Δ. Τζανακόπουλος: Η χώρα ανακτά πλέον την οικονομική της κυριαρχία και το δικαίωμά της να ορίζει την τύχη της

Διαβάστε τη συνέντευξη του Δημήτρη Τζανακόπουλου στον δημοσιογράφο Π. Γαλιατσάτο για την εφημερίδα «REAL NEWS»

Κύριε εκπρόσωπε, ο Πρωθυπουργός είπε στο διάγγελμά του ότι η χώρα ανακτά το δικαίωμά της να ορίζει αυτή τις τύχες και το μέλλον της. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για τους πολίτες; Πότε θα μπορέσουν να δουν απτά αποτελέσματα;

Πράγματι, με το τέλος της μνημονιακής επιτροπείας, η χώρα ανακτά πλέον την οικονομική κυριαρχία της και το δικαίωμά της να ορίζει την τύχη της. Ο μνημονιακός μηχανισμός, αυτή η ιδιαίτερη τεχνολογία εξουσίας που συναρτούσε τις εκταμιεύσεις των δόσεων του δανείου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ΕΜΣ) με την εφαρμογή μνημονιακών μέτρων, δεν έχει πλέον εφαρμογή. Περνάμε σε μια νέα φάση, όπου, βεβαίως, είμαστε υποχρεωμένοι να επιτυγχάνουμε συγκεκριμένους δημοσιονομικούς στόχους, ώστε να εξυπηρετούμε το χρέος μας και να εξασφαλίζουμε την εμπιστοσύνη των αγορών. Όμως ο τρόπος επίτευξης των στόχων όπως και οι πολιτικές επιλογές σε άλλα πεδία που δεν έχουν δημοσιονομική επιρροή ανήκουν πλέον στην ελληνική κυβέρνηση. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ένα διευρυμένο πεδίο ελευθερίας για να εφαρμόσουμε πολιτικές ρύθμισης της αγοράς εργασίας, στήριξης του κοινωνικού κράτους, ενίσχυσης του εισοδήματος των εργαζομένων. Την ίδια στιγμή, όμως, να προχωρήσουμε και σε θεσμικές τομές που θα βελτιώνουν τη σχέση των πολιτών με τον δημόσιο τομέα, αλλά και θα δημιουργούν ένα ευνοϊκό πολιτικό περιβάλλον. Και επιτρέψτε μου την εκτίμηση ότι αυτή η μεγάλη αλλαγή στην πρακτική διακυβέρνησης θα έχει άμεσα αποτελέσματα και στην καθημερινότητα των πολιτών. 

Η αντιπολίτευση, και ειδικότερα η Ν.Δ., αμφισβητεί ότι η χώρα βγήκε από τα μνημόνια και κάνει λόγο για τέταρτο μνημόνιο χωρίς χρήματα. Τι τους απαντάτε;

Η Ν.Δ. είτε δεν έχει κατανοήσει τι συμβαίνει, καθώς έχει πιστέψει και η ίδια το καταστροφολογικό της αφήγημα, είτε έχει κατανοήσει τι συμβαίνει και επιλέγει αυτή τη γραμμή της αμφισβήτησης για λόγους που είναι ακατανόητοι πολιτικά. Διότι, αν επιλέγει σκοπίμως να αμφισβητεί την πραγματικότητα, τότε σκοπίμως επιλέγει να καταλήξει σε αδιέξοδο, πράγμα παράλογο. Αλλά κανείς δεν μπορεί να ξέρει πλέον τι ακριβώς κάνει η Ν.Δ. 

Σημασία, όμως, έχει ότι το επιχείρημά της – ή τελοσπάντων αυτό που μοιάζει με επιχείρημα – είναι ολοκληρωτικά λάθος. Το μνημόνιο, όπως σας έλεγα προηγουμένως, είναι μια ειδική τεχνολογία που συναρτά μέτρα με εκταμιεύσεις. Στην παρούσα φάση, ούτε νέα μέτρα υπάρχουν, ούτε, φυσικά, και εκταμιεύσεις. Η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του χρέους της, έχει καλυμμένες τις χρηματοδοτικές ανάγκες της μέχρι και το 2020, έχει ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών, γεγονός που αποτυπώνεται και στα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων, ενώ ως προς τις δημοσιονομικές πολιτικές έχει πλέον ολοκληρώσει την προσαρμογή και μπορεί να περάσει σε μια φάση συνετής δημοσιονομικής επέκτασης, στήριξης του κοινωνικού κράτους, ενίσχυσης της διαπραγματευτικής δύναμης των εργαζομένων και του εισοδήματός τους. Επομένως, αργά ή γρήγορα, η Ν.Δ. θα πρέπει να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα και να ασκήσει αντιπολίτευση επί του πραγματικού διλήμματος, που είναι το εξής: Ανάπτυξη με επίκεντρο την εργασία ή ανάπτυξη με συντριβή της εργασίας; Αυτό είναι το δίλημμα της νέας εποχής. 

Βεβαίως, ο καθένας έχει δικαίωμα να αρνείται ή να απωθεί την πραγματικότητα, όμως αυτό δεν ανήκει πλέον στην αρμοδιότητα της πολιτικής, αλλά της ψυχανάλυσης.  

Πολλά στελέχη του κόμματός σας προεξοφλούν ότι δεν θα χρειαστεί να μειωθούν καθόλου οι συντάξεις. Θωρείτε ότι αυτό είναι εφικτό και, αν ναι, το έχετε συμφωνήσει με τους εταίρους μας;

Πράγματι, έχει γίνει πολλή συζήτηση για το θέμα αυτό, και δικαίως, καθώς απασχολεί εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας. Αυτό που μπορώ να σας πω με κάθε βεβαιότητα αυτή τη στιγμή είναι ότι, με δεδομένες τις δημοσιονομικές προβλέψεις για το 2019 και για τα επόμενα χρόνια, προκύπτει ότι η εφαρμογή του μέτρου αυτού δεν είναι αναγκαία για την επίτευξη των στόχων που έχουμε συμφωνήσει στο Eurogroup με τους δανειστές μας. Και αυτό είναι ένα αντικειμενικό γεγονός που δεν αμφισβητείται σήμερα από κανέναν θεσμό. Εξάλλου, όπως σας είπα και προηγουμένως, ο τρόπος επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων, τα μέσα δηλαδή της δημοσιονομικής πολιτικής, ανήκουν σήμερα πλέον στην αρμοδιότητα της ελληνικής κυβέρνησης. 

Είπατε σε πρόσφατη συνέντευξή σας ότι δημιουργείται για το 2019 ένας δημοσιονομικός χώρος ύψους 750 εκατ. ευρώ για φοροελαφρύνσεις και κοινωνικές παροχές. Αυτός μπορεί να ξεπεράσει το 1 δισ., όπως υποστηρίζουν άλλοι συνάδελφοί σας στην κυβέρνηση;

Αυτό εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Δεν είναι, όμως, δική μου αρμοδιότητα να κάνω τέτοιες προβλέψεις. 

Εφόσον ο κύκλος των μνημονίων κλείνει, εξαντλεί τη χρησιμότητά της και η διάκριση μνημόνιο/αντιμνημόνιο. Θα επαναπροσδιορίσετε τις πολιτικές σας συμμαχίες ενόψει της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης;  Ήδη συνάδελφοί σας καλούν σε «προοδευτική συστράτευση». Χωρούν εκεί οι ΑΝΕΛ;

Η διάκριση ή, καλύτερα, η αντίθεση μνημόνιο-αντιμνημόνιο για αρκετά χρόνια υπερπροσδιόρισε όλες τις υπόλοιπες κοινωνικές και πολιτικές αντιθέσεις. Την  αντίθεση Αριστεράς-Δεξιάς, την αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας, την αντίθεση προοδευτισμού-συντηρητισμού κ.λπ. 

Τα αποτελέσματα, δε, αυτού του υπερπροσδιορισμού ήταν σαρωτικά. Οι πολιτικοί συσχετισμοί ανατράπηκαν με την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε πρώτο κόμμα, ενώ δημιουργήθηκε και ο κυβερνητικός συνασπισμός με τους ΑΝΕΛ, στη βάση αυτής ακριβώς της αντίθεσης. Σήμερα τα πράγματα φαίνεται να κανονικοποιούνται κατά κάποιο τρόπο,  όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός έχει καταναλώσει όλα του τα πολιτικά καύσιμα. Έχουμε ακόμα πολλή δουλειά μπροστά μας για την ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας, αλλά και την καταπολέμηση της διαφθοράς. 

Όπως, επίσης, και άλλες συμμαχίες που διαμορφώθηκαν την προηγούμενη περίοδο εξακολουθούν να υφίστανται. Δείτε, για παράδειγμα, τη στάση του ΚΙΝΑΛ, το οποίο εξακολουθεί να κινείται στη γραμμή που διαμόρφωσε ο κ. Βενιζέλος με τη συμμαχία του ή, καλύτερα, την ταύτιση με τη Ν.Δ. και τον κ. Σαμαρά. 

Όλα αυτά, όμως, δεν περιορίζουν τις πολιτικές πρωτοβουλίες που οφείλει να πάρει ο ΣΥΡΙΖΑ για τη συστράτευση όλων των προοδευτικών δυνάμεων. Το αντίθετο. 

Πολύ περισσότερο τη στιγμή που η Ν.Δ. ρέπει διαρκώς προς την ακροδεξιά, καθώς ο κ. Μητσοτάκης έχει γίνει έρμαιο της ομάδας Σαμαρά-Γεωργιάδη, οι οποίοι καθοδηγούν πλέον το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και δίνουν κυρίαρχα τον αντιπολιτευτικό τόνο, είτε από το προσκήνιο είτε από το παρασκήνιο. 

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η αναγκαία προοδευτική συστράτευση θα πρέπει να έχει στο επίκεντρό της το μεγάλο θέμα της εποχής, που είναι η στήριξη και η προστασία της μισθωτής εργασίας. 

Η Τουρκία είναι από τους μεγαλύτερους οικονομικούς μας εταίρους. Η κατάρρευση της τουρκικής λίρας επηρεάζει και τις αγορές ομολόγων αρνητικά για εμάς. Η επιδείνωση της οικονομικής κρίσης και των αμερικανοτουρκικών σχέσεων σας ανησυχούν;

Είναι περισσότερο από προφανές ότι η Ελλάδα, κάνοντας τα πρώτα της βήματα έξω από την ομπρέλα του μηχανισμού στήριξης, έχει κάθε συμφέρον να επιδιώκει και να εργάζεται για την οικονομική και πολιτική σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή μας. Η οικονομική και πολιτική σταθερότητα στην Τουρκία είναι, λοιπόν, κρίσιμη για εμάς και γι’ αυτό τον λόγο παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις. 

Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να σας πω ότι η Ελλάδα, ειδικά μετά τη συμφωνία για το χρέος, είναι ασφαλής και δεν υπάρχουν λόγοι ανησυχίας, καθώς έχουν προβλεφθεί δικλείδες ασφαλείας για την περίπτωση που θα υπάρξουν εξωγενείς αναταράξεις. Αυτό τον σκοπό έχει το χρηματοδοτικό μαξιλάρι που δημιουργήσαμε μαζί με τον ΕΜΣ. 

Πέρα από τα οικονομικά μέτρα που θα εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός, τι άλλο περιμένουμε στη ΔΕΘ; Θα ανακοινωθούν θεσμικές πρωτοβουλίες, όπως η συνταγματική αναθεώρηση; 

Ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ θα περιγράψει ένα συνολικό πολιτικό και οικονομικό σχέδιο για την πρώτη περίοδο της εξόδου από τα μνημόνια. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει μέτρα κοινωνικής στήριξης και ελάφρυνσης κοινωνικών κατηγοριών που έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση, μέτρα στήριξης και προστασίας της μισθωτής εργασίας που βρίσκεται στο επίκεντρο του αναπτυξιακού μας σχεδίου, πρωτοβουλίες για τη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος, αλλά και θεσμικές τομές. Κορυφαία από αυτές είναι, φυσικά, και η συνταγματική αναθεώρηση, η πρόταση για την οποία θα κινηθεί στο πλαίσιο που ήδη ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός από το καλοκαίρι του 2016, θα λαμβάνει όμως υπόψη και τα αποτελέσματα του εθνικού διαλόγου που ολοκληρώθηκε πριν από μερικούς μήνες. 

Τους τελευταίους μήνες είδαμε επιδείνωση των σχέσεων μας με τη Ρωσία, υπήρξαν και εκατέρωθεν απελάσεις. Θεωρείτε ότι τώρα βρισκόμαστε σε φάση εξομάλυνσης;

Η Ελλάδα ήταν και είναι απολύτως σαφής και καθαρή όταν τίθενται ζητήματα σεβασμού της εθνικής κυριαρχίας της. Στο πλαίσιο αυτό και με δεδομένη την πολυδιάστατη και ενεργητική εξωτερική πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση, επιδιώκουμε να έχουμε καλές σχέσεις με όλους και αυτό συμπεριλαμβάνει προφανώς και τη Ρωσία.