Ν. Στραβελάκης: Αν δεν ήταν τραγωδία, θα ήταν «του Κουτρούλη ο γάμος»…
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Αρκετοί υποψιάζονται ότι η παρέμβαση Kαμμένου, οι δηλώσεις Kατρούγκαλου ακόμη και η ετεροχρονισμένη ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών για τις απελάσεις των ελλήνων διπλωματών στη Μόσχα υπηρετούν επικοινωνιακούς σκοπούς. Δεν έχουν άδικο για το γεγονός το ότι η κυβέρνηση επιθυμεί διακαώς να στρέψει την πολιτική ατζέντα από την τραγωδία στο Μάτι.
Οι κυβερνητικοί εταίροι γνωρίζουν ότι η όποια πολιτική επιρροή έχει απομείνει στον συνασπισμό ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ γίνεται στάχτη όσο η κοινωνία αποτιμά τις πολύνεκρες πυρκαγιές. Αφήστε που όσο περνούν οι ημέρες έρχονται στο φως σοκαριστικά στοιχεία παραποίησης στις λίστες νεκρών και αγνοουμένων, που πέρα από τον κυνισμό που αναδύουν ενέχουν και ποινικές ευθύνες, όπως δείχνει και η εμπλοκή των δικαστικών αρχών στις έρευνες.
Όμως η ένταση στις ελληνορωσικές σχέσεις είναι πραγματική. Πραγματική είναι επίσης και η ένταση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, η οικονομική κρίση στην Τουρκία και η αναταραχή στις χρηματαγορές και τα χρηματιστήρια. Πραγματική είναι, τέλος, η πρόθεση ΕΚΤ και Γερμανών να σπρώξουν την ελληνική κυβέρνηση προς τη θέσπιση, και επισήμως, πιστωτικής γραμμής με όπλο την επέκταση, μετά τις 20 Αυγούστου, της κατ’ εξαίρεση αποδοχής των ελληνικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δηλαδή του περιβόητου waiver.
Κοντολογίς, παράλληλα με την κατάρρευση των δομών πρόνοιας και κοινωνικής προστασίας του μνημονιακού, νεοφιλελεύθερου κράτους, που κάνουν την κυβέρνηση να μοιάζει όλο και περισσότερο με ΜΚΟ, η κοινωνία γίνεται σάντουιτς στο πλαίσιο ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων στην περιοχή.
Συγκεκριμένα, μοιάζει να κλιμακώνεται η ένταση ανάμεσα σε ΗΠΑ από τη μια και πρωτίστως τη Γερμανία και κατ’ επέκταση ΕΕ από την άλλη γύρω από τα θέματα του εμπορικού προστατευτισμού. Οι εξελίξεις αυτές σε συνδυασμό με την ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας από το ρωσικό φυσικό αέριο μοιάζει να έχουν φέρει κάποια προσέγγιση ανάμεσα στη Γερμανία και τη Ρωσία. Ο γαλλογερμανικός άξονας φαίνεται να θέλει έναν αναβαθμισμένο ρόλο της Ρωσίας στα Βαλκάνια και την Ευρώπη γενικότερα, κάτι που δεν αρέσει καθόλου στους Αμερικανούς.
Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι τόσο η Ρωσία όσο και οι ΗΠΑ επιθυμούν τον έλεγχο του αγωγού South Stream, δηλαδή τον έλεγχο της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Οι μεν Αμερικανοί καίγονται να ολοκληρωθεί η Συμφωνία των Πρεσπών, ως αντίβαρο στον ρωσοτουρκικό έλεγχο στην περιοχή της Μοσούλης, ενώ οι Ρώσοι κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να την ακυρώσουν.
Η ελληνική κυβέρνηση και η ελληνική εξωτερική πολιτική μοιάζει αιφνιδιασμένη από αυτήν την εξέλιξη. Το σύνολο του ελληνικού πολιτικού συστήματος είχε δεδομένο ότι ΗΠΑ και ΕΕ έχουν ταυτόσημα συμφέροντα. Στην κυβέρνηση μάλιστα θεωρούσαν ότι ο αναβαθμισμένος ρόλος της Ελλάδας στα Βαλκάνια, ως το μακρύ χέρι Ευρωπαίων και Αμερικανών, ήταν η νέα «μεγάλη ιδέα» της ελληνικής αστικής τάξης. Αυτός ήταν και ο λόγος που ομόθυμα ακολούθησαν τις υποδείξεις των Αμερικάνων και απέλασαν με τυμπανοκρουσίες τους ρώσους διπλωμάτες. Ο αιφνιδιασμός είναι τόσο μεγάλος και οι πολιτικές εξαρτήσεις τόσο έντονες που στην κυβέρνηση έχουν χωριστεί σε τρία στρατόπεδα.
Ο κ. Κοτζιάς εισηγείται τη συνέχιση της στοίχισης πίσω από τα αμερικανικά συμφέροντα και την ολομέτωπη αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Είναι βέβαιο ότι βρίσκεται πίσω από τη σκληρή δήλωση του υπουργείου Εξωτερικών για την απέλαση ελλήνων διπλωματών από την πρεσβεία στη Μόσχα ως αντίποινα στις πρόσφατες απελάσεις ρώσων διπλωματών από την Αθήνα.
Από την άλλη, οι κ. Τσακαλώτος και Χουλιαράκης θεωρούν ότι η κυβέρνηση πρέπει πρωτίστως να ικανοποιήσει τις γερμανικές επιδιώξεις, ώστε να είναι ήπια η μετάβαση στο καθεστώς της εποπτείας μετά τις 20 Αυγούστου. Φέρονται να συμφωνούν με τις απόψεις που εξέφρασε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κ. Κατρούγκαλος και τις οποίες έκανε retweet η ρωσική πρεσβεία. Μάλιστα η «Αυγή» στην αναπαραγωγή των δηλώσεων αναβάθμισε τον κ. Κατρούγκαλο σε υπουργό από αναπληρωτή.
Ο κ. Καμμένος τέλος μοιάζει να είναι και με τους δύο, δεσμεύθηκε να ρίξει την κυβέρνηση αν έρθει στη Βουλή η Συμφωνία των Πρεσπών, ενώ αναβάθμισε τις ελληνοτουρκικές εντάσεις και συνακόλουθα τον αμερικανικό ρόλο στην περιοχή λέγοντας για πρώτη φορά ότι οι κρατούμενοι στις τουρκικές φυλακές έλληνες στρατιωτικοί είναι θύματα τουρκικής απαγωγής.
Στο διεθνές πεδίο, η εβδομάδα που πέρασε περιείχε επίσης τις δηλώσεις Μεντβέντεφ περί «κράτους της Βορείου Κύπρου», ως απειλή μάλλον για συνολική μεταστροφή της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, μία δήλωση-«σούπα» της Κομισιόν για τις απελάσεις των ελλήνων διπλωματών και τις αποκαλύψεις για το ρατσιστικό ποιόν του προσωπικού σωματοφύλακα του γάλλου Προέδρου Μακρόν. Το τελευταίο είναι μάλλον δουλειά των Αμερικάνων και ο ευρωπαϊκός Τύπος ψελλίζει ότι μπορεί να υπάρξουν αποκαλύψεις και για την κ. Μέρκελ, χωρίς να προσδιορίζει το περιεχόμενό τους.
Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα είναι σε αδιέξοδο, την ίδια ώρα που συντρίβουν τα λαϊκά συμφέροντα ανάμεσα στη μνημονιακή λιτότητα και τις ιμπεριαλιστικές εντάσεις. Πρόκειται για ένα σκηνικό που δεν έχει πλέον την παραμικρή σχέση με την κοινωνία και τις ανάγκες της. Αν δεν ζούσαμε μια τραγωδία, οι εξαρτήσεις πολιτικών και πολιτικάντηδων από τα ξένα συμφέροντα θα παρέπεμπαν στο σατιρικό έργο του Ραγκαβή «Του Κουτρούλη ο γάμος», παρόλο που γράφτηκε το 1845…