Οι ανοιχτές πληγές της Συμφωνίας των Πρεσπών
-Υποκύψαμε στον εκβιασμό των Σκοπίων -Αναγνωρίσαμε «μακεδονική γλώσσα και εθνότητα» έναντι erga omnes ονομασίας και συνταγματικών αλλαγών
Ανοιχτές πληγές αφήνει η Συμφωνία των Πρεσπών για το ονοματολογικό, καθώς ήδη, πριν στεγνώσει το μελάνι των υπογραφών των κ. Κοτζιά και Δημητρόφ, άρχισαν οι ερμηνείες και οι παρερμηνείες της συμφωνίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία μετά τον εκβιασμό που έστησε η σκοπιανή πλευρά, που απειλούσε να τα τινάξει όλα στον αέρα εάν δεν αναγνώριζε ρητά η Αθήνα και «μακεδονική εθνότητα», αφού προηγουμένως είχε εξασφαλίσει την αναγνώριση «μακεδονικής γλώσσας».
Η Αθήνα τελικά υποχώρησε και δέχθηκε να μπει το «μακεδονική» στο απόσπασμα που αφορούσε τητ ιθαγένεια, ενώ είναι ξεκάθαρο ότι η ιθαγένεια αναφέρεται μόνο στο επίσημο όνομα του κράτους («πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας») και το «μακεδονική» αφορά τον εθνοτικό προσδιορισμό.
Η πλευρά της ΠΓΔΜ ήδη πανηγυρίζει και προβάλλει ως επιχείρημα της επιτυχίας της το γεγονός ότι πέτυχε για πρώτη φορά την αναγνώριση της «μακεδονικής» ταυτότητας και ότι πλέον, με σύμφωνη γνώμη και της Ελλάδας, έχουν και οι δύο χώρες δικαίωμα στη χρήση του όρου «Μακεδονία – Μακεδόνας».
Συμφωνήσαμε να χρησιμοποιούν και οι Σκοπιανοί τον όρο «Μακεδονία – Μακεδόνας»!
Συγχρόνως, σε μια πλήρη ανατροπή της πάγιας ελληνικής «κόκκινης γραμμής», ήδη από την επόμενη εβδομάδα η γειτονική χώρα θα ξεκινήσει την πορεία της εντός της ΕΕ με το προσωρινό όνομα FYROM, ενώ και στις 11 Ιουλίου θα λάβει πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και πάλι ως FYROM.
Η Αθήνα και όλες οι τελευταίες κυβερνήσεις είχαν ως «κόκκινη γραμμή» το ξεμπλοκάρισμα της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας αυτής μόνο εφόσον είχε τεθεί σε εφαρμογή η συμφωνία, και φυσικά με τη νέα ονομασία της.
Και είναι εύκολο να προβλέψει κανείς τι θα συμβεί εάν τα Σκόπια δεν κατορθώσουν να ολοκληρώσουν τη διαδικασία επικύρωσης της συμφωνίας (δημοψήφισμα και συνταγματικές αλλαγές) ή η ίδια η Ελληνική Βουλή δεν εγκρίνει τη συμφωνία.
Τα Σκόπια θα έχουν κάνει ένα σημαντικό βήμα προς την ευρωατλαντική πορεία τους, το οποίο δεν θα μπορεί να αναστραφεί και η πίεση θα είναι προς την Ελλάδα κυρίως, για να κάνει έναν νέο συμβιβασμό.
Εξάλλου γι’ αυτόν τον λόγο παρέσυραν την ελληνική κυβέρνηση (εκτός εάν το παιχνίδι ήταν στημένο εξαρχής) ώστε οι συνομιλίες να ολοκληρωθούν λίγες ημέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, ενώ αρχικά η πρόβλεψη, όπως είχε διατυπωθεί από τον ίδιο τον κ. Κοτζιά, ήταν να έχει ολοκληρωθεί και το δημοψήφισμα πριν από τον Ιούνιο.
Μία από τις σοβαρές συνέπειες της συμφωνίας είναι ότι δίνεται όπλο στα χέρια των ακραίων κύκλων που δρουν στην Κεντρική και Δυτική Μακεδονία και δεν κρύβουν ότι πίσω από το πρόσχημα της προστασίας της δίγλωσσης παράδοσης σε ορισμένα χωριά κρύβεται ο «μακεδονικός αλυτρωτισμός».
Ένας αλυτρωτισμός που δεν αντιμετωπίζεται με τη συμφωνία, καθώς δεν αφορά την προσπάθεια υποκλοπής της αρχαίας ελληνικής ιστορίας και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά τον νεότερο, σύγχρονο «μακεδονισμό».
Πανηγυρίζει το «Ουράνιο Τόξο»
Δεν είναι τυχαίο ότι το Ουράνιο Τόξο έσπευσε να κάνει λόγο για «ημιτελή συμφωνία», δηλώνοντας τη διαφωνία του για τον «εκβιασμό εναντίον της χώρας ώστε να αλλάξει το όνομά της», θεωρώντας ότι η λύση δεν είναι η καλύτερη γιατί «τα γεωγραφικά προθέματα σε επίσημες ονομασίες κρατών ανά τον πλανήτη χρησιμοποιούνται ως ‘‘οχήματα’’ σε εθνικιστική ρητορεία και ανάλογες καταστροφικές πολιτικές».
Το Ουράνιο Τόξο χαιρετίζει την αναγνώριση από την Ελλάδα της «μακεδονικής γλώσσας και ταυτότητας» στη γειτονική χώρα, αλλά θεωρεί «θλιβερό» ότι επιχείρησε να αποφύγει το ίδιο για το εσωτερικό της ίδιας της Ελλάδας, σε μια προσπάθεια, όπως λέει, «να αποσυνδεθούν οι εθνικά Μακεδόνες εντός (ελληνικών) συνόρων από εκείνους της ‘‘Δημοκρατίας της Μακεδονίας’’ και με τη διαρκή επίκληση της αρχαιότητας, με την οποία οι σημερινοί Έλληνες έχουν ακριβώς την ίδια σχέση με αυτή που έχουν οι σύγχρονοι Μακεδόνες. Απολύτως καμία». Και τέλος το Ουράνιο Τόξο ζητά την αναγνώριση της «σύγχρονης ‘‘μακεδονικής’’ εθνικής ταυτότητας».
Άρχισαν τα παρατράγουδα για «μακεδονική γλώσσα» και στη Βόρεια Ελλάδα
Από το 1990, όταν προέκυψαν στη Δυτική Μακεδονία κινήσεις που κατευθύνονταν απευθείας από τα Σκόπια και από ισχυρές οργανώσεις Σλαβομακεδόνων της Διασποράς, που απαιτούσαν την αναγνώριση «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα, μια υπόθεση που έγινε γνωστή ως υπόθεση «Σιδηρόπουλου και άλλων εναντίον της Ελλάδας», που ζητούσαν να ιδρύσουν τη «Στέγη Μακεδονικού Πολιτισμού» για την προώθηση εκτός των άλλων και της «μακεδονικής γλώσσας».
Οι ελληνικές Αρχές απέρριψαν την αίτησή τους, η υπόθεση έφθασε στον Άρειο Πάγο, που επικύρωσε τις αποφάσεις, αλλά η Ελλάδα κατόπιν καταδικάσθηκε στο ΕΔΔΑ για παραβίαση της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι.
Το επιχείρημα των ελληνικών Αρχών, ότι δεν υφίσταται «μακεδονική γλώσσα και μακεδονικός πολιτισμός» (όπως τον εννοούσαν ο Σιδηρόπουλος και αργότερα ο Βοσκόπουλος του Ουράνιου Τόξου), πλέον θα είναι δύσκολο να υποστηριχθεί στα δικαστήρια.
Με τη Συμφωνία των Πρεσπών αναγνωρίζεται πλέον το δικαίωμα χρήσης του όρου «Μακεδονία – Μακεδόνας» (άρθρο 1, παρ. 3, σημείο δ) από οποιονδήποτε, καθώς στο άρθρο 7 δίνεται επεξήγηση ότι η καθεμιά πλευρά αντιμετωπίζει και εκλαμβάνει διαφορετικά τον όρο αυτό και ότι κάθε πλευρά εκλαμβάνει διαφορετικά την παράδοση την ιστορία και τον πολιτισμό που συνδέεται με αυτόν τον όρο και ότι συγχρόνως δεν έχει σχέση με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Δηλαδή, ενώ η διαφορά μεταξύ της Ελλάδας και της άλλης πλευράς, εδώ και τρεις δεκαετίες, ήταν να μην επιτραπεί η χρήση του όρου «Μακεδονία – Μακεδόνας» στη σκοπιανή πλευρά, τελικά με τη συμφωνία όχι μόνο αποκτά αυτό το δικαίωμα αλλά έχει λόγο και για το πώς θα χρησιμοποιεί τον όρο «Μακεδονία – Μακεδόνας» η ίδια η Ελλάδα.
Ο δρόμος για να τεθεί σε εφαρμογή η συμφωνία είναι μεγάλος και δύσβατος. Τα προβλήματα που έχει να ξεπεράσει ο κ. Ζάεφ είναι γνωστά.
Άνω κάτω κυβέρνηση και κόμματα
Η κυβέρνηση πληρώνει τώρα το τίμημα της επιλογής της. Οι ΑΝΕΛ και ο Π. Καμμένος πασχίζουν να διασωθούν και να πείσουν ότι στηρίζουν μεν την κυβέρνηση, που «παρέδωσε το όνομα της Μακεδονίας», αλλά δεν θα ψηφίσουν τη συμφωνία. Το ΚΙΝΑΛ δεν ήθελε και πολύ για να εκδηλωθούν τα διαλυτικά φαινόμενα στο εσωτερικό του.
Η ΝΔ επιχειρεί να ψαρέψει σε θολά νερά, ενώ είναι γνωστό και αποκαλύφθηκαν επίσης πολλά για το πώς διαπραγματεύθηκε όλα αυτά τα χρόνια το θέμα της ονομασίας. Γιατί, φυσικά, πέραν των αρνητικών που έχει η συμφωνία, δεν πρέπει να υποτιμάται ότι έστω και με δυσανάλογο αντάλλαγμα η γειτονική χώρα δέχεται να αλλάξει το όνομά της σχεδόν erga omnes και να προβεί σε συνταγματικές αλλαγές. Κάτι που, τουλάχιστον τυπικά, θα ανατρέψει τη δυσάρεστη κατάσταση της αναγνώρισης με το συνταγματικό όνομά της από 140 χώρες.
Στριμωγμένος ο Μητσοτάκης
Στην Αθήνα, ο κ. Μητσοτάκης δηλώνει ότι δεν θα ψηφίσει η ΝΔ την κύρωση της συμφωνίας, όταν αυτή έρθει στη Βουλή. Ίσως το λέει με τη σιγουριά ότι θα βρεθούν πρόθυμοι από άλλα κόμματα να το πράξουν. Το ερώτημα για τη ΝΔ θα είναι όμως τι θα συμβεί εάν η συμφωνία ολοκληρωθεί ενώ θα έχουν προηγηθεί εκλογές στην Ελλάδα και θα είναι η κυβέρνησή τοτ που θα πρέπει να τη φέρει προς κύρωση στη Βουλή.
Γιατί τότε ο κ. Μητσοτάκης προφανώς δεν θα έχει να αντιμετωπίσει την κριτική ενός γερμανού δημοσιογράφου ή του Τζορτζ Σόρος, που εμφανίσθηκε υπέρμαχος της συμφωνίας, αλλά θα πρέπει να αναμετρηθεί με την κ. Μέρκελ, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αλλά και την ίδια την οικογενειακή του ιστορία. Τότε, είτε θα πρέπει να υποστηρίξει μια συμφωνία την οποία υπέγραψε η κυβέρνηση Τσίπρα και ο ίδιος έκανε σημαία του την κατάργησή της είτε θα πρέπει να κάψει μια συμφωνία, η οποία θα έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει καρπούς και για την οποία δεν θα έχει να προτείνει και εναλλακτικές.
Κωνσταντίνος Τσάκαλος