Τουρκία και Ευρώπη Ι

Του
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Α. ΖΟΛΩΤΑ

«Η άκρα περιφρόνηση για όλους τους άλλους λαούς είναι θεμελιακό χαρακτηριστικό της τουρκικής νοοτροπίας. (…) Ο Τούρκος θεωρεί τα οικιακά του ζώα πιο σημαντικά από τους Ευρωπαίους»,
Χένρυ Μόργκανταου, πρέσβυς ΗΠΑ στην Κ/πολη, 1913-1916 (Τα μυστικά του Βοσπόρου, Eκδ. Τροχαλία, σελ. 363)

Η και εξ ιδίων συμφερόντων προάσπιση της χώρας μας υπό των συμμάχων μας άρχεται από της Ελληνικής Επαναστάσεως κατά του εξ Ανατολών τουρκικού κινδύνου. Η έκτοτε μεταξύ μας σφυρηλατηθείσα σχέση επανεπεβεβαιώθη κατόπιν της επανεμφανίσεως περαιτέρω απειλών: πάλι Τουρκία, Βουλγαρία, Γερμανία και τέλος ΕΣΣΔ. Η ανωτέρω αμοιβαία φυσική έλξη κατά καιρούς εκλονίσθη, κατά την άποψή μας, αρχικώς από την οξύμωρη, αντιφατική, αψυχολόγητη, επιβλαβής ελληνική εξωτερική πολιτική. Στον ελληνικό πολιτισμό οφείλει η Ευρώπη τα φώτα της (Ελλάς: της οφείλουμε τα πάντα, L’Express, 19-25.07.2001/2611). Όμως, η Ιστορία απέδειξε ότι τούτο δεν αρκεί. Πώς μπορείς να λες ότι έχεις έναν θησαυρό, όταν δεν ξέρεις να τον κρατήσεις ή ακόμη είσαι ανάξιος τούτου; Η χώρα μας, παρ’όλον το λαμπρό παρελθόν της, παραμένει ανώριμος πολιτικά και επιμένει να παραγνωρίζει το πώς διεξάγονται οι Διεθνείς Σχέσεις. Εκ της άλλης πλευράς, τούτο δεν είναι λόγος ν’ αποδοκιμάζεις έναν από αιώνος και πλέον πολύτιμο αδελφό σύμμαχο (Μικρασιατική Καταστροφή, Κυπριακό), έως και θέτεις τούτον σε ίση μοίρα μ’ εναν πρώην κοινό στυγνό εχθρό και μετέπειτα ανειλικρινή, έως και προκλητικό υπό δοκιμασία εταίρο και σύμμαχο (Τουρκία).

• Διαρκούντος του Α’ ΠΠ, οι Μεγ. Βρετανία και Γαλλία προέβησαν (01.1917), τη αιτήσει των ΗΠΑ (πρόεδρος Γούντρου Γουΐλσον), σε επίσημη δήλωση, όπου μεταξύ άλλων επεσήμανον (Έντουραντ Χέϊλ Μπίερσταντ, Η μεγάλη προδοσία (εκδ. Νέα Σύνορα-Α. Α. Λιβάνη, Αθήναι, 1997, σελ. 219 επ.), ότι οι στόχοι των Συμμάχων συνίσταντο «στην απελευθέρωση των υποτεταγμένων στην αιμοσταγή τυραννία των Τούρκων πληθυσμών και την εκδίωξη από την Ευρώπη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως ολοκληρωτικά ξένης προς τον δυτικό πολιτισμό».

Τότε η Τουρκία ήταν επισήμως σύμμαχος της Γερμανίας.

• Ο τότε γερουσιαστής (1918) Χένρυ Κάμποτ Λοτζ, ηγέτης της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας του Κογκρέσου, εδήλωσε (ένθ’ ανωτ.), ότι «το να διατηρήσουμε την Τουρκία στην Ευρώπη, θα ήταν αθλιότητα, κατάρα διά τους υπηκόους και τους γείτονές της, μία εστία πανούκλας και πολέμων».

• Ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ (1901-1909) Θίοντορ Ρούζβελτ, εδήλωσε όταν ακόμη εμένετο ο Α’ ΠΠ (ένθ’ ανωτ.), ότι «θα ήταν προδοσία του πολιτισμού το να παραμείνουν οι Τούρκοι στην Ευρώπη».

• Ο Γάλλος πρόεδρος Ζωρζ Κλεμανσώ, αποτεινόμενος στους Τούρκους εκ μέρους των Συμμάχων (1919), εδήλωσε (ένθ’ ανωτ.), ότι ο πόλεμος «ηκολουθήθη υπό σφαγών των οποίων η προγραμματισμένη αγριότητα φτάνει ή και ξεπερνάει όλα τα ιστορικά προηγούμενα. (…) Δεν υπάρχει ούτε μία περίπτωση, είτε στην Ευρώπη, είτε στην Ασία ή στην Αφρική, όπου η τουρκική διακυβέρνηση σε οιαδήποτε χώρα να μην ηκολουθήθη από τον περιορισμό της υλικής ευημερίας και την πτώση του πολιτιστικού επιπέδου».

• Σε υπόμνημά του υπό χρονολογία 16.07.1920 προς την Τουρκία, ο μετέπειτα Γάλλος πρόεδρος Αλεξάντρ Μιλεράν ετόνιζε μεταξύ άλλων, ότι «έφτασε ο καιρός που είναι απαραίτητο να μπει ένα τέλος γιά πάντα στην κυριαρχία των Τούρκων επί άλλων εθνών. (…) Στην διάρκεια του πολέμου οι επιδόσεις της τουρκικής κυβερνήσεως στις σφαγές, στις εκτοπίσεις και στην κακομεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου ξεπέρασαν ακόμη και τις προηγούμενες της επιδόσεις. (…)».

Ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Λόϋντ Τζωρτζ, εδήλωσε στην Βουλή των Κοινοτήτων μεταξύ άλλων τ’ακόλουθα (Πρακτικά Βουλής, Συνεδρίαση 76/31.08.1920, σελ. 644 και Ελεύθερη Ώρα, 06.10.2017): «Ο Τούρκος από πολλού αποζεί εκ του κεφαλαίου που απέκτησε από μακραίωνη θηριώδη βία. (…) Η Τουρκία παρεβίασε όλες τις υποσχέσεις της και επώλησε όλους τους φίλους της, (…). (…) Δεν μπορούμε πλέον να έχομε οιανδήποτε εμπιστοσύνη σ’ αυτήν. Ημείς υπεστηρίξαμε την Τουρκία σταθερώς και σε ημέρες καλές και σε ημέρες χαλεπές. Το χρήμα, το αίμα και η διάνοια της Αγγλίας εδόθησαν αφειδώς (…), αύτη δε σε αμοιβή στην κρισιμωτάτη ώρα της ιστορίας μας, μάς επώλησε στον επικινδυνωδέστατο και ασπονδώτατο εχθρό [την Γερμανία] (…)».

Αργότερα, στην Σύσκεψη του Σπα (Βέλγιο), ο αυτός Βρετανός πρωθυπουργός εδήλωσε (Roland Banken, Οι Συνθήκες των Σεβρών, το 1920 και της Λωζάνης, το 1923, Βερολίνο, 2014, σελ. 166), ότι η Τουρκία «προσέθεσε 2 έτη χρεών, πολέμου, κινδύνου και καταστροφής. Τώρα ο Τούρκος ικετεύει διά οίκτο, όμως, δεν δικαιούται οίκτου. Υπήρξε, μάλιστα, ο χείριστος των εγκληματιών που αντεμετωπίσαμε ποτέ».

• Κατόπιν της ανωτέρω Συσκέψεως, οι Σύμμαχοι ανεκοίνωσαν στην Τουρκία (ένθ’ ανωτ., σελ. 167), ότι «θεωρείται ένοχος ιδιαζούσης προδοσίας εις βάρος των Δυνάμεων [της Αντάντ], οι οποίες επί μισό αιώνα και πλέον υπήρξαν σταθεροί της φίλοι».

• Εν Λονδίνω, το 1922, περί τις 2 ακόμη μοιραίες εβδομάδες προ της καταστροφής της Σμύρνης, ο επίσης φιλέλλην τέως Αμερικανός πρέσβυς στην Κωνσταντινούπολη Χένρυ Μόργκενταου, είπε εμφατικά στον Λόυντ Τζωρτζ, φοβούμενος εξάπλωση της τουρκικής λαίλαπας προς την ελληνική Θράκη και εν γένει επίθεση της Τουρκίας κατά της Ελλάδος, έως και κατά της Ευρώπης (!), τη συνδρομή δε της Βουλγαρίας (I was sent to Athens, Νέα Υόρκη 1929, 43 επ.): «Πρέπει να δείξετε στον Τούρκο πως ό,τι λέτε το εννοείτε ! Τα λόγια δεν αρκούν. Η μόνη γλώσσα που κατανοεί είναι η ισχύς».

• Στα επίσης απομνημονεύματά του Στα μυστικά του Βοσπόρου (εκδ. Τροχαλία, σελ. 363 επ.), ο ίδιος επισημαίνει: «Όσα στοιχεία πολιτισμού απέκτησαν οι Τούρκοι τους τελευταίους 5 αιώνες τα δανείστηκαν από τους υποτελείς τους λαούς, (…). (…) Μετά από στενή επαφή 500 ετών με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, ο σύγχρονος Τούρκος εξακολουθεί να είναι ακριβώς ο ίδιος με εκείνον που είχε εμφανισθεί τον Μεσαίωνα στις στέπες της Ασίας. (…) Και τώρα, επί 30 σχεδόν χρόνια, η Τουρκία έδειχνε στον κόσμο τον τρόπο διακυβερνήσεως διά της ολοκληρωτικής σφαγής».

• Ο επίσης Αμερικανός φιλέλλην Τζωρτζ Χόρτον, γενικός πρόξενος στην Σμύρνη (1911-1917 και 1919-1922), επεσήμανε (Η μάστιγα της Ασίας, εκδ. «ΕΣΤΙΑ»/Ι. Δ. Κολλάρος, 1996, σελ. 56) «την αναλλοίωτη φύση του Τούρκου, ο οποίος παρουσιάζεται ως πλάσμα αγρίων παθών που ακόμη ζει στον καιρό του Ταμερλάνου, του Αττίλα του Ούνου. Διατί ο Τούρκος αποτελεί πράγματι αναχρονισμό: συνεχίζει να λεηλατεί, να σκοτώνει, να βιάζει (…)».

• Σε άλλα κείμενά του ο ίδιος επίσης εσημείωσε (Αναφορικά με την Τουρκία, εκδ. Α. Α. Λιβάνη, 1992, σελ. 47 επ.), ότι «οι σύγχρονοι Τούρκοι είναι οι ίδιοι με τους προγόνους τους, εκείνους που ακολούθησαν τον Μωάμεθ τον Κατακτητή στις Πύλες της Κωνσταντινούπολης, στις 29 Μαΐου του 1453. Το απέδειξαν και τώρα, αλλά και το 1876, τότε που ο Γκλάντστον [Βρετανός φιλέλλην πρωθυπουργός] τους απεκήρυξε διά τις ωμότητες εις βάρος των Βουλγάρων. (…). Η τρομοκρατία, η από αμνημονεύτων ετών μέθοδος διακυβερνήσεως των Τούρκων, έγινε πια απροκάλυπτη (…)» κ.α.

• Σε εκθεσή τους (28.08.1919) εν όψει της Διασκέψεως Ειρήνης, στο Παρίσι, μετά τη λήξη του Α’ ΠΠ, οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ Τσαρλς Ρ. Κρέϊν και Χένρυ Τσέρτσιλ Κινγκ, ανέφερον μεταξύ άλλων τα εξής (Ε. Μπίερσταντ, ένθ’ανωτ., σελ. 373):

«(…) Η Τουρκία υπήρξε κατάρα για τους λαούς που κατέκτησε. (…). (…) η Τουρκία δεν είναι σε θέση ν’ανταποκριθεί σε μία πα­γκοσμίου μεγέθους ευθύνη και τα ευρύτερα παγκόσμια συμφέροντα θα πρέπει να επικρατούν. (…)».

Την 27.10.1922, στο γαλλικό Κοινοβούλιο, ο Γάλλος βουλευτής Εντουάρ Σουλιέ εδήλησε ενώπιον του πρωθυπουργού του (Χ. Τσιρκινίδη, Επιτέλους τους ξεριζώσαμε…, 2002, σελ. 289): «Φαίνεστε, κύριοι συνάδελφοι, να μην υπολίζετε ακριβώς τί σημαίνει τουρκική δύναμη και τουρκική εχθρότητα, όταν αισθάνονται οι Τούρκοι ισχυροί. Την γαλλική φιλία την εξεμεταλλεύθησαν όσο την είχαν ανάγκη. Τώρα αισθάνονται ότι κέρδισαν το παιχνίδι και αποκαλύτουν πλέον το αληθινό τους προσωπείο».

• Στην επίσημη κεμαλική εφημερίδα Payam Sabah εδημοσιεύθη την 12.01.1922 κύριο άρθρο, που μεταξύ άλλων περιελάμβανε τα εξής (ένθ’ ανωτ., σελ. 116 επ.):
«(…) Υπάρχει μία δύναμη που υποσκάπτει τον πολιτισμό, λακτίζει την αρετή και την αντιτίθεται στην ανθρωπότητα.

ΕΙΝΑΙ Η ΑΓΓΛΙΑ.
(…)

Κι εσείς, ο Στρατός των Μεγάλων και των Δικαίων, κάθε φορά που σφάζετε έναν Έλληνα, γκρεμίζετε και έναν ακρογωνιαίο λίθο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. (…)».

• Σε ομιλία του, την 30.06.1922, στην Μουσική Ακαδημία της Φιλαδέλφειας, ΗΠΑ, ο ανώτατος δικαστικός W. Porter μεταξύ άλλων είπε (Κωνσταντοπούλου, Φωτεινή, Δριμεία καταγγελία των τουρκικών ωμοτήτων, σε ένθετο Καθημερινής, 14.09.1997):

«Οι Τούρκοι είναι διεθνώς κακούργοι και είναι καθήκον των πολιτισμένων λαών της γης να τους συλλάβουν και να τους τιμωρήσουν ως κακούργους».

Στην ιδίαν εκδήλωση, όπου παρευρέθησαν διάφοροι Αμερικανοί πολίτες κύρους (γερουσιαστής W. King, ανώτ. δικαστικός W. Patterson, βουλευτής J. Washington κ.α.), ο έγκριτος δικηγόρος H. McCaughey μεταξύ άλλων εδήλωσε (ένθ’ ανωτ):

«Οι Τούρκοι πρέπει να φύγουν από την Ευρώπην, πρέπει να τιμωρηθούν διά τα κακουργήματα που κάμνουν εις βάρος των χριστιανών της Ανατολής».

Η Τουρκία δεν ετιμωρήθη διά τα εγκλήματά της στον Α’ ΠΠ, κυρίως κατά την γνώμη μας συνεπεία του Ελληνικού Διχασμού. Ο ίδιος ο Κ. Ατατούρκ εδήλωσε: «Δεν πρέπει να λησμονούμε, ότι στην Μικρά Ασία δεν ηττήθη ο γενναίος ελληνικός Στρατός.

Η πολιτική ηγεσία του ηττήθη» (Γ. Π. Καψή, Χαμένες Πατρίδες, εκδ. Α. Α. Λιβάνη, σελ. 304). Κατά την δεκαετία του 1930, η Γερμανία υπήρξε ο κύριος εμπορικός συνέταιρος αυτής. Διαρκούντος δε του Β’ ΠΠ, δεν χωρεί αμφιβολία πως εάν δεν είχε καθυστερήσει η επίθεση του Χίτλερ κατά της Ρωσίας, την 22-23.06.1941, όπερ επετεύχθη πρωτίστως χάρις στην ελληνική αντίσταση (Ελεύθερη Ώρα, 29.10.2017, 22.11.2017, 06.12.2017 και 19.12.2917) -σημειωτέον, η ιδία η Τουρκία εχαρακτήρισε την Ιταλία τότε ως «καρφί στο φέρετρο της Γερμανίας» (Φ. Βέμπερ, Ο επιτήδειος ουδέτερος, 1983, σελ. 95)-, η τελευταία θα είχε καταληφθεί υπό της Γερμανίας, οπότε αυτομάτως η καραδοκούσα Τουρκία, που ετέλει υπό την δαμόκλειο σπάθη του σοβιετικού παράγοντος, θα είχε δι’ εισέτι φορά εκδηλωθεί ευθέως παρά το πλευρό της Γερμανίας, επί σκοπώ πλέον ν’ αντικαταστήσει την Ιταλία στον Άξονα.