«Συνδυασμένες Μεταφορές και ο Ρόλος της Ελλάδας» Ομιλία κ. Χρ. Σπίρτζη

Ομιλία του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστου Σπίρτζη στην Ημερίδα: «Συνδυασμένες Μεταφορές και ο Ρόλος της Ελλάδας».

Φίλες και φίλοι, Πρόεδροι και Διευθύνοντες Σύμβουλοι και Διοικήσεις των Οργανισμών, Κύριε Γενικέ Διευθυντή Διευρωπαϊκών Δικτύων της Ευρωπαϊκής Διεύθυνσης Μεταφορών, Κύριε Grosch. Φίλε Πάτρικ, είναι πιο δύσκολο το όνομά σου, το επίθετό σου και από το δικό μου ακόμη.

Βρισκόμαστε σήμερα στο Θριάσιο, στη Δυτική Αττική, σε μια πολύ υποβαθμισμένη περιοχή της χώρας, όπου αναπτύσσεται και υλοποιείται ένα ολιστικό, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για το πρώτο Εμπορευματικό Κέντρο της χώρας.

Ένα έργο-κόμβος για τις Συνδυασμένες Μεταφορές, ένα σημαντικό σημείο για τις διεθνείς και ευρωπαϊκές μεταφορικές δυνάμεις. Μετά από δεκαετίες καθυστερήσεων, μέσα σε τρία χρόνια έχουμε καταφέρει οι Συνδυασμένες Μεταφορές, οι μεταφορές, να μπουν σε σταθερή τροχιά.

Σήμερα, μπορούμε να συζητήσουμε για Διατροπικές Συνδυασμένες Μεταφορές, να μπουν αυτοί οι όροι στην καθημερινότητά μας, στην υλοποίηση και στη λειτουργία των μεταφορών. Μέχρι σήμερα δεν είχαμε ούτε τις στοιχειώδεις υποδομές για να ανοίξουμε μια τέτοια συζήτηση αλλά ούτε και το σχέδιο.

Πιστεύουμε, ότι έχουμε κάνει πολλά βήματα μπροστά. Δεν υπάρχει μόνο σχέδιο για το τι έχουμε μπροστά μας να κάνουμε, τι έχουμε μπροστά μας να λειτουργήσουμε, πώς διασφαλίζουμε και πώς υπηρετούν οι μεταφορές το γενικότερο στρατηγικό σχέδιο που έχει η χώρα, δηλαδή την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, τη δίκαιη ανάπτυξη, το πώς εκμεταλλευόμαστε τη γεωπολιτική θέση της χώρας μας για να την εντάξουμε στο διεθνή εμπορευματικό σχεδιασμό, αλλά στο πώς συμβάλλουν οι μεταφορές και η παραγωγή, οι υγιείς παραγωγικές δυνάμεις, στο να σταθεροποιηθεί η κατάσταση στη γύρω περιοχή, στην ευρύτερη περιοχή, σε μια περιοχή που έχει πραγματικά πολλές εστίες που ανησυχούν όλο τον πλανήτη. Επομένως, εκτός από το σχεδιασμό τον βραχυπρόθεσμο, έχουμε ξεκινήσει, βρισκόμαστε στη διαδικασία εκπόνησης του Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών για την Ελλάδα.

Το σημαντικό για εμάς δεν είναι ότι θα έχουμε μόνο ένα Στρατηγικό Σχέδιο αλλά θα έχουμε και ένα εργαλείο παρακολούθησης. Ένα εργαλείο που μέχρι το 2037- και ενδιάμεσο σταθμό το 2027- θα διευκολύνει τον εντοπισμό και την αιτιολόγηση των μελλοντικών απαιτούμενων πολιτικών, των επενδύσεων, την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος μεταφορών και πρέπει να έχουμε τα εργαλεία για να διορθώνουμε, να αλλάζουμε τον σχεδιασμό στα επιμέρους, να έχουμε τα βέλτιστα αποτελέσματα. Η χώρα μας πραγματικά έχει αλλάξει σελίδα και ακολουθεί τις κεντρικές ευρωπαϊκές πολιτικές, με σεβασμό στο περιβάλλον και στους στόχους που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη μείωση των εκπομπών των ρύπων, επενδύουμε στρατηγικά στα Μέσα Σταθερής Τροχιάς. Είναι εδώ ο Γιάννης Μυλόπουλος και ο Θοδωρής Παπαδόπουλος. Προφανώς… δεν έχουμε στον άμεσο σχεδιασμό τη σύνδεση του Θριασίου με το μετρό, όμως με το Μετρό της Αθήνας έχουμε τη μεταφορά ενός εκατομμυρίου επιβατών τουλάχιστον. Έχουμε μείωση 760 τόνων διοξειδίου του άνθρακα στο περιβάλλον σε καθημερινή βάση και προχωράμε το έργο του Μετρό στη Θεσσαλονίκη, ένα έργο που ήταν βαλτωμένο πάνω από πέντε χρόνια με τεράστια προβλήματα, σεβόμενοι και την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας. Αλλά και τις επεκτάσεις του μετρό στην Αττική προς τον Πειραιά, του τραμ και την ολοκλήρωση, βέβαια, του διαγωνισμού της πρώτης φάσης της γραμμής 4 στην Αθήνα.

Οι βασικές προτεραιότητες του επενδυτικού προγράμματος και του σχεδίου που έχουμε, είναι η αναβάθμιση του Ελληνικού Σιδηροδρομικού Δικτύου. Είναι μια καλή ευκαιρία να ενημερωθείτε σύντομα για το τι ακριβώς γίνεται. Ο άξονας Πειραιάς-Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σήμερα πραγματοποιούνται δρομολόγια με ηλεκτροκίνητους συρμούς από τον Πειραιά μέχρι την Τιθορέα και από το Δομοκό ως τη Θεσσαλονίκη, επίκειται άμεσα η δρομολόγηση ηλεκτροκίνητων συρμών από την Τιθορέα ως το Λιανοκλάδι και ακολουθεί το τμήμα από το Λιανοκλάδι ως το Δομοκό, οπότε, μέσα στο Φθινόπωρο θα είναι ηλεκτροκινούμενος όλος ο άξονας και φαντάζομαι ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ και οι υπόλοιπες εταιρείες που θα δραστηριοποιηθούν, θα κάνουν το δρομολόγιο Αθήνας-Θεσσαλονίκης σε λιγότερο από 3,5 ώρες μέχρι το τέλος του χρόνου.

Επομένως θα ξανασυναντηθούμε. Θα σας περιμένουμε κύριε Γενικέ να κάνουμε το πρώτο δρομολόγιο στη Θεσσαλονίκη, στη νέα ηλεκτροκινούμενη γραμμή.

Ο δεύτερος άξονας είναι ο άξονας Πάτρα-Αθήνα και στη συνέχεια ο άξονας Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας, το τμήμα Θεσσαλονίκης-Προμαχώνας. Από την Πάτρα μέχρι την Αθήνα και από την Αθήνα μέχρι τη Θεσσαλονίκη και τον Προμαχώνα, έχουμε ένα μεγάλο τμήμα του Κεντρικού Διευρωπαϊκού Διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου. Συμβάλλουμε πραγματικά για να έχουμε υψηλή χωρητικότητα και υψηλές ταχύτητες. Έχουμε προβλέψει στο σχεδιασμό και υλοποιούνται εγκαταστάσεις με σύγχρονα συστήματα σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης, τηλεπικοινωνιών, ηλεκτροκίνησης που θα ικανοποιούν και πιθανά να υπερβαίνουν τις απαιτήσεις της διαλειτουργικότητας και των προδιαγραφών των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων.

Το τρίτο έργο του σιδηροδρόμου είναι ο άξονας από την Αθήνα μέχρι την Πάτρα, όπως είπα και πριν. Εκεί έχει ολοκληρωθεί η ηλεκτροδοτούμενη σιδηροδρομική γραμμή μέχρι το Κιάτο μήκους 104 χιλιομέτρων, ολοκληρώνεται σε μήκος 72 χιλιομέτρων από το Κιάτο μέχρι το Αίγιο η υποδομή και η επιδομή και μένει στη συνέχεια η ηλεκτροκίνηση, και όσον αφορά το τμήμα Αίγιο-Ρίο, μήκους 32 χιλιομέτρων, βρίσκονται σε εξέλιξη δύο εργολαβίες. Μένει να γίνει ο διαγωνισμός στο τελευταίο τμήμα από το Ρίο μέχρι το λιμάνι της Πάτρας. Φαντάζομαι, ότι σε λίγους μήνες θα είμαστε στην ευχάριστη θέση και με συμφωνία με τους δημοτικούς άρχοντες της Πάτρας, να τελειώνει και αυτή η εκκρεμότητα.

Φίλες και φίλοι,

Οι Μεταφορές συμβάλλουν στο να πέσουν αυτά που είχαν χτιστεί δεκαετίες: να πέσουν τείχη, να πέσουν σύνορα μεταξύ των Βαλκανικών λαών, να πέσει ένα άσχημο ψυχροπολεμικό κλίμα, να πέσει –αν θέλετε- η νοοτροπία των βορείων συνόρων της χώρας μας, και να εγκαθιδρυθεί, ότι τα σύνορα της Ελλάδας είναι η αρχή της ενδοχώρας των Βαλκανίων, είναι οι διαφορετικοί δρόμοι για να πάει κανείς στις Βαλκανικές χώρες, στην Κεντρική Ευρώπη, στη Μαύρη Θάλασσα.

Πιστεύω, ότι αυτόν τον ρόλο πρέπει να τον υπηρετήσουμε και αυτό μπορεί να γίνει μέσα από τα έργα των Συνδυασμένων Μεταφορών, των Σιδηροδρόμων, των Οδικών Δικτύων, των κάθετων αξόνων της Εγνατίας. Και επειδή το τραγούδι που μας θυμίσατε λέει «μ’ αεροπλάνα και βαπόρια και με τους φίλους τους παλιούς» να στρέψουμε τους φίλους τους παλιούς όχι μόνο στα Οδικά Έργα αλλά στα Σιδηροδρομικά Έργα και στα έργα των Συνδυασμένων Μεταφορών. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό για εμάς και για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ολοκληρωθεί το έργο Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας, αρκεί και η Βουλγαρία και η Ρουμανία να τρέξουν τους κάθετους άξονες που έχουν καθυστερήσει. Είναι για εμάς σημαντικό το σημερινό έργο,  κι εδώ θέλω να βάλω μια άνω τελεία για το Θριάσιο. Προφανώς, η χώρα μας μέσα στην κρίση δέχτηκε πιέσεις. Πιέσεις για να κάνει πολλές εκπτώσεις και μερικές από τις εκπτώσεις αυτές και τις πιέσεις, -ευτυχώς υπήρξαν δυνάμεις που αντιστάθηκαν- στο Θριάσιο, ήθελαν κάποιοι να το βγάλουν με ενιαίο διαγωνισμό, ήθελαν να το απαξιώσουν και ήθελαν και να το πάρουν και πολύ φτηνά. Σήμερα, πιστεύω ότι, όσοι επιλέξαμε μια άλλη λογική, έναν άλλον σχεδιασμό, δικαιωνόμαστε.

Δικαιωνόμαστε γιατί το έργο που φιλοξενούμαστε σήμερα είναι ένα έργο – κόσμημα για τις Συνδυασμένες Μεταφορές της Ευρώπης. Σε λίγο καιρό, το δεύτερο τμήμα του θα έχει ολοκληρωθεί, θα έχει συμβασιοποιηθεί, θα είναι στο ελληνικό Κοινοβούλιο για κύρωση και στη συνέχεια, θα γίνει και ο διαγωνισμός της παραχώρησης για το σημερινό έργο. Σε πολύ μεγαλύτερες αξίες με εμπροσθοβαρείς τις υποχρεώσεις που θα έχει ο παραχωρησιούχος για το κομμάτι που έχουμε τις αποθήκες και τις μεταποιητικές δραστηριότητες και για αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω τόσο την ΕΡΓΟΣΕ για το έργο που είμαστε σήμερα, όσο και τη ΓΑΙΑΟΣΕ για την άψογη διαγωνιστική διαδικασία που έκανε στο κομμάτι του Θριασίου. Και βέβαια, να στείλουμε ένα μήνυμα, ότι όσα συμφέροντα και αν υπάρχουν που θέλουν να πάρουν κοψοχρονιά τις Υποδομές στη χώρα μας,  να ψάξουν μια άλλη χώρα, έξω από την Ευρώπη. Εμείς αυτό που κάνουμε είναι να προχωράμε το σχεδιασμό με διαφάνεια και με την υπηρέτηση του Στρατηγικού Σχεδίου της χώρας και της Ευρώπης για τις Συνδυασμένες Μεταφορές. Κλείνω την παρένθεση για το Θριάσιο, για να μην επαναληφθούν στο διαγωνισμό που ξεκίνησε στη Θεσσαλονίκη αντίστοιχα φαινόμενα.

Δεν πρόκειται να ενδώσουμε σε τέτοιες πιέσεις από όπου και αν έρθουν επιστολές στο Υπουργείο. Επομένως, είναι πολύ θετικό που ξεκίνησε η ΓΑΙΑΟΣΕ το δεύτερο διαγωνισμό του δεύτερου μεγάλου Εμπορευματικού Κέντρου στη Θεσσαλονίκη. Το έργο που είμαστε σήμερα, η επέκτασή του, ο διαγωνισμός που θα συμβασιοποιηθεί σε λίγο, θα έχει 240.000 τ.μ. στεγασμένους χώρους και η πλειοψηφία από αυτά θα είναι υποχρεωμένος ο παραχωρησιούχος – υπάρχουν και εκπρόσωποί του εδώ – να γίνουν την πρώτη τριετία. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα δε θα έχουμε μόνο το σημερινό έργο που έχει ολοκληρωθεί, αλλά θα έχουμε ένα πλήρες Εμπορευματικό Κέντρο για να μπορεί να παίξει το δικό του ρόλο.

Γιατί θέλουμε να κάνουμε Εμπορευματικά Κέντρα; Γιατί θέλουμε να ολοκληρώσουμε τις υποδομές στις μεταφορές; Είναι μόνον το ότι θέλουμε να παίξουμε έναν σημαντικό ρόλο στις ευρωπαϊκές διεθνείς μεταφορές; ‘Όχι. Είναι ένας πολύ σημαντικός κρίκος στο να προσελκυθούν παραγωγικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Δε θέλουμε να είμαστε μόνο μεταφορείς, δε θέλουμε να έχουμε μόνον παροχή υπηρεσιών, δεν θέλουμε μόνο να παίζουμε έναν κρίσιμο ρόλο – που παίζουμε ήδη- και στη ναυτιλία και στις συνδυασμένες μεταφορές. Θέλουμε το κομμάτι του παραγόμενου ευρωπαϊκού προϊόντος που ανήκει στη χώρα μας να είναι στη χώρα μας. Κι αυτό είναι το δεύτερο μεγάλο στοίχημα που βοηθάει.

Το τρίτο, είναι οι σχέσεις μας κυρίως με τους βόρειους γείτονές μας. Ο σχεδιασμός και η συμφωνία που κάναμε για τη σύνδεση των λιμανιών του Αιγαίου με τα λιμάνια της Βουλγαρίας, δηλαδή τη σύνδεση της Θεσσαλονίκης, Καβάλας, Αλεξανδρούπολης με το Μπουργκάς, τη Βάρνα και το Ρουσέ, θεωρώ, ότι είναι ένα έργο πολύ μεγάλης αξίας στις Συνδυασμένες Μεταφορές. Μειώνει τους χρόνους και το κόστος που δαπανά σήμερα η ακτοπλοΐα στα Δαρδανέλια αλλά είναι και ένα μεγάλο γεωπολιτικό έργο, που η συνέχειά του μέχρι τη Ρουμανία, που προετοιμάζεται -και πιστεύω ότι θα ανταποκριθεί με λίγο πιο γρήγορους ρυθμούς- να ολοκληρώσει τον ευρωπαϊκό σχεδιασμό αλλά και τον σχεδιασμό της χώρας μας σε σχέση με τη σύνδεση των λιμανιών της Ανατολικής Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας. Όπως πολύ σημαντικά, είναι τα έργα που γίνονται για τη σύνδεση του σιδηροδρομικού δικτύου με παραγωγικές μονάδες, με περιοχές που έχουμε σημαντικές βιομηχανίες. Και είναι ακόμα πιο σημαντικό, όταν αυτές οι συνδέσεις γίνονται χωρίς να δώσει το ελληνικό Δημόσιο 1 ευρώ και αναφέρομαι τόσο στη συμφωνία που έγινε με τηMotor Oil στους Αγίους Θεοδώρους όσο και στη συμφωνία που έγινε με την ΕΛ-ΠΕ λίγο νωρίτερα στον Ασπρόπυργο, που μπορούν να υπηρετήσουν και κοινωνικές ανάγκες της δυτικής Αττικής στο σύνολό της. Εκτός από τις σιδηροδρομικές υποδομές, έχουμε να ολοκληρώσουμε το δικό μας δίκτυο, έχουμε έναν σχεδιασμό, την άλλη βδομάδα πιστεύουμε ότι οι διαγωνισμοί -για να μιλήσω πιο σωστά- για το Βόρειο Οδικό Άξονα της Κρήτης θα βγουν, θα ανακοινωθούν, θα ξεκινήσει δηλαδή η διαγωνιστική διαδικασία. Και έχουμε, εκτός από τα προγραμματισμένα έργα, μια σειρά από διαβουλεύσεις με τους παραχωρησιούχους προκειμένου να έχουμε λειτουργική ολοκλήρωση των οδικών έργων υποδομών και περιβαλλοντική ολοκλήρωση και ταυτόχρονα σε συνδυασμό με το ηλεκτρονικό αναλογικό σύστημα διοδίων – ολοκληρώνεται μέσα στο έτος ο διαγωνισμός – να πετύχουμε και τη μείωση των διοδίων όπως αναφέρατε νωρίτερα.

Γιατί όταν σχεδιάζονται έργα χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η κοινωνία, η αντοχή των πολιτών, οι ανάγκες τους και η δύναμή τους, έχουμε τέτοια έκτροπα, δηλαδή πολύ υψηλό κόστος στα διόδια ή στις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και να μην είναι τελικά, ένα εργαλείο που θα βοηθάει την κοινωνία. Μια τέτοια μεγάλη συζήτηση έχει ξεκινήσει στους κόλπους της ευρωπαϊκής οικογένειας, γενικότερα, και για τα διόδια αλλά και για τα λάθη στον τρόπο που βγήκαν κάποιες παραχωρήσεις. Έχουμε την έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και υπάρχει μια πολύ στενή συνεργασία από όλες τις χώρες και από τις Διευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να αντιμετωπιστούν και να διορθωθούν, τέτοιου είδους κενά του παρελθόντος.

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Πιστεύω, ότι ο στόχος, το όραμα που μας έχει εμπνεύσει ο Πρωθυπουργός, το όραμα για μια Ευρώπη της παραγωγής, για να ξεπεράσουμε την οικονομική κρίση, για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μας, περνάει μέσα από τη δική μας δουλειά. Περνάει μέσα από τις δικές μας δυνάμεις, περνάει μέσα από ένα σχεδιασμό έργων που γίνονται, που σχεδιάζονται, που υλοποιούνται, για να υπηρετήσουν τις υγιείς παραγωγικές δυνάμεις και τις κοινωνικές ανάγκες και όχι για να κάνουμε έργα για τα έργα. Περνάει μέσα από την αναθεώρηση που έχουμε κάνει στο Θεσμικό Πλαίσιο, για να μην έχουμε τις καθυστερήσεις πού είχαμε στο παρελθόν και περνάει μέσα από έναν Στρατηγικό Σχεδιασμό που δε θα κάνει εκπτώσεις σε συγκεκριμένα συμφέροντα από όπου κι αν προέρχονται.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ και να ευχηθούμε -γιατί όσοι είναι σε κρίσιμες θέσεις είτε πολιτικές είτε διοικήσεων κτλ, δεν είναι για να παντρεύονται αυτές τις  θέσεις-,  να ευχηθούμε, αυτό το Στρατηγικό Σχεδιασμό και για την Ευρώπη και για τη χώρα μας, θα είμαστε σε θέση, θα έχουμε την ωριμότητα -και πιστεύω ότι η κοινωνία έχει την ωριμότητα να προσελκύσει τη στήριξη της πλειοψηφίας των κοινωνικών δυνάμεων, πρωτίστως, των δυνάμεων της παραγωγής και των πολιτικών δυνάμεων- για να έχουμε έναν πραγματικό μακροχρόνιο Στρατηγικό Σχεδιασμό για τις Συνδυασμένες Μεταφορές και τις Υποδομές, που θα τον υπηρετούμε όλοι, ανεξάρτητα από το ποιος είναι υπουργός.

Ευχαριστώ πολύ.