Αλλάζει ο χάρτης αερίου
-Προχωράει η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ
Συμφώνησαν ως προς το μοντέλο ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ ο υπουργός Ενέργειας και οι επικεφαλής των «θεσμών». Παράλληλα, αυτήν την περίοδο ολοκληρώνονται οι αλλαγές στις μετοχικές συνθέσεις των εταιρειών στον χώρο της διανομής αερίου. Και τα δύο θα προκαλέσουν σημαντική αλλαγή στην ελληνική αγορά αερίου.
Ήδη από τον Ιανουάριο του 2017 τα δίκτυα διανομής αερίου, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά αερίου σε μικρούς καταναλωτές (π.χ. οικιακούς), αποσχίστηκαν από τις εταιρείες που προμηθεύουν το αέριο. Δημιουργήθηκαν κατ’ αυτόν τον τρόπο οι Εταιρείες Διανομής Αερίου Αττικής και Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας, καθώς και η ΔΕΔΑ, με δίκτυα διανομής στην υπόλοιπη Ελλάδα. Από τον Ιανουάριο του 2018 ξεκίνησε ο ανταγωνισμός στις περιοχές όπου προηγουμένως είχαν αποκλειστική δραστηριότητα οι ΕΠΑ (Αττική και Θεσσαλονίκη – Θεσσαλία), με τους καταναλωτές να βγαίνουν κερδισμένοι, καθώς έχουν πλέον το δικαίωμα να επιλέξουν προμηθευτή αερίου.
Συγχρόνως τέθηκε ως προϋπόθεση από τους «θεσμούς» η αποχώρηση της ΔΕΠΑ από το μετοχικό σχήμα μίας εκ των δύο ΕΠΑ. Σημειώνεται ότι η μη εκπλήρωση αυτής της προϋπόθεσης δεν συνάδει με τις αρχές του ανταγωνισμού, δεδομένου ότι οι δύο εταιρείες ήδη ξεκίνησαν να διεκδικούν πελάτες η μία της άλλης. Ως αποτέλεσμα, η ΔΕΠΑ αποχωρεί από το μετοχικό σχήμα της ΕΠΑ Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας (η οποία μετονομάστηκε σε ΖeniΘ), μεταβιβάζοντας στην Ιταλική ENI το 51% που κατέχει και βάζοντας περί τα 57 εκατ. ευρώ στο ταμείο της.
Παράλληλα, η ΔΕΠΑ ολοκληρώνει έως τις αρχές Ιουνίου την απόκτηση του 100% της ΕΠΑ Αττικής (που μετονομάστηκε σε Φυσικό Αέριο-Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας) και της ΕΔΑ Αττικής, με τη Shell να παραχωρεί το 49% που κατέχει στις δύο εταιρείες (ΕΠΑ και ΕΔΑ) έναντι 150 εκατ. ευρώ. Γι’ αυτήν τη συμφωνία εκκρεμεί ΔΕΠΑ και Shell να καταλήξουν σε τεχνικές λεπτομέρειες, όπως η παροχή δεσμεύσεων από μέρους της Shell ότι δεν θα αναπτύξει εκ νέου ανταγωνιστική δραστηριότητα στην ελληνική αγορά. Η ΕΠΑ Αττικής θα αποτελέσει το όχημα της ΔΕΠΑ για τη συμμετοχή της στη λιανική αγορά. Σημειώνεται ότι στον χώρο της λιανικής υπάρχει ήδη έντονη κινητικότητα, με τους παρόχους ηλεκτρισμού Ήρων, Protergia και Elpedison να διεκδικούν μέρος της πίτας προσφέροντας και πακέτα αερίου σε οικιακούς πελάτες.
Με το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων στη διανομή ανοίγει ο δρόμος για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ. Το προηγούμενο Σάββατο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης συμφώνησε επί της αρχής με τους «θεσμούς» στο σχέδιο που θα ακολουθηθεί στην αποκρατικοποίηση του 65% της ΔΕΠΑ. Το σχέδιο προβλέπει τον διαχωρισμό της ΔΕΠΑ σε δύο εταιρείες:
Η πρώτη θα είναι εταιρεία υποδομών, έχοντας στην κατοχή της τα δίκτυα διανομής, δηλαδή το 100% της ΕΔΑ Αττικής, το 51% της ΕΔΑ Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας, το 100% της ΔΕΔΑ και τα διεθνή έργα στα οποία εμπλέκεται απευθείας η ΔΕΠΑ, δηλαδή τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB, τον τερματικό σταθμό LNG της Αλεξανδρούπολης, τον ελληνοϊταλικό αγωγό IGI Poseidon και τον αγωγό μεταφοράς αερίου από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου East Med.
Η δεύτερη θα είναι εταιρεία εμπορίας αερίου, στην οποία θα περάσει η σημερινή δραστηριότητα χονδρεμπορίας της ΔΕΠΑ, που διαχειρίζεται μεταξύ άλλων τις μακροχρόνιες συμβάσεις προμήθειας (με Ρωσία, Αλγερία, Τουρκία), καθώς και η δραστηριότητα λιανικής, μέσω ΕΠΑ Αττικής.
Η επιδίωξη του Γ. Σταθάκη ήταν η παραμονή του Δημοσίου με υψηλό ποσοστό (ει δυνατόν πλειοψηφικό) στην πρώτη εταιρεία υποδομών και διατήρηση ποσοστού που θα επιτρέψει τη συμμετοχή στις αποφάσεις στην εταιρεία εμπορίας. Με αυτόν τον τρόπο το Δημόσιο θα εξακολουθήσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε αποφάσεις σχετικά με υποδομές γεωστρατηγικού χαρακτήρα, ενώ θα μπορεί και να συμμετέχει σε αποφάσεις αναφορικά με τις συμβάσεις προμήθειας (εμπορική δραστηριότητα), οι οποίες επηρεάζουν τις διακρατικές συμφωνίες. Και τα δύο αποτελούν μοχλούς άσκησης ενεργειακής πολιτικής στα χέρια της ελληνικής διπλωματίας.
Τέλος, με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ο κατευνασμός του προβληματισμού που υπάρχει στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος του δεν βλέπει με θετικό μάτι τις αποκρατικοποιήσεις.