Σε τρεις μήνες: Το έσχατο crash test των κομμάτων της διαπλοκής

Του
ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΓΚΙΒΑΛΟΥ
Αναπληρωτή καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών

Tο αίτημα για την άμεση διεξαγωγή εκλογών, το οποίο διατυπώθηκε από τις ηγεσίες της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ, εκφεύγει κάθε πλαισίου σοβαρότητας και πολιτικής λογικής. Ανήκει περισσότερο στην αρμοδιότητα της πολιτικής και κοινωνικής ψυχολογίας και αποκαλύπτει το προφανές αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιπέσει οι ηγεσίες αυτές, αδιέξοδο που δεν επιχειρείται καν να αντιμετωπισθεί με λογικοφανή επιχειρήματα και με την αναζήτηση κάποιων διεξόδων. Αντίθετα, η πρόταση για άμεσες εκλογές, πέραν του καγχασμού και της γενικής αποδοκιμασίας που συναντά, προκαλεί εντάσεις και αντιθέσεις στο εσωτερικό τόσο της ΝΔ όσο και του ΚΙΝΑΛ.

Τα κόμματα αυτά -και συνολικότερα το σύστημα των διαπλεκόμενων συμφερόντων- συνειδητοποιούν με τρόμο ότι η κλεψύδρα του πολιτικού τους χρόνου αδειάζει και τυπικά μετά από τρεις μήνες.
Εάν ισχύσει ως βασική προϋπόθεση ότι οι όροι και οι προϋποθέσεις της εξόδου από τα Μνημόνια θα επικαθορισθούν από το ευνοϊκό πολιτικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί τον τελευταίο, ιδιαίτερα, χρόνο για τη χώρα μας, τότε η έξοδος αυτή θα αποτελέσει μια ιστορική τομή και θα διαμορφώσει ένα νέο πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό τοπίο, στο οποίο είναι όλοι υποχρεωμένοι να τοποθετηθούν και να επανακαθορίσουν τις πολιτικές τους επιλογές.

Χωρίς να παραγνωρίζονται ή και να υποβαθμίζονται οι μεγάλες δυσκολίες που θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν μπροστά μας, εντούτοις είναι φανερό ότι διαμορφώνεται μετά από οκτώ χρόνια μια σημαντική τομή στις μέχρι τώρα εξελίξεις, ανεξάρτητα από υποκειμενικές βουλήσεις και σκοπιμότητες.
Πώς όμως αντιμετωπίζουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης αυτήν τη νέα κατάσταση; Διαθέτουν, άραγε, τις εφεδρείες, τις εναλλακτικές λύσεις ώστε να διεκδικήσουν έναν σημαντικό, έναν πρωτεύοντα ρόλο στις εξελίξεις;

Η ΝΔ εξάντλησε το πολιτικό της κεφάλαιο
Η Νέα Δημοκρατία κατά τα τρία τελευταία χρόνια αποκρυστάλλωσε την πολιτικοϊδεολογική της ταυτότητα σε μια μη αντιστρεπτή ιστορικά κατεύθυνση: Υιοθέτησε, ιδιοποιήθηκε και ταυτίσθηκε πλήρως με τις άκρατες νεοφιλελεύθερες επιλογές και τις μνημονιακές πολιτικές, αφήνοντας έκθετη και έωλη την παραδοσιακή συντηρητική, αστική, φιλελεύθερη πολιτικοϊδεολογική της ταυτότητα και την αντίστοιχη κοινωνική-εκλογική της βάση.

Άμεση συνέπεια της ιστορικής αυτής αλλοίωσης υπήρξε η υπερσυντηρητική – ακροδεξιά πρακτική, που αποτέλεσε οργανικό – συμπληρωματικό στοιχείο της νεοφιλελεύθερης – αντικοινωνικής της αντίληψης.
Το δεύτερο, εξίσου σημαντικό χαρακτηριστικό το οποίο και μπορεί να ερμηνεύσει το σημερινό αδιέξοδο της ηγεσίας της ΝΔ είναι η πλήρης απουσία, εδώ και τρία χρόνια, μιας μεσοπρόθεσμης, τουλάχιστον, πολιτικής στρατηγικής, που θα μπορούσε να ανορθώσει τη ΝΔ μετά τη σοβαρή ήττα του Ιανουαρίου του 2015 και να την καταστήσει μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση.

Η υιοθετηθείσα, και τηρούμενη πιστά έκτοτε, επιλογή της τυφλής και εφ’ όλης της ύλης σύγκρουσης με την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ (εν αναμονή μάλιστα, από μήνα σε μήνα, της κατάρρευσης και της ανατροπής του) δεν εξέφρασε και δεν εκφράζει παρά το εμφανές πολιτικό κενό, την απουσία πολιτικής σκέψης και πολιτικού σχεδιασμού από τις ηγετικές ομάδες και τις ηγεσίες της ΝΔ.
Η βεβαιότητα της πραγματοποίησης της «αριστερής παρένθεσης» είχε δύο σοβαρές συνέπειες για τη ΝΔ:

• Κατά πρώτον, δεν της επέτρεψε να διαμορφώσει εναλλακτικές προτάσεις και λύσεις, να προβεί σε έναν μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό και να συνδεθεί με τα κρίσιμα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας.
• Κατά δεύτερον, εξίσου σοβαρό πρόβλημα για τη ΝΔ αποτελεί το γεγονός ότι η στρατηγική της ανατροπής της κυβέρνησης δεν επέτρεψε να υπάρξουν περιθώρια για τον σχεδιασμό ενός plan B, ενός εναλλακτικού σχεδίου στην περίπτωση όπου η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θα διαχειριζόταν με επάρκεια τα προβλήματα και θα άντεχε στις εξωτερικές και εσωτερικές πιέσεις…

Αποτέλεσμα των επιλογών αυτών είναι το γεγονός ότι η ΝΔ και η ηγεσία της κατανάλωσαν το πολιτικό τους κεφάλαιο σε μια επιλογή που όχι μόνο δεν επαληθεύθηκε αλλά και μετατρέπεται σήμερα σε μπούμερανγκ… Στην πραγματικότητα, η μετωπική -και απολιτική στην ουσία- σύγκρουση που επέλεξε ο Κυρ. Μητσοτάκης και η ακροδεξιά ηγεμονεύουσα ομάδα της ΝΔ αποδυνάμωσε και ακύρωσε στην ουσία τον ίδιο τον αρχηγό της ΝΔ και τις πολιτικές επιλογές που υιοθέτησε.

Γι’ αυτό και σήμερα διαπιστώνεται -και στο εσωτερικό της ΝΔ- ότι η απήχηση της ΝΔ και του Κυρ. Μητσοτάκη στο κοινωνικό-εκλογικό σώμα όχι μόνο είναι πεπερασμένη και αυστηρά οριοθετημένη (έχει πιάσει ταβάνι σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις), αλλά και ότι προκαλούνται παράλληλα εντάσεις και διασπαστικές τάσεις στο εσωτερικό του κόμματος.

Οι κινήσεις προσώπων και συστοιχήσεων που πλαγιοκοπούν από διάφορες κατευθύνσεις τη ΝΔ και την ηγεσία της, τα σενάρια περί νέων κομμάτων και κινήσεων που κυκλοφορούν την περίοδο αυτή, ανεξάρτητα από την εξέλιξη και την προοπτική τους, εκφράζουν την εσωτερίκευση του πολιτικού αδιεξόδου της ΝΔ. Δεν αποτελούν προφανώς συνωμοτικές κινήσεις που εκπορεύονται από τα «υπόγεια του Μαξίμου», όπως ισχυρίζονται κάποιοι «ευφυείς» αναλυτές του νεοφιλελεύθερου στρατοπέδου, αποκαλύπτοντας έτσι τη γενικότερη πνευματική και πολιτική πενία αλλά και την απόγνωση που χαρακτηρίζει το διαπλεκόμενο-συστημικό περιβάλλον.

ΚΙΝΑΛ: Ίσες αποστάσεις – η συνταγή της διάλυσης
Εάν η ΝΔ βρίσκεται εγκλωβισμένη στο πολιτικό αδιέξοδο που δημιούργησε η ίδια, ο χώρος της αυτοαποκαλούμενης «Κεντροαριστεράς», με εκφραστή το νεοπαγές μόρφωμα του Κινήματος Αλλαγής, έχει ήδη εισέλθει στην τροχιά του εκφυλισμού και της κατάρρευσης.

Το Κίνημα Αλλαγής κτίσθηκε πάνω στο βαθύ κοινωνικό-ταξικό και πολιτικοϊδεολογικό ρήγμα που διαμόρφωσαν τα Μνημόνια και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Γι’ αυτό και η θεωρία των ίσων αποστάσεων αποτελεί την πιο σίγουρη συνταγή για να καταρρεύσει το Κίνημα Αλλαγής και να βυθισθεί εντός του ρήγματος. Ενός ρήγματος που διαμορφώνει η στρατηγικής σημασίας σύγκρουση της νεοφιλελεύθερης Ακροδεξιάς και του συστήματος της διαπλοκής απέναντι στη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία και στον ΣΥΡΙΖΑ.

«Ου δύνασαι δυσίν κυρίοις δουλεύειν»… Η επιλογή των ίσων αποστάσεων είναι απολιτική και αντικατοπτρίζει την πλήρη απουσία πολιτικής στρατηγικής, ιδεολογικής ταυτότητας, σαφούς κοινωνικής αναφοράς και θέσεων που χαρακτηρίζει το ΚΙΝΑΛ.

Για να μπορέσει να εισέλθει στην πολιτική ζωή με αξιώσεις το ΚΙΝΑΛ θα πρέπει να επιδείξει αυτογνωσία και να προβεί σε ουσιαστική αυτοκριτική για τις ευθύνες που επωμίζονται τόσο ο κομματικός φορέας όσο και τα πρόσωπα που υπηρέτησαν με φανατισμό τα Μνημόνια και εφάρμοσαν τις καταστροφικές τους πολιτικές. Και πριν απ’ όλα να ξεκαθαρίσει τη θέση του απέναντι στο νεοφιλελεύθερο πρότυπο και τη ΝΔ και όχι να εντάσσεται στην καθημερινή πολιτική ατζέντα της ΝΔ και των φορέων της διαπλοκής, όπως έπραξε μόλις πρόσφατα με την ασύγγνωστης ανευθυνότητας πρόταση για άμεσες εκλογές…

Αυτές οι επισημάνσεις δεν προέρχονται από κάποιους εχθρούς του ΚΙΝΑΛ. Είναι διαπιστώσεις που τις εκφράζει η ίδια η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία με τους επίσημους εκπροσώπους της.

Plan B: Τακτική ενσωμάτωσης
Η στρατηγική της κατάρρευσης και ανατροπής των κυβερνήσεων των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ αποτελεί εδώ και τρία χρόνια την απόλυτη επιλογή τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ. Σ’ ένα δεύτερο, χαμηλότερων προσδοκιών, επίπεδο το συστημικό στρατόπεδο επεδίωξε να προωθήσει το μοντέλο των συμμαχικών ή εθνικού χαρακτήρα κυβερνήσεων προκειμένου να ακυρώσει ιστορικά και να απαξιώσει τον ΣΥΡΙΖΑ μέσω της ενσωμάτωσής του στο μνημονιακό-συστημικό καθεστώς. Αυτή η απόπειρα ενεργοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2015, μετά την υπογραφή του 3ου Μνημονίου και την, εν συνεχεία, διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ. Στο σενάριο αυτό έθεσε οριστικό τέλος η λαϊκή-κοινωνική ψήφος τον Σεπτέμβριο του 2015.
Τώρα, με την πρόταση για άμεσες εκλογές, επανέρχεται άμεσα το ίδιο σενάριο.

Προσδοκία ορισμένων κύκλων είναι ότι σε μια ενδεχόμενη αναμέτρηση η απουσία αυτοδυναμίας θα οδηγήσει σε κυβέρνηση συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ, με συμμετοχή, φυσικά, του ΚΙΝΑΛ και πρωθυπουργό κοινής αποδοχής εκτός του Αλ. Τσίπρα… Δεν προκαλεί έκπληξη ότι τα σενάρια αυτά διακινούνται από προοδευτικούς και εκσυγχρονιστικούς κύκλους, αποδεικνύοντας ότι ο νεοφιλελεύθερος εκσυγχρονισμός, τα εξαπτέρυγα και οι πιστοί του εντολοδόχοι αποτελούν ακόμα και σήμερα δρώσες, ενεργές παραμέτρους του «μαύρου μετώπου» της διαπλοκής.

Όλα αυτά τα ευτελή μικροπολιτικά και υπονομευτικά στη βάση τους σενάρια προκαλούν την περιφρόνηση και την αντίθεση των πολιτών. Την κρίσιμη αυτή περίοδο ο ελληνικός λαός δίνει μια κρίσιμη μάχη για να μπορέσει να ζήσει με αξιοπρέπεια, κοινωνική δικαιοσύνη και να ανασυντάξει τη χώρα. Κι όσοι στέκονται απέναντι και υπονομεύουν στην ουσία τον αγώνα αυτόν θα υποστούν την κατάλληλη ώρα τις συνέπειες που τους αξίζουν.