Bill Gates, Αλέξης Τσίπρας και «καθαρή έξοδος»

Υπό
JOHN GALT

Στην Ιθάκη οι επικοινωνιολόγοι του κ. πρωθυπουργού έκαναν το μεγαλύτερο επαγγελματικό τους λάθος. Μη αντιλαμβανόμενοι την τεράστια αλλαγή που συνεπάγεται για τη μεταπολιτευτική περίοδο και την ηγεσία της πολιτικής ζωής της χώρα η καθαρή έξοδος, υποχρέωσαν τον κ. πρωθυπουργό σε μια τεράστια προσωπική ήττα.

Και όμως, αν είχαν λίγη διορατικότητα και γνώση, θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν μια αντίστοιχη αντιμετώπιση της αποχώρησης του ηγέτη αντιγράφοντας το μικρό video με πρωταγωνιστή τον B. Gates, όταν ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την Microsoft.

Η διαφορά των δύο γεγονότων και η σκηνοθετική τους αποτύπωση σε video, το ένα με τον κ. πρωθυπουργό στην Ιθάκη, με θλιβερή εικονοληψία, και το άλλο με τη διακωμώδηση της αποχώρησης του B. Gates από την εξουσία της Microsoft «Bill Gates: The last day at Microsoft» (υπάρχει στο YouTube), αναδεικνύει ανάγλυφα την απόσταση που χωρίζει τις δύο ομάδες επικοινωνιολόγων.

Η μία επανέλαβε τα γνωστά, τετριμμένα υποπόδια της παλαιοκομματικής αντιπαλότητας με σκοπό να αναδείξει την αναγκαιότητα και το μέλλον ενός ηγέτη που τρεισήμισι χρόνια τώρα δέχεται τα πάντα, έστω και με κατενάτσιο.

Η άλλη έβαλε τον ηγέτη να αυτοδιακωμωδηθεί ώστε μέσα από το χιούμορ να αναδειχθεί η νέα θέση που εκείνος στηρίζει στη μετά από αυτόν εποχή.

Στόχος και των δύο επικοινωνιολόγων ήταν να προστατεύσουν την οργάνωση που εκπροσωπούν οι δύο ηγέτες (Gates και Τσίπρας) από την αλλαγή στην εξουσία. Βασικό ζητούμενο ήταν η έξοδος να είναι «καθαρή», ώστε να μην επηρεάσει το μέλλον του οργανισμού (Microsoft ή ΣΥΡΙΖΑ).

Επικοινωνιακά, οι μέτοχοι και των δύο οργανισμών δικαιολογημένα ανησυχούν για την επόμενη ημέρα. Έχουν αποθέσει τις ελπίδες τους, το μέλλον τους και τις φιλοδοξίες τους σε δύο οργανισμούς, που τα χρόνια που πέρασαν, ανεξάρτητα αν τους δικαίωσαν ή τους απογοήτευσαν, τους κάνουν σήμερα να αισθάνονται ψυχολογικά και συναισθηματικά ανασφαλείς. Αναγνωρίζουν στον ηγέτη τον πρώτο λόγο, είτε γιατί διαθέτει σημαντικό μερίδιο στη μετοχική σύνθεση της εισηγμένης στο χρηματιστήριο μετοχής (Microsoft) είτε γιατί η ηγετική του προσωπικότητα απετέλεσε τον συνδετικό αρμό όλων των κρίκων στην πορεία για την ανάληψη της εξουσίας (ΣΥΡΙΖΑ).

Ο στόχος της «καθαρής εξόδου» επετεύχθη. Η αλλαγή και για τους δύο οργανισμούς συνεπάγεται τη στήριξη, αξιόπιστα, του αύριο με ρεαλισμό και ηγετική σταθερότητα. Σημασία δεν έχει ποιος θα είναι ο ηγέτης. Σημασία έχει αν ο απερχόμενος ή αναβαθμισμένος ηγέτης μπορεί να εξηγήσει γιατί η επόμενη ημέρα θα είναι διαφορετική. Μία είναι η λύση: Έξυπνα και με χιούμορ να προσαρμοστεί ο ίδιος, κατ’ αρχάς, σε ό,τι πρέσβευε μέχρι χθες. Κι όχι βέβαια «περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις».

Για την μεν κυβέρνηση, τα βήματα που έκανε στην ιδεολογική της πλατφόρμα, συμβάλλοντας με την πολιτική της στο τέλος της Μεταπολίτευσης, είναι ομολογουμένως μεγάλα. Ανέτρεψε, καθ’ υπόδειξη πάντοτε της «τρόικας», ιδεολογικά της ταμπού. Ήρθε και συμβιβάστηκε, απορρίπτοντας την οικονομική πολιτική του μεγάλου, πατερναλιστικού κράτους. Την πολιτική που με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο οδήγησε κι αυτήν τη χώρα στην κρίση.

Υπέγραψε το τρίτο Μνημόνιο και δεσμεύτηκε ως κυβέρνηση να ακολουθήσει τα αυστηρά βήματα της δημοσιονομικής πειθαρχίας που συνεπάγεται η παραμονή μας στη ζώνη του ευρώ. Τόλμησε, σε απλές γραμμές, να δημιουργήσει ένα πλαίσιο διοίκησης στη μεταμνημονιακή Ελλάδα, που η οιαδήποτε πολιτική ηγεσία της χώρας δεν θα έχει πλέον την εξουσία που είχαν οι κυβερνήσεις πριν από τα Μνημόνια. Έκανε πράξη, με την «καθαρή έξοδο», το τέλος της Μεταπολίτευσης. Δυστυχώς, η Ιθάκη δεν της επέτρεψε να το επικοινωνήσει.

Για τη δε Microsoft, η αποχώρηση του B. Gates σηματοδότησε την καθαρή έξοδο από μία ηγεσία και μία τεχνολογία, που είχαν πλέον ξεπεραστεί, σε μία νέα ηγετική ομάδα, που φιλοδοξούσε να ανακτήσει το χαμένο της έδαφος. Όταν λίγο μετά την αποχώρηση του Gates έτυχε να βρεθώ σ’ ένα κλειστό συνέδριο στα κεντρικά της Microsoft, προσκεκλημένος του αντικαταστάτη του, και παρακολούθησα τον προβληματισμό του, παρουσία μερικών εκατοντάδων ειδικών, κυριολεκτικά εντυπωσιάστηκα. Τόσο ο ίδιος όσο και επικοινωνιολόγοι του, έχοντας σε πρώτη φάση παρουσιάσει τη διακωμώδηση του Gates από τον ίδιο, εμφάνιζαν τη δυναμική του νέου ηγέτη. Η μετάβαση από τη μία περίοδο στην άλλη ήταν επικοινωνιακά άριστη.

Θεωρώ λάθος να περιγράψω πώς ο Gates διακωμωδεί στο video την αποχώρησή του. Όλα τα λεφτά είναι να το δει κανένας σε αντιπαραβολή με το video της Ιθάκης. Θυμάμαι πόσο δίκαιο είχε ένας φίλος μου, όταν με έψεξε γιατί δεν είχα αντιληφθεί την αδυναμία της ελληνικής Αριστεράς να κατανοήσει το χιούμορ ως έννοια.

Την κατάσταση εκείνη που ένας ηγέτης, μία ομάδα, μία κοινωνία ολόκληρη (βλέπε Αριστοφάνης) διακωμωδείται στα πρόσωπα τρίτων και αντί να βγαίνει ηττημένος/η βγαίνει νικητής. Οι αριστεροί επικοινωνιολόγοι στην Ιθάκη δεν είχαν χιούμορ, με αποτέλεσμα να ευτελίσουν τα όποια εναπομείναντα ηγετικά στοιχεία μπορεί να διαθέτει ο κ. πρωθυπουργός. Αντί να αντιγράψουν τη λογική του video της Microsoft, αποτυπώνοντας την «καθαρή έξοδο» ως φυγή προς τα εμπρός, ακολούθησαν την πεπατημένη και έχασαν.

Η κυβερνητική μιντιακή πολιτική της αποτυχίας της Ιθάκης είχε και συνέχεια. Η «πρωινή Αριστερά» (διάβαζε «Αυγή») σε άρθρο της την 21/8/2018 αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η κυβέρνηση της Αριστεράς καλείται να αναδείξει ότι είναι ηγεμονική δύναμη που μπορεί να συμβάλει στην αλλαγή της κοινωνίας». Μα, η αλλαγή της κοινωνίας αφορά τη μεταπολιτευτική περίοδο, έχει ολοκληρωθεί με τα τρία Μνημόνια και γι’ αυτό και οι εταίροι συμφώνησαν στην «καθαρή έξοδο». Ο οπορτουνισμός που αναπτύχθηκε στη Μεταπολίτευση, από όλες, λίγο ή πολύ, τις πολιτικές ηγεσίες της, δεν έχει αύριο. Το μνημονικό τσουνάμι (2010 – 2018) κατέστησε προϊστορία για τη χώρα μας την περίοδο της Μεταπολίτευσης.

Οι πολιτικές κινήσεις και οι ηγεσίες που θα τις εκπροσωπήσουν στον πολιτικό ανταγωνισμό στη μετά την 20/8/2018 πολιτική αρένα είναι σίγουρο ότι δεν μπορούν να αναδειχθούν με τον ξεπερασμένο πολιτικό λόγο της Μεταπολίτευσης. Πρόοδος και συντήρηση, καπιταλισμός και εργατική τάξη, λαμόγια και σφετεριστές της εξουσίας, κομματικές πειθαρχίες και μικροκομματικά συμφέροντα θα υπάρχουν πάντοτε. Υπάρχουν άλλωστε σε κοινωνίες με ισχυρότερες δομές από τις δικές μας.

Είναι απορίας άξιο, λοιπόν, πως ο, κατά τα άλλα, τολμηρός στις ιδέες και στον λόγο του υπουργός των Οικονομικών δεν αντελήφθη το μήνυμα και την τηλεοπτική εκφορά της Ιθάκης. Τουλάχιστον εκείνος γνωρίζει τα όρια των δυνατοτήτων όλων όσων κάθονται ή θα κάθονται στο μέλλον στην καρέκλα που σήμερα εκείνος θερμαίνει.

Οι δηλώσεις του για το μέλλον και τον ρόλο της Αριστεράς στη μεταμνημονιακή περίοδο περιέχουν έντονα τα στοιχεία της αφέλειας. Αν, για παράδειγμα, τις είχε αποτυπώσει σ’ ένα επιστημονικό άρθρο, γνωρίζει πολύ καλά ότι ακόμη και ο πιο φιλικός προς αυτό editor θα το είχε απορρίψει. Όπως δεν υπάρχει αριστερή οικονομική πολιτική σ’ ένα καπιταλιστικό σύστημα, έτσι και δεν υπάρχει κυβερνητική πολιτική από τον
ΣΥΡΙΖΑ που να μπορεί να αμφισβητεί αενάως όλα όσα εκείνος νομοθέτησε ως κυβέρνηση.

Όπως λέει και το γνωστό ρεφρέν στο λαϊκό που σιγοτραγουδούν οι εκπαραθυρωμένοι σύντροφοι, «τώρα είναι αργά…».