντολογίς, το πολιτικό του αδιέξοδο ο κ. Τσίπρας προσπαθεί να το μεταθέσει στο μέλλον, τάζοντας γιοφύρια και ποτάμια, σε μια απέλπιδα προσπάθεια επανάληψης της Ιστορίας. Σε αυτή, αν το 2014 ήταν η τραγωδία, το 2018 είναι σίγουρα η φάρσα, όσον αφορά το πολιτικό σύστημα της χώρας στο σύνολό του.

Το ερώτημα είναι εάν ο λαός διδάχθηκε από την Ιστορία ή είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει, είτε με ΣΥΡΙΖΑ είτε με ΝΔ (είτε και με τους δύο;).