Χρ. ΜΠΟΤΖΙΟΣ: Η πρόσκληση, υπό προϋποθέσεις, στην ΠΓΔΜ για έναρξη συνομιλιών προς ένταξη στο ΝΑΤΟ
Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Πρέσβη ε.τ.
H Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, που συνήλθε στις 10-11 Ιουλίου, στην έδρα της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες, συμπεριέλαβε στο επίσημο κείμενο συμπερασμάτων και την πρόσκληση που απευθύνθηκε προς την ΠΓΔΜ για έναρξη συνομιλιών (accession talks) προς ένταξη στη Συμμαχία, με ρητή όμως διάταξη ότι δεν θα καταστεί πλήρες μέλλος αν δεν πληρωθούν όλες οι προϋποθέσεις που προβλέπει η Συμφωνία των Πρεσπών.
Τη θέση αυτή της Συμμαχίας εξέφρασε επισήμως και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ κ. Στόλτενμπεργκ, σε χωριστές δηλώσεις του. Οι προϋποθέσεις, υπενθυμίζουμε, αφορούν:
α) Την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από τα Κοινοβούλια των δύο χωρών.
β) Την αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας της ΠΓΔΜ που εφεξής από «Δημοκρατία της Μακεδονίας» μετονομάζεται σε «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» («Severna Makedonija»).
γ) Την απάλειψη από το ισχύον Σύνταγμα όλων των αλυτρωτικών διατάξεων. Αναμφίβολα πρόκειται για μία επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας και αποτελεί, ίσως, μία από τις λίγες περιπτώσεις που η Ελλάδα τυγχάνει -εκούσα άκουσα- της υποστήριξης της Συμμαχίας.
Είναι, πάντως, πρέπον να υπενθυμίσουμε τον καταλυτικό ρόλο που έπαιξε η αποφασιστική στάση που είχε τηρήσει ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής στη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου το 2008, ο οποίος είχε αντιταχθεί σθεναρά στην ένταξη των Σκοπίων στη Συμμαχία όσο εκκρεμούσε η λύση για ονομασία κοινά αποδεκτή.
Τώρα η κυβέρνηση και ο λαός της γειτονικής μας χώρας καλούνται να επιλέξουν μεταξύ της προοπτικής ένταξης στους ευρωατλαντικούς θεσμούς -ανάλογη με το ΝΑΤΟ πρόσκληση αναμένεται να απευθυνθεί και από την ΕΕ- ή αν θα παραμείνουν απομονωμένοι και με αβέβαιο μέλλον μία από τις χώρες της Βαλκανικής, που για ιστορικούς και γεωπολιτικούς λόγους χαρακτηριζόταν πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης, έρμαιο και πεδίο ανταγωνισμών μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
Ίσως δεν είναι συμπτωματικό το γεγονός ότι ενώ στις Βρυξέλλες αποφασιζόταν να απευθυνθεί πρόσκληση στα Σκόπια για ένταξη στο ΝΑΤΟ υπό τις προϋποθέσεις που αναφέρονται παραπάνω, από τον ελληνικό Τύπο μεταδιδόταν η είδηση, που μάλιστα
επιβεβαιώθηκε από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, ότι δύο ρώσοι διπλωμάτες θα εκκαλούντο να εγκαταλείψουν τη χώρα λόγω ανάρμοστων δραστηριοτήτων τους στη Βόρεια Ελλάδα, με ανάμειξη σε υποκινούμενες αντιδράσεις κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών. Αυτό υποδηλοί ότι η Μόσχα δεν είναι ευτυχής με την εδραίωση και επέκταση του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια, μια περιοχή όπου η Μόσχα παραδοσιακά ασκούσε ιδιαίτερη επιρροή.
Την προσοχή μου τις μέρες που πέρασαν εστίασα σε ένα άρθρο πολίτη της ΠΓΔΜ που γράφτηκε και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Αυγή» στο φύλλο της προηγούμενης Κυριακής 8 Ιουλίου με τίτλο «Η συμφιλίωση στα Βαλκάνια: Ουτοπία ή πραγματικότητα;». Η αρθρογράφος, που, όπως αναφέρει, είναι πεζογράφος με ειδικότητα τη φιλοσοφία, τάσσεται υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών και εκφράζει την ελπίδα πως «με τη βοήθεια της ΕΕ θα μπορούσε να αρχίσει μια διαδικασία συμφιλίωσης», προφανώς μεταξύ των δύο λαών, Ελλάδας και ΠΓΔΜ.
Η αρθρογράφος αποκαλύπτει ότι αμφότεροι οι γονείς της ήσαν Σλαβομακεδόνες, καταγόμενοι από περιοχές της ελληνικής Μακεδονίας, Καστοριά και Φλώρινα συγκεκριμένα, υπογραμμίζοντας ότι «η ‘‘μακεδονική γλώσσα’’ βρίσκεται στο επίκεντρο της ‘‘μακεδονικής ταυτότητας’’», προσθέτοντας μάλιστα ότι «η πρόταξη του επιθέτου ‘‘βόρεια’’ στο σημερινό όνομα του κράτους για πολλούς Μακεδόνες είναι επώδυνη». Τα γραφόμενα από την αρθρογράφο που ζει στη Γερμανία, ανεξάρτητα από τη συναισθηματική φόρτιση και την παραγνώριση για το πόσο επώδυνο είναι και για τους Έλληνες να βλέπουν να σφετερίζεται για δεκαετίες η ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της αρχαίας και σύγχρονης ελληνικής Μακεδονίας, αποδεικνύουν ότι και από την άλλη πλευρά δεν ήταν εύκολη η απόφαση να αλλάξουν νοοτροπίες και καταστάσεις που δημιουργήθηκαν από ουτοπιστές και πολιτικούς οπορτουνιστές, οι οποίοι γαλούχησαν γενεές ολόκληρες της γειτονικής μας χώρας.
Ελπίζεται ότι όσο γρηγορότερα γίνουν οι αλλαγές που προβλέπονται από τη Συμφωνία των Πρεσπών τόσο ευκολότερος θα είναι ο δρόμος για την ένταξη της ΠΓΔΜ ή «Βορείου Μακεδονίας» στους ευρωατλαντικούς θεσμούς.
Ελπίζεται, επίσης, ότι και στη χώρα μας θα γίνουν πιο νηφάλιες εκτιμήσεις και θα σταθμιστούν τα υπέρ και κατά της συμφωνίας με προοπτική το μέλλον, σε μια σύγκριση κόστους-οφέλους, που συνηθίζουν σε κάθε σχεδόν απόφασή τους οι πρακτικοί Αγγλοσάξονες. Η γλώσσα και το όνομα, όπως λέει και ο ποιητής, είναι η ψυχή ενός έθνους. Ας σκεφτούμε όμως πώς μας αποκαλούν στο εξωτερικό και στους διεθνείς οργανισμούς εμάς τους Έλληνες, όπως και τη χώρα μας ή τη Γαλλία, την Ελβετία και τόσες άλλες χώρες. Η Συμφωνία των Πρεσπών, χωρίς να είναι ιδανική για τη χώρα και τον λαό μας, ανοίγει μια προοπτική, ώστε να κοιτάξουμε μπροστά και όχι στο παρελθόν.
Για να χρησιμοποιήσω και πάλι μία αγγλοσαξονική ρήση, «το άριστο είναι ο εχθρός του καλού». Την ευθύνη για τυχόν μη αποδοχή της Συμφωνίας των Πρεσπών και τις συνέπειές της ας τη φέρουν άλλοι, όχι εμείς.