Ο πραγματικός στόχος του «Κλεισθένη» είναι η ακυβερνησία των ΟΤΑ
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΒΡΑΜΙΔΗ
Δημοτικού Συμβούλου Πειραιά, Προέδρου ΔΗΡΑΠ
Η έναρξη της συζήτησης για αλλαγή του εκλογικού συστήματος για τους αιρετούς άρχοντες και τις δημοτικές αρχές στην Ελλάδα, επικαλείται την ανάγκη να υπάρξει ευρύτερη και πιο αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση των τοπικών κοινωνικών δυνάμεων στα αιρετά όργανα διοίκησης, διαβούλευσης και απόφασης της τοπικής αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα.
Στηρίζεται σε ένα θεμιτό συλλογισμό, ο οποίος κατά περιόδους τυγχάνει αποδοχής και συζητείται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αναζητώντας λύσεις και μηχανισμούς που καλύπτουν αντίστοιχα αιτήματα της κοινωνίας.
Είναι όμως λογικό, παράλληλα με το αίτημα της αντιπροσωπευτικότερης ή δικαιότερης εκπροσώπησης των τοπικών και κοινωνικών δυνάμεων, να τίθεται και το αντίστοιχα θεμιτό αίτημα της αποτελεσματικής και αποδοτικής διακυβέρνησης και λειτου- ργίας του οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, γιατί έχει ιδιαίτερη σημασία να επισημανθεί ότι ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης και οι διοικητικές δομές των δήμων, δεν είναι απλώς ένας δημοκρατικά νομιμοποιημένος θεσμός οργάνωσης του κράτους, αλλά ο διοικητικός μηχανισμός και ο θεσμός που βρίσκεται πιο κοντά στον πολίτη και αναπτύσσει δράσεις που αφορούν και επηρεάζουν άμεσα την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητά του.
Η συζήτηση θα πρέπει να στραφεί προς την αναζήτηση των «δόσεων αναλογικότητας» στο εκλογικό σύστημα ως προς το τι ακριβώς «διανέμεται», αναλογικότερα κι ως εκ τούτου δικαιότερα.
Είναι προφανές όμως ότι ένα αναλογικότερο εκλογικό σύστημα επιτρέπει τη συμμετοχή περισσότερων φωνών, πολιτικών εκφράσεων και απόψεων στη λήψη αποφάσεων, ήτοι στη σύνθεση του δημοτικού συμβουλίου.
Ταυτόχρονα, προφανής είναι και η έλλειψη των εργαλείων για την εξασφάλιση της αποδοχής από την κοινωνική συνείδηση ενός συστήματος διακυβέρνησης στο τοπικό επίπεδο της αυτοδιοίκησης και η απειρία και η απουσία κουλτούρας και θεσμών, διαδικασιών πολιτικής συναίνεσης και κοινωνικού ελέγχου -που θα εξασφαλίσουν τους όρους βιωσιμότητας ενός μοντέλου διακυβέρνησης, σε τοπικό επίπεδο, που συγκροτείται στη βάση ενός αναλογικότερου εκλογικού συστήματος.
Η αλλαγή του εκλογικού συστήματος δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι η αφετηρία για τις για τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των δήμων και της αυτοδιοίκησης.
Πρέπει να είναι η κατάληξη ενός «οδικού χάρτη» που θα προκύπτει από μια δομημένη και σχεδιασμένη προσέγγιση για μεταρρυθμίσεις και αλλαγές, όταν και εφόσον ωριμάσουν οι συνθήκες.
Αποτελεί ελληνική ιδιαιτερότητα το γεγονός ότι, μέσα στην τελευταία δεκαπενταετία, ο χώρος της τοπικής αυτοδιοίκησης έχει υποστεί δύο θεμελιώδεις δομικές μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις, το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» και το «Πρόγραμμα Καποδίστριας». Αλλαγές που είχαν το χαρακτήρα προώθησης αλλαγών από «πάνω προς τα κάτω». Σήμερα μόλις 8 χρόνια από τη ψήφιση του ««Καλλικράτη» είναι πρόωρο να προχωρήσει, μέσα σε τόσο πυκνό χρόνο, μια νέα διαρθρωτική αλλαγή, με επιφανειακή προετοιμασία και με μυστικότητα καθώς όλοι θα γνωρίζεται ότι τα τριτοβάθμια όργανα της Αυτοδιοίκησης, ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ βρίσκονται σε μαύρα μεσάνυχτα από πλευράς θεσμικής ενημέρωσης.
Δεν μπορείς να σταθείς όρθιος όταν ευαγγελίζεσαι τη δημοκρατία και το διάλογο και πας με διαδικασίες fast track να ψηφίσεις ν/σ που αλλάζει συνολικά το πολιτικο-διοικητικό μοντέλο της Αυτοδιοίκησης και να έχεις απέναντί σου τη συντριπτική πλειοψηφία των Αιρετών κάθε πολιτικού χώρου.
Και με την ευκαιρία θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς:
– Φταίει ο «Καλλικράτης» που μειώθηκαν οι αποζημιώσεις των Αιρετών;
– Φταίει ο «Καλλικράτης» για την αθλιότητα της διάταξης περί συνταξιούχων Αιρετών, που ΑΠΟΔΟΜΗΣΕ στην ουσία τη συνοχή των Δημοτικών Συμβουλίων σε όλη την Χώρα;
– Φταίει ο «Καλλικράτης» που άλλαξε 300 φορές ο 4412/2016και δεν μπορεί ούτε τώρα να δημοπρατηθεί ένα έργο;
Τέλος η όποια θεσμική αλλαγή ή νέα μεταρρυθμιστική προσέγγιση, αν ξεκινάει και τελειώνει, περιοριστικά, στη μεταβολή του εκλογικού συστήματος, για να ανταποκρίνεται σε θεμιτά αιτήματα για δικαιότερη ή αναλογικότερη αντιπροσώπευση των δυνάμεων στις τοπικές κοινωνίες δεν μπορεί να αποτελέσει βήμα προόδου και αναβάθμισης του θεσμού της αυτοδιοίκησης και αντιμετώπισης των λειτουργικών προβλημάτων των δήμων της χώρας.
Η Κυβέρνηση με την απλή αναλογική στην μεν Κεντρική πολιτική σκηνή έχει ως πραγματικό στόχο την ακυβερνησία, διότι προβλέπει ότι θα χάσει τις εκλογές, στην δε αυτοδιοίκηση να πάρει με τον εκλογικό νόμο αυτό που οι πολίτες των τοπικών κοινωνιών δεν της έδωσαν το 2014 και ούτε θα της δώσουν στις επόμενες δημοτικές εκλογές.