Η επόμενη ημέρα ή ο «Λεβιάθαν» είναι νεκρός;
Υπό
JOHN GALT
Είτε με τον κ. Τσίπρα, είτε με τον κ. Μητσοτάκη, είτε με οποιονδήποτε άλλο πολιτικό αρχηγό, η 21η Αυγούστου είναι σήμερα. Ανεξάρτητα λοιπόν από τις όποιες ψευδαισθήσεις ή αφηγήματα μας τροφοδοτούν, η πραγματικότητα είναι μία.
Το πρόγραμμα που θα ζήσουμε και θα εφαρμοστεί από τη συγκεκριμένη ημερομηνία θα σημάνει την έναρξη του χρηματοοικονομικού αποκλεισμού της χώρας και τη συρρίκνωση του Δημοσίου στα όρια των δυνατοτήτων του δημοσιονομικού περιθωρίου.
Ας ξεχάσουμε λοιπόν τα λογιστικά πλεονάσματα και ας πάμε στα στοιχεία της ΤτΕ, που αποτυπώνουν τις καθαρές δανειακές ανάγκες του δημόσιου τομέα. Με άλλα λόγια, είναι το ταμείο του κ. Στουρνάρα που θα προσδιορίζει τη δημοσιονομική πειθαρχία και όχι οι λογιστικές αλχημείες του κ. Τσακαλώτου.
Οι δύο πολιτικοί σχηματισμοί, που εκπροσωπούνται από τους δύο ηγέτες, είναι ταυτόσημοι ως προς τους βαθμούς ελευθερίας. Όσο έχουν ταμείο, θα ξοδεύουν. Όσο δεν θα έχουν, θα συρρικνώνονται με αυστηρή πειθαρχία. Είναι καιρός λοιπόν να αντιληφθούμε όλοι, ως έλληνες πολίτες, ότι η μεταπολιτευτική λογική του «δανείζομαι και ξοδεύω» για τον ελληνικό δημόσιο τομέα έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.
Η Ελλάδα, για την επόμενη δεκαετία και μέχρι τα επιτόκια του ευρώ να μπορούν να συγκλίνουν στο κόστος της δανειακής υποχρέωσης του χρέους του παρελθόντος (διάβαζε ποτέ), θα πρέπει να χρηματοδοτεί ή να εξασφαλίζει τη δαπάνη της με ίδιους πόρους. Περιμένω να δω τη στιγμή που ο κ. υπουργός Οικονομικών θα τολμήσει να δανειστεί με υψηλότερα επιτόκια από εκείνα του ESM.
Η Θεσσαλονίκη είναι κοντά και οι λόγοι των θριάμβων έχουν αρχίσει να γράφονται. Επειδή όμως ο οικονομικός ρεαλισμός και οι ορθολογικές προσδοκίες δεν είναι νεοφιλελεύθερες ασυναρτησίες, ας τολμήσουμε να δούμε μαζί τα όρια της κρατικής επιβολής και τα όρια της κοινωνικής αλληλεγγύης, που θα χαράξουν την οικονομική πολιτική της χώρας της επόμενη δεκαετία.
Βασικός περιορισμός είναι ένας: Το Ελληνικό Δημόσιο διαθέτει ταμείο μόνο για τα τρέχοντα έσοδα και έξοδα και δεν έχει περιθώρια δανεισμού για να ασκήσει ενεργή οικονομική πολιτική. «Ο Λεβιάθαν είναι νεκρός», όπως θα έλεγε και ο Hobbes. Για τους μη γνωρίζοντες, ή για όσους δεν καταλαβαίνουν τα πρωτογενή πλεονάσματα, εξηγούμε ότι το ταμείο είναι ελλειμματικό τα τελευταία χρόνια περίπου κατά 2-3 δισ. Αν βάλουμε και όσα χρωστάμε και δεν πληρώνουμε, μαζί με αυτά που μπορεί να υποχρεωθούμε να καταβάλουμε, αν επιβληθεί στο Δημόσιο ο δημοσιονομικός υπολογισμός των αποφάσεων του ΣτΕ, πλησιάζουμε τα 6 δισ. ετησίως.
Πώς μαζεύονται τα πράγματα όταν τα όρια της φορολογικής επιβάρυνσης έχουν ξεπεράσει τις αντοχές των πολιτών; Όπως μου έλεγε πρόσφατα φίλος, τελικά, συνεπείς φορολογικά έχουν καταντήσει να είναι μόνο οι φοροφυγάδες. Οι άλλοι έχουν πετάξει λευκή πετσέτα.
Η κρίση σέρνεται στην κοινωνία και η κρατική ηγεσία συμπεριφέρεται ως ο αυταρχικότερος επικυρίαρχος. Και όμως μεταξύ 2014 – 2018 οι ταμειακές δαπάνες του Δημοσίου αυξήθηκαν κατά 5 δισ. Γιατί; Ειλικρινά, είδε κανείς καλύτερες υπηρεσίες από τον δημόσιο τομέα;
Οι αναδιαρθρώσεις που πρέπει να γίνουν αφορούν τον δημόσιο τομέα. Η πρώτη υποχρέωση όλων όσων αναλάβουν την εξουσία την επομένη ημέρα είναι η επαναφορά των ταμειακών δαπανών του φορέα αρμοδιότητάς τους σε επίπεδα κάτω από αυτά του 2014. Παίρνουν από το αρχείο τον ισολογισμό του 2014 και λειτουργούν στα ίδια επίπεδα. Η ιστορία όμως δεν σταματάει εδώ και οι τομές συνεχίζονται. Η πολιτική απαιτεί βούληση και ανάληψη ευθυνών. Οι εντολές προς όλους πρέπει να είναι σαφείς:
Για να πείσεις, χρησιμοποίησε συγκρίσεις με άλλους», «πάλεψε να βρεις τον καλύτερο τρόπο να θέσεις το θέμα», «μην κόβεις οριζόντια» και «συντόνισε την εφαρμογή της πολιτικής με σαφείς και κατανοητούς, απλούς στόχους».
Η δεύτερη αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τον εξωδικαστικό. Δεν μπορεί από την κ. Βαλαβάνη μέχρι σήμερα, για να μην πάμε και παλαιότερα, να αναγνωρίζουμε ότι από τα 103 δισ. βεβαιωμένων απαιτήσεων του Δημοσίου να είναι και με τον νόμο εισπράξιμα μόνο τα 15 δισ. και μάλιστα σε 180 δόσεις και εμείς να διεκδικούμε το σύνολο στα δικαστήρια. Ποιος μας φταίει;
Η τρίτη αφορά τις τράπεζες. Πρέπει άμεσα να ολοκληρώσουν τη διαδικασία απεμπλοκής τους από τα «κόκκινα» δάνεια, έτσι ώστε να αρχίσουν να απομπλέκονται και από τα «μπλε». Ξέρουμε το ποσοστό των πιθανών εξασφαλίσεων στα «κόκκινα». Μήπως μπορούν να μας πουν οι διοικήσεις, πριν αποχωρήσουν και απαλλαγούν από τις ευθύνες, τι εξασφαλίσεις έχουν στα εξυπηρετούμενα και πότε θα τις εγγράψουν; Τα προβλήματα των ισολογισμών που πρόσφατα εμφανίστηκαν σε επώνυμες και εισηγμένες επιχειρήσεις καλύπτουν τεράστια αδιέξοδα για τις «μπλε» εξασφαλίσεις.
Η αναδιάρθρωση του Φορολογικού οφείλει να γίνει άμεσα. Η τομή συνίσταται στο να εξηγηθεί με καθαρότητα και ειλικρίνεια η κοινωνική αλληλεγγύη και η ενίσχυση της αισιοδοξίας για το μέλλον. Η αρχή είναι μία, το παραγωγικό άτομο έχει προτεραιότητα στις αποφάσεις της κοινωνίας. Ακόμη και ο Μαρξ το ίδιο είπε. Πώς τώρα κατάντησε η πρώτη φορά Αριστερά να το στρεβλώσει, είναι απορίας άξιο. Δεν μπορείς να δουλεύεις και να κοιτάς πώς θα φοροδιαφύγεις, για να καλύψεις όσο το δυνατόν λιγότερο τις κρατικές αδυναμίες. Ναι στα δημόσια αγαθά, αλλά όχι στη στήριξη της κοινωνικής αδικίας από την κακόπιστη και αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση.
Ένας συντελεστής ΦΠΑ για όλα τα αγαθά και για όλη τη χώρα. Λίγοι φορολογικοί συντελεστές για όλα τα εισοδήματα από κάθε πηγή στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, αρχίζοντας από μηδέν εισόδημα. Ένας συντελεστής για τα νομικά πρόσωπα, ανταγωνιστικός των ευρωζωνικών, με τα μερίσματα να αποτελούν εισόδημα των μετόχων και να μη φορολογούνται στην πηγή.
Τέλος, ένας φόρος ακίνητης περιουσίας, χωρίς απαλλαγές για τη μη αποδεχθείσα κληρονομιά, για τα κλειστά και μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, για τα οικόπεδα, την Εκκλησία, τους κοινωνικούς οργανισμούς και το Δημόσιο. Δηλαδή, φορολογία περιουσίας ακόμη και στην κτηματική εταιρεία του Δημοσίου ΑΕ ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ και στους δήμους και τις κοινότητες. Τα όρια των εσόδων είναι δεδομένα, περίπου 2 δισ. και η διεύρυνση θα μειώσει την επιβάρυνση.
Ασφαλιστικό. Είναι δεδομένο ότι θα το ξαναγράψουμε από την αρχή. Δεν είναι κατανοητό. Γιατί το κρύβουμε λοιπόν κάτω από το τραπέζι; Μία γενικευμένη επιβάρυνση σε επίπεδο 20% συνολικά στα δηλωθέντα εισοδήματα εξ εργασίας είναι ικανοποιητική. Η κατανομή του ποσού για τους εργαζόμενους με μισθωτή εργασία μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου δεν αφορά το Δημόσιο και θα μπορούσε να αποτελέσει θέμα επιχειρηματικών συμβάσεων. Αν τα ποσά δεν φτάνουν, ας μας καλέσει η κ. Αχτσιόγλου να της τα υπολογίσουμε μετά την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου.
Μια τεράστια δουλειά απαιτείται και όποιος την αναλάβει θα συμβάλει απείρως στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Μια δουλειά που αφορά την αξιολόγηση όλων των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των πολιτών και των οικονομικών τους επιπτώσεων έναντι του κράτους. Δικαιώματα έχουν οι πολίτες και όχι το κράτος. Τα στερούνται οι πολίτες αν η κοινωνία το επιθυμεί και όχι αν έτσι νομίζει ο γραφειοκράτης. Η νέα διακυβέρνηση δεν χρειάζεται τίποτα άλλο από το να αναζητήσει ιστορίες τρέλας και να τις καταργήσει με έναν νόμο και πολλά άρθρα.
Δεν τελειώσαμε όμως σήμερα. Έως τη Θεσσαλονίκη, η παράδοση θέλει να μπορούμε να εκφραστούμε ελεύθερα και με επόμενα άρθρα.